LE MONDE | 10.04.2012 του Hugh Pope, διευθυντή του προγράμματος Τουρκία-Κύπρος της International Crisis Group.
Η Τουρκία βρίσκεται σε ισχυρή θέση στην περιφερειακή και διεθνή σκηνή.
Η εύρωστη οικονομία της αγοράς, η δύναμη της δημοκρατίας της, η πολιτιστική της επιρροή και η περιθωριοποίηση των μακροχρόνιων απειλών, όπως ο ισλαμισμός, ο εθνοτικός εθνικισμός, ο μιλιταρισμός και ο αυταρχισμός, φαίνεται να επιβεβαιώνουν τη δόξα της.
Ωστόσο, οι Τούρκοι αρχίζουν να αναρωτιούνται μήπως η τύχη τους αλλάξει..
Η θερμοκρασία ανεβαίνει στη Μέση Ανατολή, και τα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας δεν είναι χωρίς ενδιαφέρον.
Όλα ήταν πιο απλά στην αρχή της δεκαετίας του 2000, όταν η Τουρκία μπορούσε να είναι ουδέτερη.
Είτε με το Ισραήλ, είτε με το Ιράν, διατήρησε το άνοιγμα των οικονομικών συνόρων της και ενθάρρυνε την ολοκλήρωση των υποδομών μεταξύ των γειτονικών χωρών και τη δημιουργία μιας περιφερειακής ζώνης ελεύθερων ανταλλαγών.
Αυτή η πολιτική των “μηδενικών προβλημάτων” είναι, πλέον, ένα μακρινό ιδανικό.
Η συνεργασία, οι σχέσεις με το Ιράν έχουν μετατραπεί σε αντιπαλότητα για την επιρροή στον αραβικό κόσμο.
Και οι δύο υπερασπίζονται αντιστοίχως τα συμφέροντα των σουνιτών και των σιιτών και έχουν αντίθετες θέσεις στην ΝΑΤΟϊκή πρόταση για την αντιπυραυλική άμυνα.
Οι σχέσεις με το Ιράκ, που χαρακτηρίζονται ήδη απο μια προσπάθεια συναντίληψης με όλες τις πολιτικές παρατάξεις, έχουν χειροτερέψει.
Η Άγκυρα έχει υποστεί ένα πλήγμα μετά την ήττα της παράταξης που υποστήριζε στις ιρακινές εκλογές, προς όφελος της προσέγγισης της Βαγδάτης με την Τεχεράνη και τη Δαμασκό.
Η Τουρκία υποστήριξε τους επαναστάτες της πλατείας Ταχρίρ, οι οποίοι εκτιμούν το χάρισμα του πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν, αλλά είναι, ωστόσο, σαφές: θέλουν να ακολουθήσουν ένα αιγυπτιακό μοντέλο, και όχι τουρκικό. Δυσπιστούν, επίσης, στη φιλοδοξία της Τουρκίας να αναλάβει το ρόλο του ηγέτη του αραβικού κόσμου.
Η υποβάθμιση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων, απο το 2009, έχει βελτιώσει την εικόνα της Τουρκίας στον αραβικό κόσμο, κινδυνεύει, ωστόσο, μακροπρόθεσμα, να απειλήσει τις σχέσεις της με τον αμερικανό σύμμαχό της.
Απο όλες της αναταραχές της “αραβικής άνοιξης”, τα προβλήματα της γειτονικής Συρίας επηρεάζουν ιδιαίτερα την Τουρκία.
Η τουρκική υποστήριξη της συριακής αντιπολίτευσης έχει μετατραπεί σε μια ακριβή συμφωνία για άμεση αντιπαράθεση.
Η Άγκυρα δεσμεύθηκε απο τις διεθνείς πιέσεις υπέρ μιας επέμβασης η οποία θα καταστρέψει τη φήμη του ουδέτερου και θα τη φέρει σε άμεση σύγκρουση, κυρίως, με το Ιράν.
Η προσέγγιση της Τουρκίας προς την Ευρώπη φαίνεται να σταματά. Η έλλειψη προόδου πάνω στα 35 κεφάλαια των διαπραγματεύσεων, επιβαρυνόμενη απο την τουρκική απόφαση να διακόψει κάθε διάλογο με την Κύπρο όταν θα αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία τον Ιούλιο, σηματοδοτεί αληθινή οπισθοδρόμηση.
Οι κοροϊδίες των τούρκων πολιτικών και η δυσπιστία κάποιων Ευρωπαϊκών κρατών, στην κορυφή των οποίων βρίσκεται ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, υποδαυλίζουν τις δυσκολίες. για την Τουρκία. Η Ε.Ε. είναι εχθρική, δυσλειτουργική και βυθισμένη στην κρίση του Ευρώ.
