15/3
Στο φως δημόσιο λουτρό, 1.000 τ.μ. με υποδειγματική κατασκευή
Το δημόσιο λουτρό της Αρχαίας Πέλλας, μια υποδειγματική κατασκευή 1.000 τ.μ. με τεχνικές βελτιώσεις που γινόταν για περισσότερους από δύο αιώνες, ήταν και ο προάγγελος των εξελίξεων που θα ακολουθούσαν κατά τα ρωμαϊκά χρόνια.
Αποκαλύπτοντας πλήρως και σε όλες του τις φάσεις την εγκατάστασή του η προϊσταμένη της ΙΖ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, και ο αρχαιολόγος Νίκος Ακαμάτης, διαπίστωσαν ότι η χρήση υποδαπέδιας θέρμανσης του χώρου ήταν ήδη γνωστός από τα ελληνιστικά χρόνια και προήλθε ως αποτέλεσμα μακρών πειραματισμών στη μακεδονική πρωτεύουσα.
Ο χώρος του λουτρού οικοδομήθηκε για πρώτη φορά στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ. (325-300 π.Χ.), στα χρόνια της βασιλείας του Κασσάνδρου, όταν οικοδομήθηκαν τα μεγάλα κτίρια, η αγορά της πόλης, τα ιερά και κομμάτια της οχύρωσης.
Χαρακτηριστική είναι μια μεγάλη πισίνα στην αυλή του αρχικού κτίσματος, διαστάσεων 7x4 τ.μ., επιχρισμένη εσωτερικά με χοντρό υδραυλικό κονίαμα, μια δεξαμενή και ένας χώρος αποδυτηρίου στα νοτιά της. Πήλινοι υδρευτικοί αγωγοί με λίθινα φρεάτια καθαρισμού διασχίζοντας τους δρόμους της πόλης περιμετρικά, προμήθευαν το συγκρότημα με καθαρό νερό, ενώ άλλοι αγωγοί αποχετευτικοί διοχέτευαν το χρησιμοποιημένο νερό σε μεγάλο υπαίθριο χώρο.
Κατά τον 3ο αι. π.Χ. στα χρόνια της βασιλείας του Αντιγόνου Γονατά, προστίθενται δωμάτια, ένας κυκλικός θόλος και 18 λουτήρες, στοιχεία που δείχνουν ότι η πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους βιώνει ανεπανάληπτη άνθηση, αποτέλεσμα των προσόδων που εισρέουν μετά την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου στην Ανατολή. Στα μέσα του 2ου αι. π.Χ. συμβαίνει μια σημαντική αλλαγή, με την εφαρμογή υποδαπέδιας θέρμανσης.
Οπως εξηγεί η κ. Ακαμάτη, «μεταξύ των δωματίων με τους λουτήρες κατασκευάζεται θερμαντικός κλίβανος με προθάλαμο, που μεταφέρει τη θερμότητα με ένα μεγάλο υπόγειο αγωγό, που διασχίζει κατά πλάτος το συγκρότημα, καταλήγοντας σε καπνοδόχο.
Στη φάση αυτή ξεχωρίζουν οι χώροι για θερμό λουτρό, χλιαρό και ψυχρό, μια διάκριση που θα τελειοποιηθεί από τον 1ο αι. π.Χ. και εξής σε όλη την περιφέρεια του ρωμαϊκού κόσμου.
Στο λουτρό της Πέλλας σε αυτή την πρώιμη μορφή υποκαύστων φαίνεται ότι το νερό θα ζεσταινόταν στους βοηθητικούς χώρους ή και σε εστίες στις ίδιες τις αίθουσες με τους λουτήρες και θα μεταφερόταν με αγγεία, ενώ το κυκλικό δωμάτιο στην τρίτη φάση πιθανόν χρησιμοποιείτο ως εφιδρωτήριο (σάουνα)».
Απόστολος Λυκεσάς
Πηγή:Έθνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου