Τετάρτη 8 Ιουνίου 2011

Την Τρίτη 14 Ιουνίου, θα πραγρατοποιηθεί στο Κολλέγιο Ρόδου διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα «Το Μέλλον των Παιδιών και τα παιδιά του Μέλλοντος»

Δε θα ξεχάσουμε το μέλλον μας

Ν. Λυγερός

Όσο μικρή είναι η πατρίδα μας, τόσο μεγάλη είναι η ιστορία μας. Όσο μικρή είναι η δύναμή μας, τόσο μεγάλη είναι η αντίστασή μας. Όλη μας η ιστορία είναι μια απόδειξη της αντίστασής μας. Κι όσες φορές κι αν λαβωθήκαμε ποτέ δεν εγκαταλείψαμε τη γη μας. Ποτέ δεν υπήρξαμε κατακτητές, πάντα ήμασταν πολιορκημένοι, όμως οι ψυχές μας παρέμειναν ελεύθερες. Κι ο ελληνισμός που ζει πάνω σ΄αυτό το ακριτικό νησί, ακόμα κι αν τον θέρισαν αμέτρητες φορές άνθισε και πάλι. Κι ας ήταν ακριβή η άνοιξη ο λαός μας κατάφερε να γυρίσει τον ήλιο. Κι αν το νησί μας πλέει πάνω στη θάλασσα σαν χρυσοπράσινο φύλλο, είναι γιατί το κρατάνε γερά στα χέρια τους οι νεκροί μας, όλοι αυτοί που έδωσαν τη ζωή τους, για να ζήσουμε εμείς.
Το να μην έχεις ελπίδες δε σημαίνει απελπισία. Απλώς ξέρεις ότι το πεπρωμένο σου ανήκει στις πράξεις σου. Με τα χρόνια μάθαμε ότι δεν πρέπει να περιμένουμε τίποτα από τους άλλους. Αυτό που έχουμε είναι αυτό που κρατήσαμε κι όχι αυτό που μας έδωσαν. Ο ελληνισμός ανάθρεψε τον ουμανισμό που αποτελεί τα βάθη της ευρωπαϊκής συνείδησης. Και τώρα αυτές τις μέρες ανακαλύπτουμε την πραγματικότητα ενός οράματος που ανήκει στη σκέψη μας.

Κι αν δεχόμαστε καθημερινά πιέσεις είναι μόνο και μόνο γιατί ανήκουμε ήδη σ΄αυτή την πραγματικότητα. Όσο κι αν προσπαθούν να μας τρομοκρατήσουν με τις φοβίες του καθενός, ξέρουμε ότι το ευρωπαϊκό μας μέλλον μας ανήκει, όχι επειδή το κλέψαμε ή το αγοράσαμε, μα γιατί είναι η κληρονομιά μας. Εξ αρχής περιέχει δικά μας στοιχεία, όπως η μέρα τον ήλιο. Αυτό τον ήλιο που κατάφερε να επιζήσει ακόμα και στους σκοτεινούς αιώνες. Αυτό τον ήλιο, το νοητό, που δεν έπαψε να λάμπει. Αυτό είναι που φωτίζει την πατρίδα μας. Κι αν υπάρχει ακόμα μια σκιά πάνω της εδώ και μερικά χρόνια θα περάσει κι αυτή όπως φεύγουν οι συννεφιασμένες Κυριακές.

Ποτέ μας δεν κατεβάσαμε τα χέρια μας και δεν έχουμε καν το δικαίωμα να το κάνουμε τώρα, διότι το μέλλον της πατρίδας μας είναι και το μέλλον των παιδιών μας. Κι εκείνα θέλουν να πιούν μόνο φως, μόνο έτσι θα ζήσουν ελεύθερα την ειρήνη που θα τους χαρίσουμε. Κι αν τρώει κάθε μέρα το σαράκι μερικούς από μας, κι άλλοι κλαίνε σκεφτόμενοι τη νοσταλγία του παρελθόντος, πρέπει να μη ξεχάσουμε όλοι μας ότι και η γέννα προκαλεί πόνους κι ότι τα παιδιά μας είναι οι εικόνες του παρελθόντος μέσα στο μέλλον. Στα μάτια των παιδιών μας θα υπάρχει πάντα το βλέμμα των προγόνων μας. Η πραγματικότητα του μέλλοντος είναι το όραμα του παρελθόντος.

Κι εμείς τώρα δαμέ, σ΄αυτές τις κρίσιμες ημέρες ζούμε το παρόν, εκείνο το μοναδικό κρίκο που αλλάζει κάθε μέρα για να δημιουργήσει την αλυσίδα του χρόνου. Αυτό τον κρίκο πρέπει να κρατήσουμε γερά στα χέρια μας όπως οι παλιοί κρατούσαν το χώμα τους, όπως οι νέοι θα κρατούν την ειρήνη μας. Είμαστε υπεύθυνοι για όλους μπροστά σε όλα. Γι΄αυτό αυτές τις μέρες που αντιστεκόμαστε στις άδικες και ύπουλες πιέσεις, πρέπεινα κρατήσουμε γερά. Κι όταν λέμε δεν ξεχνώ, πρέπει να σκεφτόμαστε δεν ξεχνώ το μέλλον μας.

Κοινωνικοί άνθρωποι και ανθρώπινη κοινωνία

Ν. Λυγερός

Κάποιες μέρες της ιστορίας χαρακτηρίζονται ως ιστορικές διότι δηλώνουν με τη σφραγίδα τους την ύπαρξη συνόρων μεταξύ πριν και μετά. Μπορεί να μη φαίνονται την ίδια μέρα ως σημαντικές αλλά αποκτούν με το χρόνο μια συμβολική βαρύτητα. Ξεφεύγουν από το έργο της καθημερινής ζωής που σέρνει ασήμαντες και ανώνυμες μέρες για να δημιουργήσουν μιαν εικόνα, μια μνήμη του μέλλοντος.

Υπάρχουν βέβαια διάφορα πλαίσια που επιτρέπουν την ύπαρξη τέτοιου είδους ημερών. Εδώ θα ασχοληθούμε με το συλλογικό πλαίσιο και τη σημασία της ιστορικής ημέρας. Αν και στη φύση η συλλογική σκέψη είναι δεδομένη, παραμένει σπάνια στον ανθρώπινο τομέα. Ο πρώτος λόγος είναι ότι όσο εύκολο είναι για τον άνθρωπο να καταλάβει ότι υπάρχει και να ξέρει ότι υπάρχει τόσο δύσκολο είναι το ανάλογο για την κοινωνία. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το σύνολο δεν αποτελεί ομάδα. Ο τρίτος λόγος είναι η δυσκολία δημιουργίας νέων σχέσεων ανάμεσα στα άτομα της κοινωνίας.

Η κοινωνία υπάρχει όντως, όμως δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει σαν υπεροντότητα σε σχέση με το άτομο. Η δυσκολία της διαδικασίας προέρχεται από την έλλειψη στόχου, κοινού στόχου. Διότι εξ ορισμού αυτός ο κοινός στόχος θα έπρεπε να είχε διαλεχτεί από την κοινωνία άρα σαν πραγματική υπεροντότητα. Και όντως η επίτευξη της επιλογής του στόχου είναι δύσκολη γιατί ανήκει σ'ένα μετα-πλαίσιο. Αν και εσωτερικά υπάρχει πρόβλημα δημιουργίας κοινού στόχου, εξωτερικά είναι εφικτός. Μια εξωτερική πίεση μπορεί εύκολα να προκαλέσει έναν κοινό στόχο στη θεματολογία της αντίστασης πχ σεισμός, καταστροφή, πόλεμος. Σ' αυτό το πλαίσιο η κοινωνία είναι αναγκασμένη ν'αντισταθεί. Και μπορούμε να ερμηνεύσουμε την αντίδραση ως αντανακλαστική κίνηση. Όταν όμως ο στόχος είναι θετικός και αφηρημένος και χρειάζεται μια δημιουργική τάση για να επιτευχθεί τότε η κοινωνία παραμένει αμήχανη.

Όλος ο κόσμος θέλει να ζήσει ελεύθερος. Ποιος όμως είναι διατεθειμένος να θυσιάσει κάτι για να πετύχει αυτό το στόχο; Ποιος όμως θα δεχτεί να θυσιαστεί για την κοινωνία του; Ο καθένας ζει από την κοινωνία, ποιος όμως ζει για την κοινωνία του; Τι σημαίνει ατομική πρωτοβουλία αν δεν υπάρχει κοινωνική προσφορά; Όπως βλέπουμε είναι δύσκολο για το κάθε άτομο να προσφέρει, ανεξάρτητα αν το ίδιο δεν υπάρχει παρά μόνο μέσα στο βλέμμα της κοινωνίας. Διότι αν δεν σε κοιτάζει κανείς, κανείς δεν σε βλέπει και δεν υπάρχεις ως κοινωνικό ον, πράγμα το οποίο αποτελεί την ιδιαιτερότητα του ανθρώπου. Θεωρούμε σημαντικά τα στοιχεία του συνόλου δίχως να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτά τα στοιχεία δεν θα είχαν το νόημα που έχουν αν δεν υπήρχε το σύνολο. Ποιος είναι ο ρόλος του ανθρώπου αν δεν υπάρχει κοινωνία;

Μερικοί από το λαό μας έφαγαν πέτρες για να μας χαρίσουν την ελευθερία. Μερικοί από το λαό μας έδεσαν τη ζωή τους με το νήμα της. Μερικοί από το λαό μας έχασαν τους ανθρώπους τους σ'έναν άδικο αγώνα. Όλους αυτούς, εμείς δεν πρέπει να τους ξεχάσουμε. Κι αν αυτοί δεν είναι παρά μνήμες για μας, εμείς είμαστε το μέλλον τους. Για μας θυσιάστηκαν. Έδωσαν τη ζωή τους για να ζήσουμε. Ενώ εμείς πρέπει μόνο να προστατέψουμε τη ζωή μας για να ζήσουν τα παιδιά μας. Και τώρα πρέπει να σκεφτούμε σαν υπεροντότητα όλες αυτές τις κρίσιμες ημέρες όχι μόνο για το παρόν μα και για το μέλλον των παιδιών μας. Κι αυτό το μέλλον βρίσκεται πέρα από τον ορίζοντα της ζωής μας. Πρέπει να νιώσουμε ότι ένας λαός δεν είναι μόνο αυτό το διαχρονικό στοιχείο, σκέφτεται υποφέρει συλλογικά και άρα υπάρχει σαν ελεύθερο ον.

Δεν υπάρχουν σχόλια: