Χάνουμε την αίσθηση της οσμής, όταν η προσοχή μας αποσπάται και όταν "ξεχνιόμαστε" με κάποια πολύπλοκη δραστηριότητα

 Η ανθρώπινη αίσθηση της όσφρησης είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη, και συχνά μεταδίδει σημαντικά βιολογικά σήματα.
(σήμα είναι ένα φαινόμενο που μεταφέρει πληροφορία. Παραδείγματα σημάτων, η φωνή, το ηλεκτροκαρδιογράφημα ECG κ.ά. τα σήματα περιέχουν πληροφορία.
Τα  βιολογικά σήματα είναι αυτά που χρησιμοποιούνται στο πεδίο της βιοϊατρικής, κυρίως για την εξαγωγή πληροφορίας για το υπό εξέταση βιολογικό σύστημα.)
 Ωστόσο, ανεκδοτολογικές ενδείξεις υποδηλώνουν ότι, συνήθως παραλείπουμε να παρατηρήσουμε κάποια υπερβολικά οσφρητικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος.
Οι καθοριστικοί παράγοντες της οσφρητικής επίγνωσης είναι μέχρι στιγμής άγνωστοι.

 Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές προσάρμοσαν για πρώτη φορά, το παράδειγμα της «απροσεξίας», για να ελέγξουν  αν η

 οσφρητική συνειδητοποίηση εξαρτάται από την προσοχή.
Σε τρία πειράματα, οι συμμετέχοντες πραγματοποίησαν μια εργασία οπτικής αναζήτησης είτε με υψηλό είτε με χαμηλό αντιληπτικό φορτίο (μια καλά εδραιωμένη χειραγώγηση της προσοχής) ενώ εκτέθηκαν σε ένα περιβάλλον, με άρωμα του καφέ.

Όσοι προσπαθούσαν να ασχοληθούν με την πιο απαιτητική διαδικασία ( δηλαδή την εργασία οπτικής αναζήτησης με υψηλό απαιτητικό φορτίο)   ήταν 43% λιγότερο πιθανό να παρατηρήσουν το άρωμα στο δωμάτιο (παρουσίαζαν δηλαδή μειωμένη οσφρητική συνειδητοποίηση λόγω φόρτου εργασίας)  σύμφωνα με τη μελέτη.
Σύμφωνα με την έρευνα, η αίσθηση της οσμής εξαφανίζεται, όταν είμαστε απασχολημένοι.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν για πρώτη φορά, ότι μπορεί να χάσουμε προσωρινά την αίσθηση της όσφρησης μας, όταν η προσοχή μας αποσπάται.
είναι η πρώτη φορά που η κατάσταση ‘inattentional smell blindness’, ή ‘inattentional anosmia’, έχει αποδειχθεί σε ένα πείραμα.
 Η κατάσταση ‘inattentional smell blindness’ είναι εκείνη η κατάσταση, στην οποία παρατηρείται απώλεια της όσφρησης (ανοσμία) όταν εστιάζουμε την προσοχή μας σε μια δραστηριότητα και "ξεχνιόμαστε"
Η μελέτη σχετίζεται επίσης με την έρευνα σχετικά με τις «μυρωδιές απειλής» όπως ο καπνός και το αέριο.
Εάν κάποτε αφήσαμε το φαγητό μας να καεί, γιατί "ξεχαστήκαμε" καταλαβαίνουμε καλά τι σημαίνει αυτή η έρευνα.

Το τελικό πείραμα κατέδειξε ότι, λόγω των μοναδικών χαρακτηριστικών της οσφρητικής συνήθειας, οι συνέπειες της "inattentional anosmia"  μπορούν να επιμείνουν ακόμη και όταν η προσοχή γίνει διαθέσιμη.
Τα ευρήματα της έρευνας βρίσκουν εφαρμογή στην πρόβλεψη, του πότε οι άνθρωποι μπορεί να χάσουν δυνητικά σημαντικές οσφρητικές πληροφορίες.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Πανεπιστημίου του Sussex εξέτασαν τη θεωρία της ‘inattentional smell blindness’ σε μια ομάδα 40 ατόμων.
στους μισούς συμμετέχοντες ανατέθηκαν πολύπλοκες εργασίες στις οθόνες ηλεκτρονικών υπολογιστών, ενώ στους υπόλοιπους ανατέθηκαν απλά καθήκοντα, σε ένα δωμάτιο, όπου ήταν κρυμμένοι κόκκοι του καφέ.
Στη συνέχεια τους ζητήθηκε να περιγράψουν το δωμάτιο, με σχετικές ερωτήσεις, έτσι ώστε να φανεί, αν είχαν παρατηρήσει την οσμή.
Όσοι προσπαθούσαν να εκτελέσουν τις πολύπλοκες εργασίες που τους ανατέθηκαν, ήταν 43% λιγότερο πιθανό να παρατηρήσουν το άρωμα στο δωμάτιο, σύμφωνα με τη μελέτη.
όπως αποδείχθηκε, η αίσθηση της όσφρησης μειώθηκε όταν οι συμμετέχοντες είχαν στρέψει όλη την προσοχή τους, στην εκτέλεση μιας πολύπλοκης δραστηριότητας.
(This echoing the common advice to “wake up and smell the coffee”)
Oι διαιτολόγοι θα πρέπει να είναι συνέχεια απασχολημένοι για να μη μπαίνουν σε πειρασμό, από τις μυρωδιές των τροφίμων που προτείνουν...

 Με περαιτέρω έρευνα θα εξεταστεί, εάν ισχύει το ίδιο  και σε καταστάσεις κινδύνου -
εάν οι υπερβολικά εργαζόμενοι μηχανικοί, είναι λιγότερο πιθανό, να μυρίσουν μια διαρροή αερίου ή οι οδηγοί μπορεί να χάσουν τα προειδοποιητικά οσφρητικά σήματα, σε πολυσύχναστους αυτοκινητόδρομους.
τα ευρήματα σχετικά με την οσφρητική συνειδητοποίηση, είναι ιδιαίτερα σημαντικά, γιατί είναι ήδη γνωστό ότι, οι άνθρωποι γίνονται λιγότερο ευαίσθητοι στη μυρωδιά όταν την έχουν συνηθίσει και αυτό τους δίνει περιορισμένη χρονική δυνατότητα για να δράσουν.
Η καθηγήτρια Sophie Forster, από το Πανεπιστήμιο του Sussex, που πραγματοποίησε τη μελέτη με τον καθηγητή Charles Spence, από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε: "Αν είστε απασχολημένοι και επικεντρωμένοι σε μια δραστηριότητα, ίσως είναι λιγότερο πιθανό να μπείτε στον πειρασμό από τις μυρωδιές των τροφίμων.
"Η δοκιμή μας έγινε με τη μυρωδιά του καφέ, αλλά το επόμενο βήμα μας,  είναι να δοκιμάσουμε τις μυρωδιές που προειδοποιούν για μια απειλή, τις λεγόμενες ‘threat smells’ όπως ο καπνός και το γκάζι. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, οι οδηγοί που εργάζονται με εστιασμένη την προσοχή τους  σε έναν πολυσύχναστο αυτοκινητόδρομο και ίσως  συνομιλούν, ίσως να μην καταλάβουν μια μυρωδιά φωτιάς, που πρέπει να λειτουργήσει σαν προειδοποιητικό σημάδι.  Ή ίσως ισχύει το ίδιο και για τους μηχανικούς που δουλεύουν έντονα σε καταστάσεις που τους θέτουν σε κίνδυνο, από διαρροή αερίου."

Η μελέτη επιβεβαίωσε επίσης τη θεωρία της συνήθειας (habituation),  ότι οι άνθρωποι έχουν ένα σύντομο περιθώριο περίπου 20 λεπτών για να παρατηρήσουν τις μυρωδιές, μετά από το οποίο η πιθανότητα είναι πολύ μειωμένη (αφού τη συνηθίζουν)

Οι ερευνητές μελετούν επίσης την υπόθεση “perceptual load hypothesis”, που είναι η ιδέα ότι, οι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν αισθητηριακές πληροφορίες, μόνο μέχρι να καλυφθεί η ικανότητά τους (they can only perceive sensory information until their capacity is full)


Η Dr Forster είπε: "όταν εργαζόμαστε με υψηλό αντιληπτικό φορτίο (μεγάλη οπτική ή ακουστική πληροφόρηση)  έχουμε την τάση να εμφανίζουμε οσφρητική συνειδητοποίηση, μόλις δεν είμαστε πλέον απασχολημένοι.
 Ωστόσο, ο εγκέφαλος μπορεί να συνηθίσει τόσο πολύ τη μυρωδιά, ώστε να μην μπορεί να ανιχνευθεί ακόμη και όταν ερωτηθούμε ειδικά για αυτή τη μυρωδιά στο δωμάτιο. Εάν αυτή η εξοικείωση (habituation) συμβαίνει κατά τη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία οι άνθρωποι έχουν στραμμένη την προσοχή τους σε μια εργασία, μπορεί να χαθεί η ευκαιρία να εντοπίσουν μια μυρωδιά ».


Η έρευνα, που διεξήχθη με τον καθηγητή Professor Charles Spence του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, δημοσιεύτηκε στο Psychological Science.

Πηγές
5-6-18
http://www.dailymail.co.uk/health/article-5808747/Your-sense-smell-disappears-youre-distracted-busy.html

https://www.telegraph.co.uk/news/2018/06/05/wake-smell-coffee-sense-smell-far-worse-busy-research-finds/


“What smell?” Temporarily loading visual attention induces a prolonged loss of olfactory awareness

Forster, Sophie and Spence, Charles (2018) “What smell?” Temporarily loading visual attention induces a prolonged loss of olfactory awareness. Psychological Science. ISSN 0956-7976 (Accepted)
URI:    http://sro.sussex.ac.uk/id/eprint/75934
http://sro.sussex.ac.uk/75934/