Προ ολίγων ημερών, στις 7 Ιουνιου 2010, συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από τον θάνατο της γιαγιάς Φιλιώς Χαϊδεμένου της Μικρασιάτισσας. Εκείνη την περίοδο, ήταν και στην ακμή του το ζήτημα με το βιβλίο της ΣΤ’ Δημοτικού, ενώ ξεκινούσε και ένα θερμό καλοκαίρι, που είχε όλα τα στοιχεία για να χαρακτηριστεί «καύσωνας». Εκείνο λοιπόν το καλοκαίρι έγραψα το παρακάτω ευθυμογράφημα, αφιερωμένο στην Γιαγιά όλων των Μικρασιατών…:Ο καύσωνας, ο «συνωστισμός» και τα άλλα γεγονότα του ’22!
Ο Συνωστισμός λοιπόν, ήταν τελικώς το πρόβλημα στην προκυμαία της Σμύρνης, εκείνη την ζεστή μέρα του Αυγούστου του 1922! Είμαι ευγνώμων στους συγγραφείς του περιβόητου πλέον βιβλίου της Στ’ Δημοτικού, διότι επιτέλους τα ιστορικά γεγονότα, τα οποία σκόρπια τα είχα τόσον καιρό στο μυαλό μου, απέκτησαν συνοχή και νόημα και όλα τα σκοτεινά τους σημεία ξεκαθάρισαν, ενώ όσα μου φαίνονταν παράλογα –από ένστικτο πιθανώς!– αποδείχτηκαν ότι ήταν μύθοι, ψεύδη, φαντασιώσεις ορισμένων και σκόπιμη εθνικιστική προπαγάνδα!
Από τότε που γεννήθηκα, μία ζεστή μέρα του Μαΐου (αν και όχι τόσο ζεστή όσο εκείνη του Αυγούστου του ‘22!), ξέρω ότι τον Αύγουστο δεν λειτουργεί τίποτα στο Ελληνικό Κράτος. Κάτι τα “μπάνια του Λαού”, κάτι η “τρικυμία εν κρανίω” που μας χαρακτηρίζει γενικώτερα, και σε κάθε ευκαιρία ψάχνουμε –και βρίσκουμε!– αιτίες για να… βαράμε διάλυση, ο Αύγουστος παραγωγικώς είναι ένας μήνας που δεν υφίσταται! Αναρωτιόμουν λοιπόν –έχοντας ήδη κάτι ψυλλιαστεί!– πώς είναι δυνατόν, ένα τέτοιο “νεκρό” μήνα, να συνέβησαν τόσο συνταρακτικά γεγονότα, όπως τουλάχιστον τα διαβάζαμε έως τώρα στην ιστορία! Έλληνες και Τούρκοι (με… “φιλία” μεταξύ τους που κρατά από τα παλιά τα χρόνια…) δεν είχαν Αυγουστιάτικα τίποτα καλύτερο να κάνουν από το να πολεμούν και να διεκδικούν εδάφη, ο ένας από τον άλλον; Και να τελικά πού ήρθε το νέο αυτό πολύτιμο βιβλίο της Στ’ Δημοτικού, να μου δείξει ότι τελικά ΕΓΩ είχα δίκιο για τις υποψίες μου (και όχι όλοι οι άλλοι στενόμυαλοι και οπισθοδρομικοί), ότι δηλαδή κάπως αλλιώς είχαν τα πράγματα! Ακούστε λοιπόν τα πραγματικά γεγονότα και κρίνετε:
Αύγουστος 1922! Μία πραγματικά δύσκολη περίοδος! Ένας καύσωνας άνευ προηγουμένου είχε πιάσει (πολύ χειρότερος από εκείνον του 1987, για όσους τον θυμούνται, ο οποίος μάλιστα φέτος επανήλθε δριμύτερος, ώστε να μας φρεσκάρει την… ιστορική μας μνήμη!), ταλανίζοντας τους δύσμοιρους Μικρασιάτες (δεν υπήρχαν και κλιματιστικά τότε…)! Ο Ήλιος καυτός πάνω από τα Μικρασιατικά παράλια θόλωνε το μυαλό των κατοίκων, οι οποίοι αναζητούσαν απεγνωσμένα μία ανάσα δροσιάς σε αυτήν την κόλαση! Όμως πάντα ο Θεός (ή -έστω- ο.. Αλλάχ) δεν αφήνει τους ανθρώπους δίχως μία διέξοδο στα προβλήματά τους! Διότι, ναι μεν ήταν καύσωνας, αλλά ήταν και Αύγουστος, δηλαδή, όπως όλοι γνωρίζουν, μήνας… διακοπών!!! Τι ποιο φυσικό λοιπόν, από το να θέλουν και οι αδελφοί μας οι Μικρασιάτες να εκμεταλλευτούν αυτή την ευτυχή (μέσα στην ατυχία τους) συγκυρία και να πάνε διακοπές στα… Ελληνικά Νησιά (Μυτιλήνη και Χίος ιδίως, ήταν πάντοτε οι αγαπημένοι τους τουριστικοί προορισμοί), τα οποία, από τότε αποτελούσαν πόλο έλξεως για τους ανά τον κόσμο τουρίστες!
Όμως η μεγάλη τάση φυγής από την Χώρα, δημιούργησε πρόβλημα (“συνωστισμό”, ντε!) και οι Τουρκικές αρχές, προκειμένου να ελέγξουν την κρίση, έφεραν ειδικές στρατιωτικές δυνάμεις από τα βάθη της Ανατολίας, για να ρυθμίσουν την έξοδο, αλλά και να απομακρύνουν όσους δεν είχαν φροντίσει να βγάλουν εγκαίρως εισιτήρια, και απλώς παρεκώλυαν την άνετη μετακίνηση των υπολοίπων με το να βρίσκονται στον χώρο της προκυμαίας, ελπίζοντες ότι θα βρουν θέση από καμμιά ακύρωση! Αλλά βεβαίως, κάτι τέτοιο δεν ήταν παρά όνειρο θερινής (και δη αυγουστιάτικης) νυκτός, αφού ποιος τρελλός, αν είχε εξασφαλίσει το πολυπόθητο χαρτί, θα το απεποιείτο εν συνεχεία, για τον οιονδήποτε λόγο! Κάπου εκεί άρχισαν και οι συμπλοκές, αφού αρκετοί εξ αυτών αρνούνταν να συμμορφωθούν με τις οδηγίες και πλέον οι αρχές αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν βία, να κάνουν συλλήψεις και να μεταφέρουν τους ταραξίες πίσω στα ενδότερα της χώρας, ώστε να αποσυμφορηθούν τα παράλια.
Η κατάσταση χειροτέρεψε άρδην, όταν ανακοινώθηκε πως για να σωθούν τα γυναικόπαιδα (φύσεις πιο ευαίσθητες στην ζέστη και τις κακουχίες) θα δινόταν άδεια εξόδου από την χώρα ανεξαιρέτως σε όλες τις γυναίκες και τα παιδιά, αλλά θα απαγορευόταν αντιστοίχως, για να υπάρξει ισορροπία, σε όλους τους άρρενες άνω των 14 ετών! Οι άντρες έπρεπε να χωρίσουν από τις οικογένειές τους! Γενικευμένη αναταραχή! Αντιδρούν τα πλήθη! Τα όργανα καταστολής υποχρεούνται ξανά στην χρήση βίας. Εκεί –οφείλω να ομολογήσω– ότι σημειώθηκαν περιστατικά, τα οποία ξεπέρασαν τα επιτρεπτά όρια. Όπως και να χει, οι Τούρκοι είναι κάπως περισσότερο… “Ανατολίτες” απ’ όσον εμείς οι “Ευρωπαίοι” μπορούμε να ανεχθούμε, αλλά ας μην υπερβάλουμε κιόλας! Και βεβαίως υπήρξαν και θύματα (εγώ εδώ δεν θα σας κρύψω την αλήθεια!...), αλλά τα περισσότερα ήταν από… εγκεφαλικά λόγω του “συνωστισμού” και της αυξημένης θερμοκρασίας, ενώ άλλοι πατήθηκαν από το πλήθος (αν έχετε βρεθεί στο λιμάνι του Πειραιά Καλοκαίρι, σε περίοδο απεργίας των λιμενεργατών, μπορείτε να καταλάβετε!). Τα ανωτέρω περιστατικά όμως ήταν μεμονωμένα, μα δυστυχώς διογκώθηκαν στο όνομα των εθνικών παθών!
Δυσκολίες, λόγω της εκρύθμου αυτής καταστάσεως, είχε να αντιμετωπίσει όχι μόνο το Τουρκικό αλλά και το Ελληνικό Κράτος, αφού η τακτοποίηση τόσο μεγάλου αριθμού… τουριστών (περίπου 1,5 εκατομμύριο) δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Σκεφτείτε πως οι υποδομές της χώρας μας εκείνα τα χρόνια, δεν είχαν αναπτυχθεί όσο σήμερα. Και εκεί έγκειται και η μεγάλη επιτυχία των Ελληνικών υπηρεσιών (που μόνο να τις κατηγορούμε ξέρουμε, οι αχάριστοι…)! Διότι ήταν τόσο καλή η εξυπηρέτηση όλων αυτών των ανθρώπων (με οργάνωση camping κτλ), που οι περισσότεροι… αποφάσισαν να μην ξαναγυρίσουν ποτέ ξανά στην Τουρκία, παρά να παραμείνουν για μια ζωή εδώ!
Και τώρα πείτε μου με το χέρι στην καρδιά: Έχοντας πλέον μάθει τα πραγματικά γεγονότα, έχουν αυτά καμμία σχέση με ό,τι σας μάθαιναν τόσα χρόνια; Είμαι πάντως αισιόδοξος, πως κάποτε, όταν οι Έλληνες θα είμαστε αρκετά “ώριμοι” να δεχθούμε την “αλήθεια”, έτσι θα διδάσκεται η ιστορία στα σχολεία μας…..
-------------------------------------------------------------------------------------------------
Το παραπάνω κείμενο αφιερώνεται στην Φιλιώ Χαϊδεμένου, η οποία, αν και έφυγε (στις 6 Ιουνίου 2007) υπερ-πλήρης ημερών σε ηλικία 108 ετών, όλοι νοιώσαμε ότι μας άφησε πολύ νωρίς…
Μηνάς Κασιμάτης
[«Απ’ όσο ξέρω, η Μικρασιατική Καταστροφή ήταν η μεγαλύτερη συμφορά στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Ποτέ άλλοτε δεν έγινε τόσο μεγάλη ομαδική σφαγή, ούτε κάηκαν τόσες πόλεις και χωριά. Μόνο οι γιαγιάδες και οι παππούδες διηγήθηκαν αυτά τα τραγικά περιστατικά στα εγγόνια τους και τους έμαθαν τι σήμαινε ελληνικός μικρασιατικός πολιτισμός. Δε θα έπρεπε η πολιτεία να φροντίσει ώστε τα παιδιά μας να διδαχτούν στα σχολεία την αλήθεια γι’ αυτή τη μαύρη σελίδα μας; Να ξέρουν οι υπεύθυνοι ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να λογοδοτήσουν γι’ αυτό στα νεαρά βλαστάρια μας, γιατί πρέπει ως λαός να έχουμε ρίζες και παραδόσεις, και ειδικά εμείς οι Έλληνες, που η ιστορία μας ξεκινάει από αρχαιοτάτων χρόνων και υπήρξε τόσο καταλυτική για όλους τους συγχρόνους λαούς του κόσμου. Παπάδες που κρεμάστηκαν και μαρτύρησαν από τους Τούρκους αγιοποιήθηκαν από την εκκλησία. Διαβάσαμε για τη ζωή και το θάνατό τους σε κάποια βιβλία, όπως και τη ζωή και τον πολιτισμό των προσφύγων στις χαμένες πατρίδες. Αλλά το διαβάσαμε γιατί το θέλαμε κι όχι επειδή κάποιος φρόντισε να το μάθουμε στα σχολεία μας […]. Τα παιδιά μας μαθαίνουν τόσο λίγα πράγματα για τη σύγχρονη ιστορία μας, που είναι ντροπή για όλους μας».
Γιαγιά Φιλιώ Χαϊδεμένου, η Μικρασιάτισσα (1899-2007) (από το βιβλίο «Τρεις Αιώνες μια ζωή» /167-168)]…
Λαός που δεν μαθαίνει την ιστορία του είναι υποχρεωμένος να την επαναλάβει….
πηγή
Λαός που δεν μαθαίνει την ιστορία του είναι υποχρεωμένος να την επαναλάβει….
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου