Τουρκία και Χριστιανοί

Η χρονιά αυτή δεν ήταν καλή για τον Ορχάν Αντ. Ο Προτεστάντης Ιεραπόστολος στη Σαμψούντα της Μαύρης Θάλασσας, έχει δεχθεί κατ’ επανάληψη απειλές για τη ζωή του, ενώ η εκκλησία του λιθοβολείται πολύ συχνά.

Οι τοπικές εφημερίδες τον αποκαλούν «ξένο πράκτορα», μια ομάδα νεαρών προσπάθησε να τον απαγάγει καθώς οδηγούσε κοντά στο σπίτι του, και οι εκκλήσεις του για αστυνομική προστασία έχουν πέσει στο κενό.

Ο κύριος Αντ δεν είναι ο μόνος. Σε ολόκληρη την Τουρκία οι χριστιανοί «υφίστανται επίθεση». Το Ιανουάριο, ο Χραντ Ντινκ, Αρμένιος, εκδότης εφημερίδας, δολοφονήθηκε από ένα νεαρό στην Κωνσταντινούπολη, που δήλωσε ότι ‘ Ο Ντινκ προσέβαλε τον τουρκισμό’.

Τον Απρίλιο, δύο τούρκοι και ένας γερμανός Ευαγγελιστής, δολοφονήθηκαν στη Μαλάτια. Οι δολοφόνοι τους έδεσαν και τους βασάνισαν πριν κόψουν το λαιμό τους.

Το Δεκέμβριο, Ιταλός, Καθολικός Ιερέας μαχαιρώθηκε στη Σμύρνη, ενώ άλλος ιταλός ιερέας δολοφονήθηκε το 2006 στην Τραπεζούντα

Πολλοί θεωρούν αιτία αυτών των γεγονότων το κύμα εθνικισμού και ισλαμικού φανταμενταλισμού που σαρώνει το τελευταίο διάστημα την Τουρκία. Ειδικά νέοι, άνεργοι, από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, φαίνεται να συμμετέχουν στα γεγονότα.

"Το πρόβλημα για τους Χριστιανούς είναι σοβαρό’, δηλώνει ο Χουσνού Οντούλ, Πρόεδρος της Τουρκικής Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με έδρα την Άγκυρα. Μαζί με πολλούς άλλους, πιστεύει ότι, το ‘βαθύ κράτος’, που αποτελείται από λίγους δικαστές, αξιωματικούς του στρατού και κυβερνητικούς αξιωματούχους, βρίσκεται πίσω από μια σειρά δολοφονικών επιθέσεων.

Η υπόθεση αυτή μπορεί να φαίνεται σε κάποιους υπερβολική, αλλά, στοιχεία που διέρευσαν στα μέσα ενημέρωσης για τις υποθέσεις της Μαλάτιας και του Ντινκ, καταδεικνύουν την πιθανή συνεργασία των δολοφόνων με περιθωριακά στοιχεία της αστυνομίας και του στρατού.

Ο Οντούλ πιστεύει επίσης ότι η αστυνομία της Κωνσταντινούπολης είχε δεχθεί προειδοποιήσεις για τη δολοφονία του Ντινκ, ένα χρόνο πριν το γεγονός.

Ο Εργίν Σινμέν, δικηγόρος της οικογένειας Ντινκ, αναρωτιέται γιατί η αστυνομία δεν έκανε τίποτε για να παρεμποδίσει τη δολοφονία.

Ο σεβασμός των δικαιωμάτων των Χριστιανών στην Τουρκία, είναι ουσιαστική προϋπόθεση για την πιθανή ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι νόμοι που απαγορεύουν τις επισκευές σε χριστιανικούς ναούς έχουν χαλαρώσει.

Παρά τις αντιρρήσεις στελεχών του κυβερώντος ισλαμικού κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης(ΑΚP), αναστηλώθηκε αρχαίος αρμενικός χριστιανικός ναός στην ανατολική Τουρκία. Τα σχολικά βιβλία επίσης επανεξετάζονται για να εντοπιστούν ‘αντιδυτικές ανακρίβειες’.

Τα παράπονα των Χριστιανών όμως παραμένουν. Ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν ‘αντιστέκεται’ στις πιέσεις για επαναλειτουργία της Ελληνο – ορθόδοξης χριστιανικής σχολής της Χάλκης, στο νησί Χέϊμπελί, απέναντι από την Κωνσταντινούπολη.

Η Τουρκία αρνείται να αναγνωρίσει τον ‘οικουμενικό τίτλο’ του ελληνορθόδοξου Πατριάρχη Βαρθολομαίου Ά, πνευματικού ηγέτη 200 εκατομμυρίων Ορθόδοξων Χριστιανών. Ο Πατριάρχης που είναι τούρκος πολίτης, έχει στηρίξη με θέρμη την υποψηφιότητα της Τουρκίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι υπερεθνικιστές όμως εκφράζουν έντονες υποψίες ότι ο Πατριάρχης ‘προσπαθεί να εκχριστιανίσει την Τουρκία και μα δημιουργήσει ένα κράτος ‘τύπου Βατικανού’, στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης.

Το ελληνορθόδοξο ποίμνιο της Κωνσταντινούπολης έχει μειωθεί στις 4.000 ψυχές, οι περισσότεροι πολύ γέροι για να ακολουθήσουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό.

Ο Πατριάρχης πρέπει βάσει της τουρκικής νομοθεσίας να είναι τούρκος πολίτης, γεγονός που δυσχεραίνει τη διαδικασία μιας πιθανής διαδοχής του Βαρθολομαίου Ά

‘Οι Τούρκοι προφανώς αισθάνονται ότι η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης θα έχει ολοκληρωθεί, μόνον αν το Πατριαρχείο πάψει να υπάρχει, και όλοι οι Χριστιανοί έχουν εγκαταλείψει την πόλη τρομοκρατημένοι’, δηλώνει ένας αγιογράφος.

Η κυβέρνηση αναμένεται να προωθήσει νόμο για να βοηθήσει τους μη – μουσουλμάνους, να ανακτήσουν περιουσίες που έχουν κατασχεθεί στο παρελθόν, και έχουν ήδη πουληθεί ή απλώς παρακμάζουν.

Λυπηρό παράδειγμα είναι η εκκλησία του Άϊ Γιώργη στη συνοικία Εντιρνέ – Καπί της Κωνσταντινούπολης, που εγκαταλείφθηκε μετά από σεισμό. Οι τοίχοι έχουν ρωγμές, η οροφή ‘βάζει νερά’, και οι μαρμάρινοι άγγελοι της εκκλησίας, κείτονται σπαμένοι στο πάτωμα της εκκλησίας.

‘Το μόνο που ζητάμε είναι να αναστηλώσουμε την εκκλησία, αλλά δεν μας αφήνουν να βάλουμε ούτε ένα καρφάκι’, διαμαρτύρεται ο τοπικός Επίσκοπος Διονύσιος, που συνεχίζει να κάνει Λειτουργία στη ρημαγμένη εκκλησία.

Πολλοί Χριστιανοί παραδέχονται ότι το κυβερών ισλαμικό κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του αντιμετωπίζει με καλύτερο τρόπο από τους Κεμαλιστές, και κατηγορούν το βαθύ κράτος, για τα πρόσφατα προβλήματα.

Οι κατηγορίες όμως κατά του βαθέως κράτους ξεθωριάζουν, και οι ευθύνες της κυβέρνησης Ερντογάν μεγαλώνουν, μετά την σαρωτική εκλογική νίκη του Ιουλίου.

‘Με τόσο ισχυρή λαϊκή εντολή, η αδράνεια της κυβέρνησης μπορεί να σημαίνει ένα μόνο πράγμα, ότι το βαθύ κράτος είναι πανταχού παρών’, δηλώνει ένας χριστιανός ιερέας. ‘Ή ότι η θρησκευτική ελευθερία είναι μόνο για τους Μουσουλμάνους και όχι για τους Χριστιανούς’ ολοκληρώνει ο ιερέας με δάκρυα στα μάτια.

Πηγή:The Economist - BBC, skai.gr

επιμέλεια, Δημήτρης Θωμάς - 08/01/2008