Ένα θέμα που δεν είναι ευρέως γνωστό στους Έλληνες, είναι η σχέση που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στους Ρώσους και το νησί της Λήμνου.
Από αριστερά διακρίνονται ο κυβερνήτης της περιοχής Καστρομά, ο δήμαρχος Λήμνου κος Χατζηδιαμαντής και ο γενικός πρόξενος της Ρωσίας στη Θεσσαλονίκη κος Ποπόφ. |
Ρωσική αντιπροσωπεία βρίσκεται αυτές τις μέρες στη Λήμνο για να τιμήσει τους νεκρούς Ρώσους Κοζάκους και λοιπούς Ρώσους που έχουν ταφεί σ’αυτό το ελληνικό νησί.
Στη Λήμνο υπάρχουν δύο νεκροταφεία που σχετίζονται με τη Ρωσία. Το συμμαχικό νεκροταφείο του Μούδρου και το Κοζάκικο νεκροταφείο στην περιοχή Πούντα του χωριού Πορτιανού (1920-1921).
Λίγα λόγια για την παρουσία Κοζάκων σε ελληνικό έδαφος.
Επιγραφή με τα ονόματα των θανόντων, διακρίνεται ο ορθόδοξος ρωσικός σταυρός και η λέξη "Λήμνος" στην πρώτη σειρά. |
Κατά τον ρωσικό εμφύλιο το 1920 όπου ο λευκός (αυτοκρατορικός) στρατός μαχόταν κατά του κόκκινου (μπολσεβικικού) στρατού και λόγω της επικράτησης των μπολσεβίκων, οι Κοζάκοι μαχητές του λευκού στρατού εξορίστηκαν μαζί με τις οικογένειές τους σε διάφορα μέρη, ένα εκ των οποίων ήταν το νησί της Λήμνου. Συγκεκριμένα στη Λήμνο φυλακίστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης υπό την εποπτεία των πρώην συμμάχων τους Γάλλων και Άγγλων. Οι Ρώσοι αισθάνονταν μεγάλη πικρία για τους Γάλλους γιατί ενώ νωρίτερα τους είχαν βοηθήσει σε δικές τους επιχειρήσεις, εκείνοι τους άφηναν να πεθαίνουν από την πείνα και το κρύο, μειώνοντας το συσίτιό τους και τα ξύλα που προορίζονταν για τη θέρμανσή τους.Οι σχέσεις τους με τους 'Αγγλους δεν ήταν καλύτερες.
Οι Ρώσοι γιατροί, που απέκτησαν καλή φήμη λόγων των επιτυχημένων θεραπειών τους, δημιούργησαν νοσοκομείο για την περίθαλψη των πατριωτών τους, ενώ παράλληλα κούραραν Γάλλους στρατιώτες αλλά και ντόπιους κατοίκους. Οι στρατιώτες ακολουθούσαν αυστηρό πρόγραμμα με ασκήσεις και γυμνάσια, όμως οι ταλαιπωρίες που περνούσαν στο ξερό και άγονο μέρος που τους εγκατέστησαν είχαν αποτέλεσμα τις επιδημίες και το θάνατο πάρα πολλών ανθρώπων, κι όπως αναφέρει ο ιερέας του στρατοπέδου μέσα από τα αρχεία της περιόδου, σχεδόν κάθε μέρα κήδευε κι από ένα παιδί. Παρ'όλ'αυτά οι Ρώσοι συνέχιζαν να αγωνίζονται για τη ζωή τους, διοργάνωναν συναυλίες στην πλατεία του χωριού Πορτιανού που ήταν ελεύθερες προς όλους, παντρεύονταν και βάφτιζαν τα παιδιά τους στις εκκλησίες που τους είχαν παραχωρήσει οι τοπικές Ελληνικές αρχές.
Κάτι άλλο που έχει καταγραφεί και δείχνει τον ξεριζωμό των Κοζάκων από τον τόπο τους και την άγνοιά τους για τον ξένο τόπο που βρέθηκαν είναι ότι αρχικά φοβόντουσαν να μπουν στη θάλασσα και να πιάσουν χταπόδια για να τραφούν, γιατί είχε διαδοθεί η φήμη ότι τα χταπόδια μπορούσαν να σκοτώσουν άνθρωπο και ότι μάλιστα είχαν ήδη σκοτώσει κάποιους.
Ο μητροπολίτης Αλεξέι κατά την επιμνημόσυνη δέηση. |
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, παρευρέθηκε στο νησί της Λήμνου ρωσική αντιπροσωπεία από πολιτικούς και εκκλησιαστικούς άρχοντες, καλλιτέχνες και απογόνους των Ρώσων που πέρασαν και τάφηκαν στη Λήμνο. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2011 τελέστηκε Θεία Λειτουργία στη ρωσική γλώσσα στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδας στη Μύρινα χοροστατούντος του μητροπολίτου Καστρομά Αλεξέϊ και την παρουσία του μητροπολίτη Λήμνου Ιεροθέου, με τη συμμετοχή ρωσικής χορωδίας. Ακολούθησε προσευχή στο μνημείο των εθνομαρτύρων και το απόγευμα έγινε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των ψυχών στο Κοζάκικο νεκροταφείο στην περιοχή Πούντα και ακολούθησε συναυλία ρώσων καλλιτεχνών στο πολιτιστικό κέντρο του Πορτιανού. Η ημέρα έκλεισε με την πρεμιέρα του ντοκυμαντέρ “Το νησί Λήμνος – Ρωσικός Γολγοθάς”, απ’όπου παραθέσαμε κάποιες πληροφορίες.
Κλείνοντας, αν κάποιος αναλογιστεί λίγο περισσότερο ίσως ανακαλύψει ότι οι σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας (που αναπτερώθηκαν για ένα διάστημα επί προεδρίας Καραμανλή, βλέπε αγωγός Μπουργκάς κλπ), φαίνεται να είχαν ως έναυσμα την παρουσία Ρώσων στη Λήμνο και την προσπάθεια των πρώτων να έρθουν σε επαφή με ένα μέρος της ιστορίας των προγόνων τους που είναι μαρτυρικά γραμμένη σε ελληνικό έδαφος. Οι πρώτες επαφές είχαν γίνει περί το 2004 όταν ο Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας στη Θεσσαλονίκη κος Ποπόφ επισκέφτηκε τη Λήμνο.
Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό από τις εκδηλώσεις της 25 Σεπτεμβρίου και κάποιες πηγές για περαιτέρω μελέτη.
Το πρόγραμμα των "ΗΜΕΡΩΝ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ" στην Λήμνο (24-26 Σεπτεμβρίου 2011) |
Η ελληνική επιγραφή στο Κοζάκικο νεκροταφείο. Υπάρχει επίσης επιγραφή στα αγγλικά και στα ρωσικά. |
Τάφοι στο νεκροταφείο της Πούντας. |
Στεφάνια και λουλούδια στο μνημείο. |
Τάφος με τον ρωσικό ορθόδοξο σταυρό και με το όνομα του θανόντος. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου