Βρυξέλλες: Διαδικασία «πάρε-δώσε» για απόδοση της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στα Ηνωμένα Έθνη με αντάλλαγμα το άνοιγμα του λιμανιού της πόλης για «απευθείας» εμπόριο των Τουρκοκυπρίων, υπό την «τελωνειακή εποπτεία» της ΕΕ, επιχειρεί να εγκαθιδρύσει το προσχέδιο της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, το οποίο εξασφάλισε ο «Φ». Το προσχέδιο έκθεσης (βλέπε φωτοτυπία) κινείται εμφανώς σε αρνητική τροχιά συγκριτικά με τις εκθέσεις που ψήφισε η Ευρωβουλή τα προηγούμενα χρόνια, καθώς για πρώτη φορά υιοθετεί πρόνοια για έγκριση απευθείας εμπορικών συναλλαγών με τους Τουρκοκυπρίους. Οι προηγούμενες εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τόσο το 2009 όσο και το 2010, περιελάμβαναν υποδείξεις προς την Τουρκία για εφαρμογή του ψηφίσματος 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας και απόδοση της Αμμοχώστου. Δεν περιελάμβαναν ωστόσο καμιά αναφορά στο απευθείας εμπόριο, το οποίο εισάγεται εφέτος για πρώτη φορά σε προσχέδιο έκθεσης της Ευρωβουλής, γεγονός που προκαλεί εύλογα ερωτηματικά και καθιστά τις πρόνοιες του προσχεδίου έκθεσης επαχθέστερες για τη Λευκωσία, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Πολύ περισσότερο αν αναλογιστεί κανείς ότι εκκρεμεί ενώπιον της Ευρωβουλής η λήψη τελικών αποφάσεων για έγκριση ή απόρριψη του επίμαχου κανονισμού για το απευθείας εμπόριο, στον οποίο εμμένει η Κομισιόν παρά τις φραστικές αντιδράσεις της Λευκωσίας.
Θα πρέπει πάντως να υπογραμμισθεί ότι το προσ χέδιο αναφέρει ότι το εμπόριο από το λιμάνι της Αμμοχώστου θα γίνεται «υπό την τελωνειακή εποπτεία της ΕΕ» και «με τρόπο νόμιμο και αποδεκτό από όλους», επιχειρώντας προφανώς να παρουσιάσει μια ισοζυγισμένη πολιτική προσέγγιση. Ωστόσο, η ενσωμάτωση και μόνο αναφοράς στο προσχέδιο έκθεσης της Ευρωβουλής για «απευθείας» εμπόριο αποτελεί αδιαμφισβήτητο κέρδος για την τουρκική πλευρά και προσημειώνει «υποθήκη» για το μέλλον, ενόψει των αποφάσεων που θα κληθεί να λάβει η Ευρωβουλή.
Στα αρνητικά του προσχεδίου, που υπογράφει η ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) Ρίας Όμεν Ρούιτεν, είναι και η απουσία ευθείας αναφοράς γύρω από τις τουρκικές προκλήσεις κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μείζον ζήτημα της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Η εισηγήτρια περιορίζεται απλώς να υπενθυμίσει την «πλήρη νομιμοποίηση» της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παράλληλα, η Ολλανδέζα ευρωβουλευτής του ΕΛΚ «εξαφάνισε» από το προσχέδιο της έκθεσης της Ευρωβουλής τις αναφορές για τερματισμό του εποικισμού στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, οι οποίες προϋπήρχαν στις εκθέσεις του Σώματος και είχαν ενσωματωθεί στα ψηφίσματα τα προηγούμενα χρόνια, κατόπιν πρωτοβουλίας της Σοσιαλιστικής Ομάδας.
Αντίθετα, η κ. Ρούιτεν, όχι μόνο διατήρησε την υπόδειξη για άνοιγμα του κεφαλαίου «Ενέργεια» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας, που ως γνωστόν μπλοκάρει μονομερώς η Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά ζητά και την προώθηση της έκθεσης αξιολόγησης του κεφαλαίου για τα «Θεμελιώδη Δικαιώματα», το οποίο επίσης έχει παγώσει μονομερώς η Λευκωσία, εκφράζοντας στήριξη και στη «Θετική Ατζέντα» της Κομισιόν για διάσωση και αναζωογόνηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας.
Το προσχέδιο έκθεσης διατηρεί την υπόδειξη που υιοθετεί η Ευρωβουλή τα τελευταία χρόνια, για έναρξη αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο. Ωστόσο, την ίδια ώρα αποδυναμώνει το πλαίσιο υποδείξεων που είχε εισαχθεί πέρυσι στο ζήτημα των αγνοουμένων. Αν και ζητά τη συμβολή της Άγκυρας στο ζήτημα των αγνοουμένων, το προσχέδιο υπαναχωρεί από την περυσινή εγκεκριμένη θέση της Ευρωβουλής για «διευκόλυνση πρόσβασης» της Διερευνητικής Επιτροπής «σε στρατιωτικές ζώνες στο βορρά».
Μοναδικό κέρδος της Λευκωσίας στο εφετινό προσχέδιο, αποτελεί η υπόδειξη προς την Άγκυρα να διατηρεί «ήπιες σχέσεις» με όλα τα κράτη-μέλη, με φόντο το πάγωμα των σχέσεων με την Κυπριακή Προεδρία το δεύτερο εξάμηνο του 2012.
Παραθέτουμε λέξη προς λέξη τις κυπρογενείς παραγράφους του προσχεδίου έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία:
- Η Ευρωβουλή «στηρίζει σθεναρά τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις στην Κύπρο για επανένωση υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Τονίζει ότι μια δίκαιη και βιώσιμη διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος είναι τώρα επείγουσα και καλεί την Τουρκία και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να εργαστούν εντατικά και με καλή θέληση για μια περιεκτική συμφωνία. Καλεί την Κυβέρνηση της Τουρκίας να αρχίσει την αποχώρηση των στρατευμάτων της από την Κύπρο και να μεταβιβάσει (transfer) την Αμμόχωστο στα Ηνωμένα Έθνη σύμφωνα με το ψήφισμα 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Καλεί παράλληλα την κυπριακή Κυβέρνηση να ανοίξει το λιμάνι της Αμμοχώστου υπό την τελωνειακή εποπτεία της ΕΕ ούτως ώστε να προωθηθεί ένα θετικό κλίμα για την επιτυχή κατάληξη των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων για επανένωση και να επιτραπεί στους Τουρκοκυπρίους να εμπορεύονται απευθείας και με νόμιμο τρόπο, αποδεκτό από όλους».
- «Ενθαρρύνει την Τουρκία να εντείνει τη στήριξή της στην Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμέ νους στην Κύπρο». ?«Εκφράζει λύπη για τις δηλώσεις της Τουρκίας ότι θα μπλόκαρε τις σχέσεις με την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2012, εάν μια λύση στο κυπριακό πρόβλημα δεν θα είχε εξευρεθεί μέχρι τότε. Επαναλαμβάνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις αρχές της συνεργασίας και της αμοιβαίας αλληλεγγύης μεταξύ όλων των κρατών-μελών και ότι η Τουρκία οφείλει να δεσμευτεί σε ήπιες σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση και όλα τα κράτημέλη της. Επιπλέον, επαναλαμβάνει ότι η Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης προνοείται από τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
- «Αποδοκιμάζει την άρνηση της Τουρκίας να εκπληρώσει την υποχρέωσή της για πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του Συμπληρωματικού Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας προς όλα τα κράτη-μέλη. Υπενθυμίζει ότι αυτή η άρνηση συνεχίζει να επηρεάζει σοβαρά τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων και καλεί την τουρκική Κυβέρνηση να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση».
- Τονίζει ότι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UΝCLΟS) έχει υπογραφεί από την ΕΕ, τα 27 κράτη-μέλη και άλλες υποψήφιες χώρες και αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Ως εκ τούτου, καλεί την τουρκική Κυβέρνηση να την υπογράψει και να την επικυρώσει χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Υπενθυμίζει την πλήρη νομιμοποίηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με την UΝCLΟS.
Αναβιώνει η «φινλανδική φόρμουλα»;
Η διαδικασία πάρε-δώσε για την απόδοση της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου με αντάλλαγμα τη διεξαγωγή απευθείας εμπορικών συναλλαγών από το λιμάνι της κατεχόμενης πόλης, η οποία αντανακλάται στο προσχέδιο έκθεσης της Ευρωβουλής, είχε συζητηθεί και στο παρελθόν. Είχε αποτελέσει βασικό συστατικό στοιχείο των συζητήσεων που είχαν λάβει χώρα επί λουξεμβουργιανής και αυστριακής Προεδρίας, με αποκορύφωμα τη «φινλανδική φόρμουλα» το δεύτερο εξάμηνο του 2006. Ωστόσο, στις άτυπες διαβουλεύσεις που είχαν γίνει επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου, από τον τότε διευθυντη του διπλωματικού του γραφείου, πρέσβη Τάσο Τζιωνή, η Λευκωσία έθετε θέμα απόδοσης της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στους νομίμους κατοίκους της και όχι απλή «μεταβίβασή» της στον ΟΗΕ, όπως ζητείται στο προσχέδιο της έκθεσης της Ευρωβουλής. Επιπλέον, συζητούσε μόνο τη νόμιμη διεξαγωγή απευθείας συναλλαγών από το λιμάνι της κατεχόμενης πόλης, με τη συμμετοχή των επιμελητηρίων των δύο κοινοτήτων, υπό την εποπτεία της ΕΕ και με την έγκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, προκειμένου να μην παρακαμφθεί το νόμιμο κράτος. Επιπροσθέτως, ζητούσε όπως επιβληθεί μορατόριουμ στην καταδολίευση ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα. Από την άλλη, ο εκπρόσωπος του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, Ρασίτ Περτέβ, αξίωνε όχι μόνο «απευθείας εμπόριο» από τα κατεχόμενα λιμάνια στο ψευδοκράτος κατά παράκαμψη του νόμιμου κράτους, αλλά και τη νομιμοποίηση του παράνομου αεροδρομίου Τύμπου, γεγονός που οδήγησε σε ναυάγιο την όλη προσπάθεια.
Του Παύλου Ξανθούλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου