Φόβος στα Βαλκάνια από εξτρεμιστικές οργανώσεις...

Σύμφωνα με το κέντρο διαχείρισης κρίσεων TransConflict, «ο εξτρεμισμός αποτελεί τόσο αιτία όσο και συνέπεια συγκρούσεων, εντείνοντας τη δυσπιστία εντός και μεταξύ κοινοτήτων, και συχνά συμβάλλοντας σε ξεσπάσματα βίας και τρομοκρατικές ενέργειες»...

 Ο Ίαν Μπάνκροφτ, συνιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής της TransConflict, δήλωσε πως ο εξτρεμισμός (ιδιαίτερα στις βίαιες εκφάνσεις του) υπονομεύει τις εθνικές σχέσεις στα Δυτικά Βαλκάνια. Και συμπληρώνει: «Η επιμονή της φτώχιας, η περιθωριοποίηση – είτε πρόκειται για πλασματική είτε για αληθινή – συγκεκριμένων ομάδων, και οι ανεπάρκειες των μεταπολεμικών προσπαθειών για αντιμετώπιση του παρελθόντος έχουν εντείνει τους διχασμούς μεταξύ κοινοτήτων»...

Ο κατάλογος εξτρεμιστικών οργανώσεων στην περιοχή δεν είναι μικρός. Στην Π.Γ.Δ.Μ., η Hristianska Organizacija (Χριστιανική Οργάνωση) αποτέλεσε μέρος των πρόσφατων εντάσεων εξαιτίας βίντεο που δημοσίευσε στο διαδίκτυο αυτό το μήνα, στο οποίο κουκουλοφόροι άνδρες πυρπολούσαν αλβανικές σημαίες και φώναζαν αντιαλβανικά συνθήματα.

Και συγκεκριμένα ο καθηγητής Στέβο Πενταρόβσκι, του American College University στα Σκόπια, ανέφερε πως στη μετακομμουνιστική εποχή, τα Βαλκάνια έχουν βιώσει σοβαρά προβλήματα με τους «ερασιτέχνες» εξτρεμιστές οι οποίοι αγωνίζονται για τοπικούς σκοπούς. Και συμπλήρωσε: «Η διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας στην ουσία έθεσε στο αρχείο τους παλιούς εξτρεμιστές, εκ των οποίων είχαν όλοι εμπλακεί βαθύτατα στις αντίστοιχες κινήσεις εθνικής απελευθέρωσης. Πολλοί παλιοί ριζοσπάστες έχουν ενσωματωθεί στο σύστημα.

Η Π.Γ.Δ.Μ. έχει σημειώσει ένα μοναδικό επίτευγμα: χιλιάδες πρώην εξτρεμιστές έχουν απορροφηθεί εξ ολοκλήρου από πολιτικά ιδρύματα και την κρατική γραφειοκρατία. Τώρα, δεν ενδιαφέρονται να κατέβουν στους δρόμους ή να πάρουν τα βουνά»...

Η «ανακύκλωση» εξτρεμιστών στην πολιτική αρένα ήταν επιτυχημένη. «Το 2001, επιχειρούσαν να υπονομεύσουν το κράτος, σήμερα το συντηρούν. Γενικά, πολλοί παλιοί εξτρεμιστές από την πρώην Γιουγκοσλαβία έχουν κερδίσει το σεβασμό τουλάχιστον ανάμεσα των εθνικά ομοίων τους. Οι νέοι στόχοι απέχουν πάρα πολύ από το σημείο εκείνο», ανέφερε ο Πενταρόβσκι.

Στη Σερβία, δυο εξτρεμιστικές οργανώσεις (η Obraz και η SNP 1389) έχουν κάνει και αυτές την εμφάνισή τους στο διαδίκτυο. Ο Βλάντιμιρ Νίνκοβιτς, επικεφαλής προγράμματος της TransConflict Σερβίας, αναφέρει πως οι εξτρεμιστικές οργανώσεις στα Βαλκάνια κινητοποιούνται κυρίως από εθνικιστικές αιτίες. Και λέει συγκεκριμένα: «Το διαδίκτυο αποτελεί εξαιρετικά γόνιμο έδαφος για διάδοση εξτρεμιστικών ιδεών, στρατολόγηση νέων μελών, θέσπιση σχέσεων μεταξύ παρόμοιων οργανώσεων από όλο τον κόσμο, καθώς επίσης για διενέργεια κυβερνοπολέμων με τους ομολόγους τους από την περιοχή»...

Αν και υπάρχει φόβος ότι η αυξανόμενη δημοτικότητα των σχετικών νέων οργανώσεων (όπως οι Obraz, Nasi, 1389 και Dveri) είναι ανησυχητική, «η επιρροή τέτοιου είδους ομάδων δεν είναι εξαιρετικά μεγάλη. Ωστόσο το επίπεδο της οργάνωσης που έχουν επιδείξει σημαίνει ότι δεν μπορούν να αγνοηθούν», ανέφερε ο Νίνκοβιτς. Και συμπλήρωσε: «Η άφιξη πάντως των Ουαχάμπι στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, στην περιοχή Ράσκα/Σαντζάκ, το Κοσσυφοπέδιο και την Π.Γ.Δ.Μ. θέτει νέες προκλήσεις στην περιοχή, οι οποίες δημιουργούν μεγάλη ανησυχία σε πολλές χώρες της Δυτικής Ευρώπης»...

Ο Πενταρόβσκι ανέφερε πως εξακολουθούν να υπάρχουν νέοι εξτρεμιστές, ωστόσο «είναι ικανοί μόνο για ημιεπαγγελματικές, ατομικές ενέργειες, όπως η πρόσφατη επίθεση στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Σεράγεβο».

Ωστόσο, οι Ουαχάμπι δεν αποτελούν τη μοναδική ομάδα που προκαλεί φόβο.

Μια νέα αλβανική ομάδα έχει κάνει την εμφάνισή της στο προσκήνιο, αναφέροντας ότι θα «προστατεύσει» το βόρειο Κοσσυφοπέδιο. Ο λεγόμενος Στρατός για την Απελευθέρωση των κατεχόμενων εδαφών Αλβανίας (ACTOSH) εξέδωσε επίσημο ανακοινωθέν το προηγούμενο έτος το οποίο δημοσιεύθηκε στα ΜΜΕ διαφόρων χωρών, αναφέροντας πως «συγκεκριμένα, το Κοσσυφοπέδιο απειλείται από το σχηματισμό μίας «Δημοκρατίας Σέρπσκα» σε αλβανικά εδάφη».

Ο Νίνκοβιτς ανέφερε ότι αυτό που είναι εξαιρετικά ανησυχητικό είναι πως πολλοί νέοι έχουν συμμετάσχει σε εξτρεμιστικές ενέργειες: «Σε πολλές περιπτώσεις, οι κυβερνήσεις δεν έχουν αποφασιστική στάση προς τέτοιου είδους επεισόδια, γεγονός που ενθαρρύνει τους δράστες. Οι νέοι παραμένουν επίσης πιο ευάλωτοι στο χειρισμό και σε θεωρίες συνομωσίας οι οποίες προσφέρουν απλουστευμένες «εξηγήσεις» για τους λόγους που μειονεκτούν, συγκριτικά».

Ο Μπάνκροφτ ανέφερε πως ενώ η επιρροή των εξτρεμιστικών ομάδων ενδέχεται να είναι περιορισμένη, ο αυξανόμενος αριθμός μελών δείχνει μια αλλαγή στη συμπεριφορά των ψηφοφόρων της περιοχής, μια αλλαγή που δεν θα μπορέσουν να αγνοήσουν τα πολιτικά κόμματα. Και είπε πιο συγκεκριμένα: «Ο εξτρεμισμός αποτελεί φαινόμενο που απαιτεί συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής νόμου και πληροφοριών, όχι μόνο στην περιοχή, αλλά και με ομολόγους στην ΕΕ και διεθνώς»...

Κώστας Καλαμάτας

elora