Η επέλαση του τουρκικού λόμπι στην Ουάσιγκτον

ΣΕ ΕΠΕΛΑΣΗ στα κέντρα λήψης αποφάσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες προχωρεί συστηματικά η Τουρκία. Οπως αποκαλύπτει σήμερα η έρευνα του «Βήματος», υπό την ηγεσία του ισλαμικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η προβολή της Αγκυρας ως σημαντικού εταίρου με ρόλο σε πολλές περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή, ο Καύκασος αλλά και τα Βαλκάνια,
έχει αποκτήσει νέο momentum.

▅ Ενώ Αθήνα και Ομογένεια κινούνται νωχελικά και ακολουθούν πρακτικές του παρελθόντος για τα εθνικά συμφέροντα

Πώς η Αγκυρα προωθεί και προβάλλει συστηματικά τις θέσεις της
ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΒΗΜΑ

ΣΕ ΕΠΕΛΑΣΗ στα κέντρα λήψης αποφάσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες προχωρεί συστηματικά η Τουρκία. Οπως αποκαλύπτει σήμερα η έρευνα του «Βήματος», υπό την ηγεσία του ισλαμικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η προβολή της Αγκυρας ως σημαντικού εταίρου με ρόλο σε πολλές περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή, ο Καύκασος αλλά και τα Βαλκάνια, έχει αποκτήσει νέο momentum.

Κρατικοί φορείς (όπως το υπουργείο Εξωτερικών και το γραφείο του Πρωθυπουργού), αλλά και ιδιωτικοί (όπως η Ενωση Βιομηχάνων- ΤUSΙΑD, θρησκευτικά κινήματα όπως αυτό του Φετουλάχ Γκιουλέν ) συνεργάζονται συστηματικά για την ανάδειξη του «brand name» Τουρκία. Η έμφαση δίδεται σε τρία σημεία: στην εκμετάλλευση του θεσμού του λόμπινγκ, στην προώθηση της τουρκικής γλώσσας και κουλτούρας και στην εκμετάλλευση της επιρροής των δεξαμενών σκέψης (think tanks) που τροφοδοτούν με στελέχη τις αμερικανικές κυβερνήσεις.

Την ίδια στιγμή, το ελληνικό λόμπι και η Ομογένεια επιμένουν να ακολουθούν πρακτικές του παρελθόντος, προασπίζοντας με στείρο τρόπο τα στενά εθνικά συμφέροντα. Ανθρωποι με βαθιά γνώση του τρόπου λήψης αποφάσεων στην Ουάσιγκτον επιμένουν ότι «η Αθήνα κινείται νωχελικά. Δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ώστε να κινητοποιήσει το ελληνικό λόμπι. Η καλύτερη άμυνα όμως είναι η επίθεση» σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η Αγκυρα δαπανά ετησίως περίπου 2 εκατ. δολάρια σε εταιρείες λόμπι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την περίοδο αυτή χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες της DLΑ Ρiper, μιας πολυεθνικής νομικής εταιρείας. Τα συμφέροντα της Τουρκίας προωθεί ο Ντικ Γκέπχαρντ, πρώην βουλευτής των Δημοκρατικών που εργάζεται στην DLΑ Ρiper. Το σχετικό συμβόλαιο αποφέρει στον κ. Γκέπχαρντ περίπου 1,2 εκατ. δολάρια ετησίως, όπως έγραψε προσφάτως ο Τζον Νιούχαουζ σε άρθρο του στο «Foreign Αffairs».

Η αποτελεσματικότητά του φάνηκε πολύ καλά το 2007, όταν η Αγκυρα προσπάθησε και πέτυχε να μην υιοθετηθεί από το Κογκρέσο ψήφισμα που θα αναγνώριζε την αρμενική γενοκτονία. Η τουρκική ισχύς πάντως απεδείχθη και από το γεγονός ότι οκτώ πρώην υπουργοί Εξωτερικών (μεταξύ των οποίων και ο «πολύς» Χένρι Κίσινγκερ ) και τρεις πρώην υπουργοί Αμυνας έγραψαν επιστολές εκφράζοντας την αντίθεσή τους στο ψήφισμα.

Προμετωπίδα του τουρκικού λόμπι στην Ουάσιγκτον είναι το Αμερικανοτουρκικό Συμβούλιο (Αmerican Τurkish Council- ΑΤC). Η οργάνωσή του δεν αφέθηκε στην τύχη. Το πρότυπό του ήταν η κορυφαία οργάνωση του πανίσχυρου ισραηλινού λόμπι, το ΑΙΡΑC (Αmerican Ιsraeli Ρublic Αffairs Committee). Αλλωστε ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 οι Τούρκοι είχαν ζητήσει τη βοήθεια του ισραηλινού λόμπι ώστε να επιτύχουν την άρση του εμπάργκο όπλων μετά την εισβολή στην Κύπρο.

Η εμβέλεια της επιρροής του ΑΤC αποδεικνύεται από τη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του. Πρόεδρός του είναι ο Μπρεντ Σκόουκροφτ , πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας επί προεδρίας Τζορτζ Μπους πατρός και άνθρωπος με εκτεταμένες διασυνδέσεις στην Ουάσιγκτον. Εκτελεστικός αντιπρόεδρος είναι ο Τζορτζ Πέρλμαν, υψηλόβαθμο στέλεχος της Lockheed Μartin, μιας εκ των εταιρειών-κολοσσών στους αμυντικούς εξοπλισμούς και βασικού προμηθευτή της Αγκυρας. Στο ΑΤC αλλά και στη Lockheed Μartin προσφέρει τις υπηρεσίες του και ο πτέραρχος ε. α. Τζόζεφ Ράλστον , πρώην επικεφαλής των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη (SΑCΕUR). Το έργο της ΑΤC συμπληρώνουν οργανώσεις όπως η Τurkish Coalition of Αmerica και η Αssembly of Τurkish Αmerican Αssociations.

Η προβολή της Τουρκίας στο εξωτερικό- με έμφαση στις ΗΠΑ- ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 επί πρωθυπουργίας Τουργκούτ Οζάλ. Το πρώτο βήμα έγινε το 1982. Τότε ιδρύθηκε, με προικοδότηση 3 εκατ. δολαρίων, το Ινστιτούτο Τουρκικών Σπουδών (ΙΤS). Εμπνευστής του ήταν ένας σκληροπυρηνικός κεμαλιστής, ο διπλωμάτης και καθηγητής Πανεπιστημίου Σουκρού Ελεγκντάγ. Η έδρα του βρίσκεται στην Εdmund Α. Walsh School of Foreign Service του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν- την παλαιότερη και πλέον αναγνωρισμένη σχολή διεθνών σχέσεων στις ΗΠΑ.

Το ΙΤS είναι αφοσιωμένο στην υποστήριξη και ανάπτυξη των τουρκικών σπουδών στην αμερικανική ανώτατη εκπαίδευση. Σε πολλά πανεπιστήμια έχουν ενσωματωθεί προγράμματα Τουρκολογίας, Τουρκικής Γλώσσας, Οθωμανικών Σπουδών ή Σπουδών Μέσης Ανατολής. Τέτοια προγράμματα εμφανίζονται σε όλα σχεδόν τα κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα (Χάρβαρντ, Μπέρκλεϊ, Πρίνστον, Σικάγο, Τζορτζτάουν, Κολούμπια). Η παράμετρος «εκπαίδευση» αποτελεί κεντρικό στοιχείο της τουρκικής προπαγάνδας ώστε να αναδειχθεί η στρατηγική σημασία της χώρας και η συμβολή της σε θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος (όπως η συμμαχία των πολιτισμών και ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας).

Βασικός πυλώνας της κυβέρνησης του ΑΚΡ είναι επίσης η ενίσχυση της παρουσίας τούρκων ακαδημαϊκών και διανοουμένων στις ΗΠΑ. Ασφαλείς πληροφορίες κάνουν λόγο για περίπου 1.500- 2.000 τούρκους ακαδημαϊκούς που εργάζονται σε αμερικανικά πανεπιστήμια και μεγάλα think tanks. Η δημιουργία μιας δυναμικής τουρκικής διασποράς κρίνεται πολύ σημαντική και σε αυτό αποσκοπεί η κοινή πρωτοβουλία των κυβερνήσεων ΗΠΑ και Τουρκίας που ανακοινώθηκε κατά την επίσκεψη της Χίλαρι Κλίντον στην Αγκυρα με τίτλο «Υoung Τurkey/ Υoung Αmerica: Α new relationship for a new age». Στόχος, η ανάπτυξη φιλοαμερικανικών και φιλοτουρκικών ελίτ σε Τουρκία και ΗΠΑ αντιστοίχως με ενίσχυση του λόμπινγκ και των διμερών εκπαιδευτικών-πολιτιστικών σχέσεων.

Η διείσδυση στα μεγάλα think tanks

Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ηγεσία έχει κατανοήσει πολύ καλά τη σημασία που έχουν τα μεγάλα think tanks στη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Τα ιδρύματα αυτά λειτουργούν άλλωστε ως ακαδημαϊκός βραχίονας κάθε αμερικανικής κυβέρνησης και ενίοτε οι προτάσεις τους υιοθετούνται αυτούσιες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόταση του Center for Αmerican Ρrogress, την οποία πρώτο είχε αποκαλύψει «Το Βήμα» στα τέλη Ιανουαρίου, για την επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα στην Αγκυρα ώστε να την αναδείξει σε πυλώνα-«κλειδί» για την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στενότατη σχέση έχει αναπτυχθεί με το Βrookings Ιnstitution. Αντιπρόεδρος στο συγκεκριμένο ινστιτούτο ανέλαβε προσφάτως ο Κεμάλ Ντερβίς, πρώην υπουργός Οικονομίας της Τουρκίας και επί πολλά χρόνια στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας. Υπάρχει επίσης πρόγραμμα αποκλειστικά για την Τουρκία (Τurkey Ρroject) του οποίου προΐσταται ο Μαρκ Πάρις, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αγκυρα. Τον βοηθά ο Ομέρ Τασπινάρ, που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και είναι τακτικός αρθρογράφος στην τουρκική εφημερίδα «Ζαμάν».

Το πόσο επιτυχημένη ήταν η επιλογή της Αγκυρας φαίνεται από το γεγονός ότι ένα από τα κορυφαία στελέχη του Βrookings, ο Φίλιπ Γκόρντον, ανέλαβε βοηθός υπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας στην κυβέρνηση Ομπάμα. Ο Γκόρντον έχει στο παρελθόν υποστηρίξει ένθερμα την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ και τις τουρκικές θέσεις στο Κυπριακό, τασσόμενος ξεκάθαρα υπέρ του Σχεδίου Αναν. Υπήρξε επίσης σταθερός αποδέκτης κονδυλίων από τουρκικές πηγές για συγγραφή μελετών. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2006 το Βrookings έλαβε από τουρκικές πηγές κονδύλια ύψους περίπου 650.000 δολαρίων.

Το έτερο στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης που φέρεται να έχει στενές σχέσεις με την Αγκυρα είναι η Ελίζαμπεθ Σέργουντ-Ράνταλ . Διευθύντρια του Τμήματος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, η κυρία Ράνταλ είχε συνυπογράψει το 2006 την έκθεση «Generating momentum for a new era in US- Τurkey relations» του Council of Foreign Relations. Η έκθεση ήταν ιδιαίτερα επικριτική για τους Ελληνοκυπρίους λόγω της απόρριψης του Σχεδίου Αναν.

Προγράμματα για την Τουρκία «τρέχουν» επίσης στο Αtlantic Council (στο οποίο ήταν πρόεδρος του ΔΣ από τον Ιούνιο του 2007 ως τον Ιανουάριο του 2009 ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Ομπάμα Τζέιμς Τζόουνς ), στο German Μarshall Fund, στο Center for Strategic and Ιnternational Studies (σύμβουλοι στο πρόγραμμα υπήρξαν τόσο ο Σκόουκροφτ όσο και ο Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι ) και στο Ηudson Ιnstitute (εκεί εργάζεται η Ζεϊνό Μπαράν, σύζυγος του γνωστού μας Ματ Μπράιζα που πλέον ετοιμάζεται για πρεσβευτής στο Αζερμπαϊτζάν).

Πηγή:infognomonpolitics