«ΠΑΙΧΝΙΔΙ»ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ - Η UNESCO ΕΙΔΕ ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΑΝ

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ UNESCO ΕΙΔΕ ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΑΝ

ΚΑΜΙΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΠΟΥ "ΔΕΝ ΕΙΔΕ" ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΗΣ "ΧΟΥΡΙΕΤ"

Οι Τούρκοι καταστρέφουν την Αγία Σοφία και άλλα μνημεία που αποτελούν μέρος της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς στην Κωνσταντινούπολη με τις ευλογίες της UNESCO, η οποία μέσα σε λίγους μήνες – κατά περίεργο τρόπο – άλλαξε γνώμη για τη νέα βαρβαρότητα και αδιαφορία των Τούρκων όσον αφορά στην προστασία του συμβόλου του χριστιανισμού και του βυζαντινού πολιτισμού, κι αυτό χωρίς να υπάρξει καμία αντίδραση από την ελληνική πολιτεία!

Η Τουρκία θέλει πάση θυσία να αναδειχτεί πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2010, με στρατηγικό στόχο βέβαια να προωθήσει την πεποίθηση στους Ευρωπαίους ότι αποτελεί μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς της Γηραιάς Ηπείρου και όχι της Ανατολής.

Για να γίνει όμως αυτό η UNESCO έχει θέσει ως προϋπόθεση να συντηρήσει και να αναδείξει την Αγία Σοφία και τα άλλα μνημεία που αποτελούν μέρος της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς. Η έλλειψη βούλησης όμως από την πλευρά της Τουρκίας να τηρήσει αυτήν την υποχρέωση οδήγησε τον περασμένο Ιανουάριο την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς του οργανισμού να απειλήσει τη γειτονική χώρα ότι, αν εντός εξαμήνου δεν λάβει τα απαραίτητα μέτρα, θα ανακαλέσει την απόφασή της που αναγορεύει την Κωνσταντινούπολη μέλος της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Καταστρέφουν μνημεία

Σε έκθεση στελεχών της UNESCO που επισκέπτονταν την Κωνσταντινούπολη αναφέρονται προχειρότητες, καταστροφές αντί για επισκευές και αποφαίνονταν ότι είναι καλύτερα να μη γίνει τίποτε παρά να υποστούν τα μνημεία ανεπανόρθωτες ζημιές.

Τα στοιχεία της έκθεσης είναι συγκλονιστικά: αναφέρουν ότι από τα 200 προστατευόμενα σημεία επί της πλατείας που συνδέει την Αγία Σοφία και το τέμενος του Σουλεϊμάν πρόσφατα καταστράφηκαν οκτώ από τις μπουλντόζες των εργολαβικών εταιρειών που εκτελούν υπογείως έργα επέκτασης του μετρό. Το μόνο που έκαναν έως τώρα οι Τούρκοι, με απόφαση του δημάρχου της Πόλης Καντίρ Τοπμπάς, ήταν να ξηλώσουν τη σκαλωσιά που ασχήμαινε την Αγιά Σοφιά, αλλά ουσιαστικά δεν έχουν κάνει καμία επισκευή.

Οι εφημερίδες της γείτονος πρόβαλαν το θέμα και η εφημερίδα «Ζαμάν», η οποία φιλοξένησε την έκθεση-καταπέλτη της UNESCO, ανάφερε ότι «στένεψαν τα περιθώρια, αφού οι τουρκικές αρχές έχουν μόνο έξι μήνες (σ.σ. έχουν εκπνεύσει) για να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους ως προς την προστασία των ιστορικών μνημείων της Κωνσταντινούπολης».

Στην εφημερίδα μάλιστα φιλοξενούνταν και δήλωση του γενικού γραμματέα του οργανισμού Κωνσταντινούπολη, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2010 Εγιούπ Εζγκέτς, όπου επεσήμαινε ότι «έχει καταρτιστεί ένα σχέδιο δράσης για την αποκατάσταση των μνημείων».

Η «στροφή» της UNESCO

Η «επείγουσα δράση» όμως που επικαλέστηκαν οι Τούρκοι έμεινε στα λόγια και δεν έγινε καμία επισκευή. Προς γενική όμως έκπληξη και αιφνιδιασμό των Ελλήνων, η εφημερίδα «Χουριέτ» το περασμένο Απρίλιο ανέφερε ότι η επιτροπή της UNESCO, με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Μάικλμορ, επισκέφθηκαν την Κωνσταντινούπολη και αυτή τη φορά έμεινε ικανοποιημένη από την πρόοδο των επισκευαστικών εργασιών, εργασιών όμως που δεν έγιναν!

Εμποροπανήγυρη μέσα στην Αγιά Σοφιά

Η «Χουριέτ» μάλιστα αναφέρει ότι η UNESCO θα υποβάλει θετική έκθεση για την Τουρκία στην 33η Σύνοδο της Παγκόσμιας Πολιτισμικής Κληρονομιάς που θα συνεδριάσει από τις 22 έως τις 30 Ιουνίου. Αυτή η έκθεση θα αποτελέσει και το βασικό κριτήριο για την επιλογή της Κωνσταντινούπολης ως Πολιτισμικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.

Έτσι, παρά την αδιαφορία της για την προστασία της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς, η Τουρκία πετυχαίνει τον στόχο της. Ωστόσο σοβαρές απορίες προκαλεί η αλλαγή στάσης της UNESCO, η οποία διαπίστωσε (!) επισκευές που δεν έγιναν, ενώ πριν από λίγο καιρό μιλούσε για αδιαφορία των Τούρκων να προστατεύσουν τα μνημεία.

Απορία προκαλεί επίσης η παντελής έλλειψη αντίδρασης από την ελληνική Πολιτεία, τα υπουργεία Εξωτερικών και Πολιτισμού, την UNESCO Ελλάδος, αλλά και από την πλευρά του Φαναρίου, καθώς από τις υπηρεσίες του Πατριαρχείου «ξέφυγε» το δημοσίευμα της «Χουριέτ» που ανοίγει τον δρόμο για την ανάδειξη της Κωνσταντινούπολης ως Πολιτισμική Πρωτεύουσα της Ευρώπης χωρίς όμως να ικανοποιήσει τις προϋποθέσεις που είχαν τεθεί.

Τι απειλεί τον ιστορικό ναό

Τα σημεία που είχε επισημάνει η Επιτροπή Πολιτισμικής Κληρονομιάς της UNESCO όσον αφορά στην άθλια κατάσταση της Αγίας Σοφίας (και τα οποία…δεν είδε στη συνέχεια) είναι τα εξής:

Έχουν αφαιρεθεί τεμάχια επιχρίσματος από τους τοίχους του ναού που εμπεριείχαν ψηφιδωτά.

Υπάρχουν σπασμένα παράθυρα, από τα οποία μπαίνουν στον ναό πουλιά, ενώ επιπλέον ο ναός είναι εκτεθειμένος στην βροχή, στο κρύο, στον καύσωνα καις την υγρασία, που έχουν προκαλέσει καταστροφές στις διακοσμητικές ζωγραφιές του ναού.

Τα περισσότερα περιστέρια έχουν προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές στη μαρμάρινη διακόσμηση του ναού.

Έχει κακοσυντηρηθεί η μολύβδινη οροφή.

Υπάρχουν αντιδράσεις από τους συντηρητές της Αγίας Σοφίας στην αποκάλυψη των ψηφιδωτών επειδή δεν θέλουν να αφαιρεθούν ισλαμικές καλλιγραφικές επιγραφές όπου είναι χαραγμένα κομμάτια από το Κοράνι.

Τα άλλα μνημεία που κινδυνεύουν

Άλλα μνημεία που προστατεύονται από την Παγκόσμια Πολιτισμική Κληρονομιά και κινδυνεύουν άμεσα είναι:

Η Μονή Παντοκράτορος.

Τα αρχιτεκτονικά και καλλιτεχνικά αριστουργήματα της Αγίας Σοφίας και της Αγίας Ειρήνης.

Η Μονή της Χώρας, κοντά στα τείχη, με τα περίφημα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες

Το υδραγωγείο της βυζαντινής πόλης.

Τα ερείπια από τον Ιππόδρομο του Κωνσταντίνου.

Όλη η ιστορική περιοχή της Κωνσταντινούπολης

Η αρχαιολογική περιοχή της Τροίας.

Οι εκκλησίες, τα μοναστήρια στο Γκέρεμε και γενικότερα στην Καππαδοκία.

(presstime,αρ.φυλ.160,σελ.32)