Οι Βρυξέλλες βλέπουν με κακό μάτι την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, τους φυλακισμένους δημοσιογράφους και την έλλειψη προόδου στο κουρδικό ζήτημα.
Ωστόσο, η Ε.Ε. είναι μια θεμελιώδης πλατφόρμα για την Τουρκία. Παρέχει περισσότερο απο το μισό του εμπορίου της και αντιπροσωπεύει τα τρία τέταρτα των άμεσων ξένων επενδύσεων.
Αντί να απαιτεί απο την Ε.Ε. τα δικαιώματα που δεν μπορεί να επιτύχει χωρίς να είναι μέλος, η Τουρκία πρέπει να χρησιμοποιήσει την περιφερειακή επιρροή της για επανασύνδεση με την Ευρώπη και συνεργασία στη Μέση Ανατολή.
Με τον τρόπο αυτό η Άγκυρα θα πετύχει σοβαρές εγγυήσεις, ενώ η περιοχή γνωρίζει δυσκολίες και αγωνίζεται να πετύχει το σεβασμό που αξίζει στην Ευρώπη. Είναι σημαντικό η συνεργασία αυτή να ωφελήσει όλη την περιοχή.
Ο Hugh Pope είναι διευθυντής του προγράμματος Τουρκία/Κύπρος της International Crisis Group.
Μετάφραση: “Ανιχνεύσεις”.
L’heure de gloire turque au Moyen-Orient touche à sa fin
LE MONDE | 10.04.2012 à 14h03
Par Hugh Pope, directeur du projet Turquie/Chypre de l’International Crisis Group
La Turquie est en position de force sur la scène régionale et
internationale. Son économie de marché solide, la vigueur de sa
démocratie, son influence culturelle et la mise à l’écart de menaces de
longue date, à savoirl’islamisme, le nationalisme ethnique, le
militarisme et l’autoritarisme, semblent consacrer son heure de gloire.
De coopération, les relations avec l’Iran se sont transformées en rivalité pour une influence sur le monde arabe. Tous deux défendent respectivement les intérêts sunnites et chiites et ont pris des positions opposées sur la couverture antimissiles proposée par l’OTAN. Les relations avec l’Irak, précédemment marquées par un effort d’entente avec toutes les factions politiques, se sont détériorées. Ankara a subi un revers après la défaite de la faction qu’elle soutenait aux élections irakiennes, au profit d’un rapprochement de Bagdad avec Téhéran et Damas.
La Turquie a soutenu les révolutionnaires de la place Tahrir, qui apprécient le charisme du premier ministre,Recep Tayyip Erdogan, mais sont néanmoins clairs : ils veulent suivre un modèle égyptien, et non turc. Ils se méfient également de l’ambition turque de leur retirer le rôle de chef de file du monde arabe. Si la dégradation des relations turco-israéliennes, depuis 2009, a amélioré l’image de la Turquie dans le monde arabe, elle risque, sur le long terme, de menacer les relations avec l’allié américain.
De tous les bouleversements du “printemps arabe”, les difficultés du voisin syrien affectent particulièrement la Turquie. Le soutien turc à l’opposition syrienne a transformé une entente parfaite en un affrontement indirect. Ankara est embarrassé par les pressions internationales en faveur d’une intervention qui ruinerait sa réputation de neutralité et le placerait en conflit direct avec, notamment, l’Iran.
Le rapprochement de la Turquie avec l’Europe semble à l’arrêt. Le manque de progrès sur les 35 chapitres de négociation, aggravé par la décision turque d’interrompre tout dialogue avec Chypre lorsque celui-ci aura pris la présidence tournante de l’Union européenne (UE) en juillet, signale une véritable régression. Les railleries des hommes politiques turcs et la méfiance de certains Etats européens, à la tête desquels le président français,Nicolas Sarkozy, alimentent le malaise. Pour la Turquie, l’UE est hostile, dysfonctionnelle et empêtrée dans la crise de la zone euro. Bruxelles voit d’un mauvais oeil la persistance de violations des droits de l’homme en Turquie, les journalistes emprisonnés et l’absence de progrès sur le dossier kurde.
Pourtant, l’UE est une plate-forme fondamentale pour la Turquie. Elle fournit plus de la moitié de son commerce et représente les trois quarts des investissements étrangers directs.
Au lieu d’exiger de l’UE des droits qu’elle ne peut obtenir sans en être membre, la Turquie doit utiliser son influence régionale pour renouer avec l’Europe et coopérer sur le Moyen-Orient.
De cette façon, Ankara obtiendrait des garanties solides, alors que la région connaît des difficultés, et regagnerait le respect qu’il mérite au sein de l’Europe. Surtout, cette coopération bénéficierait à toute la région.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου