737 κυρίαρχοι του κόσμου ελέγχουν το 80% της αξίας των παγκόσμιων επιχειρήσεων

Μια μελέτη από οικονομολόγους και στατιστικολόγους, η οποία δημοσιεύθηκε στην Ελβετία αυτό το καλοκαίρι, έβγαλε στο φως τις διασυνδέσεις μεταξύ των παγκόσμιων πολυεθνικών. Αποκαλύπτει ότι μια μικρή ομάδα οικονομικών παικτών   -χρηματοπιστωτικών εταιρειών και βιομηχανικών συγκροτημάτων - δεσπόζει στη μεγάλη πλειοψηφία του κεφαλαίου δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο.

Η μελέτη τους, στα σύνορα της οικονομίας, της χρηματοπίστωσης, των μαθηματικών και της στατιστικής, προκαλεί ψύξη στη πλάτη.

Τρεις νέοι ερευνητές του Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Ζυρίχης [1] εξέτασαν τις οικονομικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πολυεθνικών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η εργασία τους – «The network of global corporate control»  (Το δίκτυο του παγκόσμιου εταιρικού έλεγχου) - καλύπτει ένα φάσμα από 43.000 ομάδες («υπερεθνικές εταιρείες») που επιλέχτηκαν από τον κατάλογο του ΟΟΣΑ. Αποκάλυψαν τις σύνθετες χρηματοπιστωτικές διασυνδέσεις μεταξύ αυτών των χρηματοοικονομικών «οντοτήτων»: ποσοστό συμμετοχής στο κεφάλαιο, συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου στις θυγατρικές εταιρείες ή εταιρείες χαρτοφυλακίου, διασταυρωμένης συμμετοχής, έμμεσης συμμετοχής στο κεφάλαιο...

Αποτέλεσμα: το 80% της αξίας του συνόλου των 43.000 μελετημένων εταιρειών ελέγχεται από 737 «οντότητες»: τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες ή μεγάλους βιομηχανικούς ομίλους. Το μονοπώλιο της κατοχής του κεφαλαίου δεν σταματά εκεί. «Μέσω ενός περίπλοκου δίκτυου συμμετοχής», 147 πολυεθνικές, ενώ οι ίδιες ελέγχονται μεταξύ τους, κατέχουν το 40% της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής αξίας όλων των πολυεθνικών όλου του κόσμου.

Μια υπερ-οντότητα  των 50 σημαντικότερων κατόχων του κεφαλαίου

Τέλος, σε αυτήν την ομάδα των 147 πολυεθνικών εταιρειών, 50 μεγάλοι κάτοχοι κεφαλαίου αποτελούν αυτό που οι συγγραφείς αποκαλούν μια «υπερ-οντότητα». Αποτελείται κυρίως από τράπεζες: η βρετανική Barclays στη κορυφή, όπως και τα «αστέρια» της Wall Street (JP Morgan, Merrill Lynch, Goldman Sachs, Morgan Stanley ...). Αλλά, επίσης γαλλικές ασφαλιστικές εταιρείες και τραπεζικούς ομίλους: Axa, Natixis, Societe Generale, ο όμιλος Banque populaire-Caisse d’épargne (Ταμιευτήριο) ή η BNP-Paribas. Οι κύριοι πελάτες των hedge funds και άλλων επενδυτικών χαρτοφυλακίων που διαχειρίζονται από αυτά τα ιδρύματα είναι επομένως, αυτόματα, οι κυρίαρχοι του κόσμου.

Αυτή η συγκέντρωση εγείρει σοβαρά ερωτήματα. Για τους συγγραφείς, «ενά πυκνά συνδεδεμένο οικονομικό δίκτυο γίνεται πολύ ευαίσθητο στον συστημικό κίνδυνο». Μερικοί από αυτή τη «υπερ-οντότητα» καταρρέουν, και  τρέμει  ο κόσμος, όπως το απέδειξε η κρίση των subprime.

Άλλοι συγγραφείς θέτουν το πρόβλημα των σοβαρών κοινωνικών επιπτώσεων που θέτει μια τέτοια συγκέντρωση. Μια χούφτα επενδυτικών κεφαλαίων και ιδιοκτητών του κεφαλαίου, η οποία βρίσκεται στην καρδιά αυτών των διασυνδέσεων, αποφασίσει, μέσω γενικών συνελεύσεων των μετόχων ή της παρουσίας τους σε διοικητικά συμβούλια, επιβάλει την αναδιάρθρωση σε εταιρείες που ελέγχουν... και τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι καταστροφικά.

Τέλος, ποια επιρροή θα μπορούσαν να ασκήσουν στα κράτη και στις δημόσιες πολιτικές αν υιοθετούσαν μια κοινή στρατηγική; Η απάντηση βρίσκεται πιθανότατα στη καφτή επικαιρότητα των σχεδίων λιτότητας.

[1] Ο Ιταλός Stefano Battiston, ο οποίος πέρασε από το Εργαστήριο Στατιστικής Φυσικής της Ecole Normale Superieure, ο Ελβετός James B. Glattfelder, που ειδικεύεται στα σύνθετα δίκτυα, και η Ιταλίδα οικονομολόγος Stefania Vitali.

Πηγή

 

infognomonpolitics