Πώς η υπόθεση Ναμίμπια προκαλεί νέα δεδομένα
Του Ανδρέα Πιμπίσιη
Την ώρα που η νομική, αλλά και η πολιτική μάχη για τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα συνεχίζεται, υπάρχει ορατός κίνδυνος οι τουρκοκυπριακές περιουσίες στις ελεύθερες περιοχές να περάσουν στα χέρια εποίκων που έχουν νυμφευθεί με Τουρκοκύπριους στα κατεχόμενα. Η επίκληση μιας απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης του 1971 περικλείει τον κίνδυνο νομιμοποίησης μεγάλου αριθμού εποίκων οι οποίοι την ίδια ώρα θα έχουν δικαιώματα και στις ελεύθερες περιοχές.
Μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων το 2003 η κυπριακή κυβέρνηση πήρε μια σειρά από αποφάσεις που είχαν να κάνουν πρωτίστως με τη διακίνηση των Τουρκοκυπρίων προς τις ελεύθερες περιοχές.
Ένα από τα βασικά προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση ήταν τι θα γίνει με εκείνες τις οικογένειες από τα κατεχόμενα όπου ο ένας εκ των δύο συζύγων είναι Τουρκοκύπριος και ο άλλος έποικος. Τα μέτρα που λήφθηκαν τότε και βάσει των οποίων είχαν δικαίωμα μικτές οικογένειες να περνούν στις ελεύθερες περιοχές, κινήθηκαν στη λογική ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να ανέχεται τα αποτελέσματα κάποιων πράξεων της υποτελούς τοπικής διοικήσεως της Τουρκίας στα κατεχόμενα, χωρίς αυτό να αναιρεί ή να επηρεάζει το γεγονός ότι παράγονται παράνομα ή από όργανα ή σώματα τα οποία συστήνονται και λειτουργούν παράνομα, σε εκείνες τις περιπτώσεις που, αν αγνοούνταν, αυτό θα συνιστούσε ή θα είχε ως συνέπεια την αποστέρηση ή παραβίαση βασικών δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων πολιτών της Δημοκρατίας.
Η θέση αυτή στηρίζεται στην τοποθέτηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο, επικαλούμενο την γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στην υπόθεση της Ναμίμπια, λαμβάνει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, υπόψη τα αποτελέσματα ορισμένων διευθετήσεων και πράξεων στα κατεχόμενα».
Η περίπτωση της Ναμίμπια ίσχυσε και τέσσερα χρόνια αργότερα όταν και πάλι η Νομική Υπηρεσία υποστήριξε με σημείωμά της προς το υπουργείο Εξωτερικών ότι «τα πιστοποιητικά γάμου και θανάτου που εκδίδει το ψευδοκράτος γίνονται δεκτά από όλα τα κράτη του κόσμου και από την Κυπριακή Δημοκρατία με βάση την υπόθεση Ναμίμπια, έστω και αν η εκδίδουσα αρχή δεν αναγνωρίζεται ως κράτος». Επί του θέματος αυτού υπήρξε διαφωνία από τη διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης «η οποία θεωρεί ότι γάμος αναγνωρίζεται μόνο εφόσον έγινε με βάση τις διατάξεις περί μουσουλμανικού γάμου της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης στη Γνωμάτευσή του για τη Ναμίμπια (το 1971) αναγνώρισε ότι ένας περιορισμένος αριθμός πράξεων που διενεργήθηκαν από μια παράνομη κατοχική δύναμη (στην περίπτωση εκείνη, από τη Νότιο Αφρική σε σχέση με τη Ναμίμπια) δυνατό να έπρεπε να θεωρηθούν ως νόμιμες χάριν των συμφερόντων του ίδιου του γηγενούς πληθυσμού της περιοχής: ανάφερε ως παράδειγμα την εγγραφή γεννήσεων, θανάτων και γάμων.
Είναι εμφανές ότι μεταξύ της περίπτωσης της Ναμίμπια και της Κύπρου υπάρχουν αρκετές διαφορές σ’ ό,τι αφορά ληξιαρχικές πράξεις. Στην υπόθεση Ναμίμπια η απόφαση αφορούσε τα συμφέροντα του γηγενούς πληθυσμού. Στην περίπτωση όμως των κατεχομένων αυτό δεν μπορεί να ισχύσει αφού οι ληξιαρχικές πράξεις δεν αφορούν μόνο τους Τουρκοκύπριους, οι οποίοι ούτως ή άλλως αναγνωρίζονται ως πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά αφορά και πολίτες της Τουρκίας που έχουν εγκατασταθεί εκεί συνεπεία των πράξεων της κατοχικής δύναμης. Ακόμα αυτές οι ληξιαρχικές πράξεις επενεργούν στην αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα των κατεχομένων.
Από την ώρα που μια ληξιαρχική πράξη στα κατεχόμενα αναγνωρίζεται, τότε όσοι έποικοι έχουν νυμφευθεί Τουρκοκύπριους αποκτούν τα ίδια δικαιώματα. Βάσει δε του κανονισμού της Πράσινης Γραμμής και του νόμου της ΕΕ περί συζύγων και οικογενειών Ευρωπαίων πολιτών (στην προκειμένη περίπτωση των Τουρκοκύπριων πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας) δικαιούνται να εργάζονται σχεδόν ελεύθερα και μπορούν να διεκδικήσουν την κυπριακή ιθαγένεια. Επίσης μπορούν να ανακτήσουν όλη την περιουσία του Τουρκοκύπριου με απλή παραμονή έξι μηνών στις ελεύθερες περιοχές. Στην περίπτωση αιτήματος ανάκτησης της περιουσίας ο κηδεμόνας τ/κ περιουσιών έχει ρητές εντολές, εφόσον του ζητηθεί, να την παραδώσει στον Τ/κ ιδιοκτήτη.
Βάσει αυτών των δεδομένων που όπως φαίνεται δεν είναι εύκολο να ανατραπούν, υπάρχει ο κίνδυνος σταδιακής νομιμοποίησης των εποίκων, αλλά και του «εποικισμού» των ελεύθερων περιοχών.
Ακόμα δε περισσότερο φαίνεται πλέον ότι εκεί που αρχικά αναζητούνταν ασφαλιστικές δικλίδες για τον έλεγχο όσων έρχονται από τα κατεχόμενα προς τις ελεύθερες περιοχές. φαίνεται πως τώρα αυτό έχει παραμεριστεί. Έτσι όσοι έποικοι προσέλθουν κρατώντας απλά πιστοποιητικό γάμου το οποίο θα αποδεικνύει ότι είναι νυμφευμένοι με Τ/κ.
Νομική μάχη 22 ετών
Η νομική μάχη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για τη Ναμίμπια ή για τη Νοτιοδυτική Αφρική όπως ήταν τότε γνωστή, κράτησε συνολικά 22 χρόνια, αφού ξεκίνησε το 1949 και ολοκληρώθηκε το 1971. Αυτό το δικαστικό σίριαλ, όπως χαρακτηρίστηκε, αποτελεί σημείο νομικής αναφοράς σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η απόφαση στην υπόθεση Ναμίμπια συνεχίζει ακόμα και σήμερα να αποτελεί αντικείμενο μελέτης και διαφωνιών μεταξύ νομικών διεθνούς κύρους.
Η Κύπρος κατ’ επανάληψη έχει επικαλεστεί την υπόθεση Ναμίμπια σε υποθέσεις που αφορούν προσφυγές κατά της Τουρκίας. Τελευταία επίκληση έγινε τον περασμένο Νοέμβρη κατά την ακροαματική διαδικασία στο ΕΔΑΔ για τις δέκα πιλοτικές υποθέσεις για περιουσίες Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα.
Τι ισχύει για τη διακίνηση Τ/Κ και εποίκων
1)Σύμφωνα με το νόμο της ΕΕ περί διακίνησης Ευρωπαίων πολιτών και μελών των οικογενειών τους, Τούρκοι υπήκοοι οι οποίοι είναι παντρεμένοι με Τ/κ δεν χρειάζονται θεώρηση για είσοδο στην Κυπριακή Δημοκρατία ως σύζυγοι Ευρωπαίων πολιτών, νοουμένου ότι διαμένουν σε ευρωπαϊκή χώρα. Σε περίπτωση που διαμένουν σε τρίτη χώρα τότε χρειάζεται θεώρηση.
2)Τούρκοι υπήκοοι οι οποίοι γνωρίστηκαν και τέλεσαν γάμο στο εξωτερικό με Τ/κ (για παράδειγμα στο Λονδίνο), δικαιούνται μετά από τρία χρόνια συνεχούς παραμονής στη Δημοκρατία να υποβάλουν αίτηση για πολιτογράφηση και απόκτηση κυπριακής ιθαγένειας.
3)Τουρκοκύπριες παντρεμένες με Τούρκους υπηκόους, οι οποίοι εισήλθαν παράνομα στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως είναι οι έποικοι, δικαιούνται να υποβάλουν αίτηση για απόκτηση κυπριακής ιθαγένειας σε επτά αντί σε τρία χρόνια.
«Ο Φιλελεύθερος», 10/1/10
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου