Σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού για το μεταπτυχιακό μου, σε ειδικό σεμινάριο για την διάλυση της Σοβιετίας διατύπωσα (όπως όφειλα με την σειρά μου) την άποψη για το τι είναι κρίση:
Κρίση είναι εκείνη η διαδικασία κατά την οποία τα σημαντικότερα, τα κυρίαρχα, τα ισχυρότερα τμήματα, ομάδες ή παράγοντες ενός συστήματος, μιας κοινωνίας, ακόμη – ακόμη και ενός κράτους, αρχίζουν να έχουν απώλειες (κάθε είδους απώλειες). Όσο μεγαλύτερες είναι η απώλειες τόσο μεγαλύτερη είναι η κρίση.
Κάτι που δεν το περίμενα ήταν ότι όλοι (μαζί και οι δύο καθηγητές που βρίσκονταν στην αίθουσα) συμφώνησαν μ’ αυτή την άποψη.
Σκέπτομαι λοιπόν και λέω: απώλειες έχει αρχίσει να έχει εδώ και κάποιο καιρό, το μέχρι στιγμής κυρίαρχο σύστημα στην Ελλάδα (και πατρίδα μου). Μια από τις εκφράσεις αυτών των απωλειών είναι και αυτές οι εκδηλώσεις γιαουρτώματος και γενικά κάθε εκδήλωση δυσφορίας διαμαρτυρίας όσο σκληρή και να είναι.
Αυτοί οι κύριοι είναι μέρος του συστήματος και άρα μέρος του προβλήματος . Άρα είναι απολύτως φυσιολογικό να αντιδρούν αυτά τα πρόσωπα μ’ αυτόν τον τρόπο. Γιατί θίγονται τα κεκτημένα τους τώρα που έχει απώλειες το σύστημα. Μιας και αυτού του είδους οι απώλειες επιμερίζονται και στους ίδιους: όπως συμβαίνει με τις συντεχνίες δηλαδή. Έτσι στην αγωνία τους να υπερασπίσουν το σύστημα αυτό (ακόμα και αν χρειαστεί φαινομενικά ή αρχικώς να το βρίσουν) δυσφορούν για αυτές τις αντιδράσεις και κάνουν κηρύγματα δημοκρατικής ευαισθησίας. Φυσικά και είναι σκέτη υποκρισία μια τέτοια συμπεριφορά.
Την μεγαλύτερη σημασία από όλα αυτά όμως έχει το γεγονός ότι το μέχρι στιγμής κυρίαρχο πολιτικό σύστημα (και αναφέρομαι στον δικομματισμό) είναι μέρος του όλου προβλήματος και γ’ αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να δώσει λύση και μάλιστα οριστική. Μόνο να καταρρεύσει μπορεί. Το ερώτημα φυσικά είναι το πότε. Όσο (μεταξύ των άλλων) αυξάνονται και αυτού του είδους οι αντιδράσεις, τόσο αυξάνοντα οι πιθανότητες το υπάρχον «υπεύθυνο» σύστημα (και ταυτόχρονα πρόβλημα) να καταρρεύσει. Δυστυχώς σ’ αυτές τις κλίμακες της πραγματικότητας, μόνο μέσα από μια κατάρρευση μπορεί να έρθει μια πραγματική αλλαγή. Δυστυχώς.
Ο κόσμος για πολλά χρόνια κάνει υπομονή, ανέχεται, ακόμα-ακόμα κλείνει τα μάτια του σε κλεψιές και αδικίες, αλλά όταν αντιδράσει μαζικά, αντιδρά συχνά άσχημα και πολύ δύσκολα τον σταμάτα κανείς. Γιατί ακόμα και αν συμμετέχει σ’ ένα βαθμό (κατά την γνώμη μου τον μικρότερο) σε ανομίες, δεν είναι αυτός που καθορίζει το παιχνίδι ουσιαστικά.
Απλά οι παραπάνω κύριοι αυτές τις αντιδράσεις φοβούνται, όπως ο διάολος το λιβάνι. Άρα σημειολογικά θα έλεγα «αβάντι πόπολο» (με νεωτεριστική μορφή βέβαια), είναι ίσως η μόνη λύση.
Κωστής Σφενδάμης
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου