Κεμαλικά σχέδια στην Ευρασία

Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα στην Τουρκία και τις συλλήψεις των στρατιωτικών – που δείχνουν μια ανώμαλη κατάσταση στη γειτονική χώρα, που ΜΟΛΙΣ τώρα αρχίζει! – μπορεί κάποιος να δει τις ρίζες του όλου ζητήματος στο κεμαλικό παρελθόν της χώρας, αλλά και τις προεκτάσεις που αυτό θα έχει στο μέλλον. Προεκτάσεις, οι οποίες έχουν πολύ ενδιαφέρουσες παραμέτρους.

 Μία απ’ αυτές σχετίζεται με την κεμαλική παράδοση στον νευραλγικό χώρο της κεντρικής Ασίας, αυτό που στην Τουρκία είναι γνωστότερο σαν «κεμαλικός ευρασιανισμός». Η παραπάνω θεώρηση του Κεμάλ αφορούσε σε μια ειρηνική επέκταση της χώρας του προς ανατολάς, εφόσον είχε νικήσει την Ελλάδα και εκδιώξει τα ελληνικά συμφέροντα από τη Μικρά Ασία. Με δυο λόγια, αφού «ξεμπέρδεψε» με το ελληνικό πρόβλημα στη Δύση, κατόπιν στράφηκε προς την Ανατολή, για μια αμεσότερη γεωπολιτική ολοκλήρωση της Τουρκίας.

Κύκλοι της γειτονικής χώρας θεωρούν ότι η σημερινή κυβέρνηση Έρντογαν όχι μόνο δεν ακολουθεί σ’ αυτό το ζήτημα μια «ισλαμική» (ή «ισλαμιστική») πολιτική, αλλά αντίθετα είναι ο καλύτερος κληρονόμος της κεμαλικής παράδοσης!

Ακρογωνιαίος λίθος του ιδιόμορφου ερντογανικού κεμαλισμού είναι μια κυρίαρχη θέση της Τουρκίας στο πλαίσιο του Τρίτου Κόσμου, με παράλληλη αποστασιοποίηση από τη συμμαχία με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ και προσέγγιση του Ιράν, της Ρωσίας, του Πακιστάν, της Ινδίας, της Κίνας και – φυσικά – των τουρκογενών λαών της κεντρικής Ασίας (που ανήκαν άλλοτε στην ΕΣΣΔ).

Στο παραπάνω πλαίσιο διαμορφώνεται σήμερα στην Τουρκία η εκδοχή ακόμα και αποχώρησης της χώρας από το ΝΑΤΟ το 2014! Αυτό σχετίζεται με την αμερικανική πολιτική στην περιοχή (έτσι όπως προέκυψε από τον δεύτερο πόλεμο στον Κόλπο, το 2003), η οποία σύμφωνα με τους τουρκικούς φόβους:

α. σχεδιάζει άμεση δημιουργία ανεξάρτητου ιρακινού Κουρδιστάν, που θα ιδρυθεί σε σημερινά εδάφη του Ιράκ και θα επηρεάσει και τα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας.

β. δεν αποκλείεται στη διάρκεια της δεκαετίας εισβολή των ΗΠΑ και στο Ιράν, κάτι που – με δεδομένη την πρόσφατη ανισορροπία στις σχέσεις της Τουρκίας με το Αζερμπαϊτζάν – θα εμπλέξει και την Άγκυρα στον νέο αυτό για την περιοχή πόλεμο.

γ. οι ΗΠΑ δεν ενέκριναν την προσέγγιση Τουρκίας-Αρμενίας και, συνακόλουθα, την άρση της «εν δυνάμει απειλής από τον βορρά» για την Τουρκία, για πρώτη φορά μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο.

δ. όλα αυτά, σε συνδυασμό με την άρνηση της Ε.Ε. να δεχθεί στους κόλπους της την Τουρκία, δημιουργούν ένα εκρηκτικό περιβάλλον.
Δημιουργείται έτσι ένας κλοιός κινδύνου για την Τουρκία, η οποία αισθάνεται έρμαιο των καταστάσεων και λες και «σφίγγεται» από παντού: στα νότια από την τρομερή αστάθεια στο Ιράκ, στα ανατολικά από μια μελλοντική (πυρηνική;) σύγκρουση στην Περσία και στα βόρεια εξαιτίας των μεγάλων προβλημάτων στο Καραμπάχ. Απομένει λοιπόν ένας χώρος, ο μοναδικός που δίνει «οξυγόνο» στην Άγκυρα: το Αιγαίο.

Καλλιέργεια παπαρούνας στο Αφγανιστάν

Μία σημαντική παράμετρος των γεγονότων που διαδραματίζονται στο Αφγανιστάν μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 αφορά την παραγωγή οπίου στη χώρα αυτή. Πρόκειται για πολύ βασικό στοιχείο της όλης γεωπολιτικής της διακίνησης ναρκωτικών, που σχηματίζεται στον χώρο της κεντρικής Ασίας.

Οι τελευταίες αναφορές κάνουν λόγο για παραγωγή 6.900 τόνων οπίου από το 2001 έως και πρόσφατα, που βέβαια αποτελεί ασύλληπτη ποσότητα, κι όλα αυτά παρά την παρουσία στη χώρα άνω των 150.000 Αμερικανών και ΝΑΤΟϊκών στρατιωτών και άλλων στελεχών των ενόπλων δυνάμεων. Ετησίως – κατά μέσο όρο – ο τζίρος της ηρωίνης και του οπίου που παρασκευάζονται στο Αφγανιστάν υπολογίζεται πως ξεπερνάει τα 70 δις. δολάρια!

Οι περιοχές παραγωγής οπίου στο Αφγανιστάν κατανέμονται από ειδικούς ως εξής:
- πάνω από 3.000 στρέμματα γης – όλο το νότιο και το νοτιοδυτικό Αφγανιστάν (οι περιοχές Farah, Nimroz, Uruzgan, Kandahar και Hilmand)
- από 100 έως 3.000 στρέμματα γης – όλο το βορειοδυτικό Αφγανιστάν, καθώς και κάποιες περιοχές του νότου και του βορρά (Day Gundi, Hirat, Badakhsihan, Kunar, η περιοχή της πρωτεύουσας Καμπούλ κτλ.)
- χωρίς καθόλου όπιο – η υπόλοιπη χώρα και περιοχές όπως Logar, Sari Pul, Khost, Nuristan κτλ.

Δύο είναι οι στόχοι των ΗΠΑ όσον αφορά τη χώρα αυτή (κι απ’ ότι φαίνεται αρχίζουν να τους πετυχαίνουν). Ο πρώτος αφορά το να μπορέσουν να ελέγξουν πλήρως αυτή τη χώρα (και συνακόλουθα και την παραγωγή ναρκωτικών ουσιών), που υπό μία έννοια αποτελεί τη σημαντικότερη χώρα πάνω στον πλανήτη!
Τούτο ισχύει, αν ληφθεί κατά νου ότι στο Αφγανιστάν γίνεται χρήση πολύ περισσότερο εδαφών για την παραγωγή οποίου, απ’ ότι σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική για παραγωγή κοκαΐνης... Ο δεύτερος λόγος αφορά το να δημιουργηθούν σταθερές αεροπορικές βάσεις, ώστε στο μέλλον προφανώς να χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ρωσίας ή της Κίνας.

Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι στα σχέδια των Αμερικανών οι εν λόγω βάσεις πρόκειται να τοποθετηθούν σκριβώς στο κέντρο του γεωγραφικού χώρου της Οργάνωσης Συνεργασίας του Σανχάι, που υπέγραψαν η Μόσχα και το Πεκίνο...

Σήμερα άνθρωπος-κλειδί των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν είναι αναμφίβολα ο Χαμίντ Καρζάι, αρχηγός της φυλής Ποπαλζάι και πιθανός αυριανός ηγέτης της χώρας ολόκληρης. Ο Καρζάι εκπαιδεύτηκε από τους Αμερικανούς στις ΗΠΑ και σχετικά πρόσφατα επέστρεψε στο Αφγανιστάν.

Αυτός ο άνθρωπος της CIA προβάλλεται στα μάτια των απλών Αφγανών ως χαρισματική προσωπικότητα, που θα ενώσει τη χώρα απ’ άκρου σ’ άκρο. Γι’ αυτό το λόγο και έχει αναλάβει τον ουσιαστικό έλεγχο της διακίνησης οπίου από το Αφγανιστάν εδώ και τουλάχιστον έναν χρόνο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα παραπάνω δύο κείμενα είναι με ημερομηνία 2 Μαρτίου 2010! Δηλ. πριν από δύο ολόκληρα χρόνια... Σήμερα όμως είναι πιο επίκαιρα από τότε!...

Kώστας Καλαμάτας

elora