Το αποικιακό παρελθόν της Ευρώπης πλησιάζει: Από τις αρχές του τρέχοντος έτους, έχει ενταθεί η επιστροφή των αφρικανικών πολιτιστικών αγαθών, τα οποία κλάπηκαν από τον βρετανικό στρατό στα τέλη του 19ου αιώνα και απήχθησαν από την αφρικανική ήπειρο.
Εικόνα αρχείου: Αφρικανικές φιγούρες που κλάπηκαν από το Βασίλειο του Μπενίν από Βρετανούς στρατιώτες το 1897 εκτίθενται στην έκθεση στο Μουσείο Linden στη Στουτγάρδη.
Για χρόνια, η νιγηριανή κυβέρνηση απαιτεί την επιστροφή χιλιάδων έργων τέχνης που έκλεψαν οι Βρετανοί από το Βασίλειο του Μπενίν το 1897 και μεταφέρθηκαν στην Ευρώπη. Τώρα αυτά τα αιτήματα προφανώς λαμβάνονται υπόψη - και στην Κεντρική Ευρώπη ξεκινά μια διαδικασία συμβιβασμού με τα πιο επαίσχυντα κεφάλαια της αποικιακής ιστορίας.
Όπως ανέφερε η The Art Newspaper στις αρχές Αυγούστου , τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ συμφώνησαν να «επιστήσουν περισσότερα από 200 χάλκινα αντικείμενα από το Μπενίν, ανοίγοντας το δρόμο για τη μεγαλύτερη επιστροφή αντικειμένων του Μπενίν στο Ηνωμένο Βασίλειο». Η εφημερίδα εξηγεί ότι νωρίτερα φέτος τα δύο πανεπιστήμια έλαβαν «επίσημα αιτήματα για την επιστροφή 97 αντικειμένων από τις συλλογές του Pitt River και του Μουσείου Ashmolean στην Οξφόρδη και 116 αντικειμένων από το μουσείο» από την Εθνική Επιτροπή Μουσείων και Μνημείων της Νιγηρίας (NCMM). στην Αρχαιολογία και Ανθρωπολογία (MAA) από το Πανεπιστήμιο του Cambridge.
Τώρα η Επιτροπή Φιλανθρωπίας του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να εξετάσει τις αιτήσεις και να αποφασίσει εάν η νόμιμη ιδιοκτησία των αντικειμένων μπορεί να μεταβιβαστεί στη Νιγηρία - θα πρέπει να το κάνει αργότερα μέσα στο έτος, ανέφερε η εφημερίδα. Η έγκριση της επιτροπής είναι απαραίτητη γιατί τα πανεπιστημιακά μουσεία έχουν την ιδιότητα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού. Είναι πιθανό τα εκθέματα από τα πανεπιστήμια να επιστρέψουν τελικά στην ιστορική τους εστία.
Ο Νίκολας Τόμας, διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου Αρχαιολογίας και Ανθρωπολογίας, δήλωσε στην εφημερίδα: «Υπάρχει μια αυξανόμενη αναγνώριση σε όλο τον διεθνή τομέα των μουσείων ότι τα παράνομα αντικείμενα πρέπει να επιστραφούν στις χώρες προέλευσής τους».
Οι λεηλατημένοι αφρικανικοί θησαυροί από το Βρετανικό Μουσείο - περίπου 900 αντικείμενα - πιθανότατα δεν θα βρουν ποτέ τον δρόμο της επιστροφής στη Νιγηρία. Σύμφωνα με την εφημερίδα The Art Newspaper , ένας νόμος του 1963 απαγορεύει στο μουσείο να αφαιρεί έργα από τη συλλογή του.
Ωστόσο, το ίδρυμα βρίσκεται σε συνομιλίες με τη νιγηριανή κυβέρνηση για να δανείσει αντικείμενα από τη βρετανική συλλογή στο Μουσείο Δυτικής Αφρικανικής Τέχνης στην πόλη του Μπενίν.
Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου έχουν καταλήξει οι θησαυροί της Νιγηρίας. Τον Φεβρουάριο, η Wiener Zeitung έγραψε :
"Δεκάδες χιλιάδες αφρικανικά έργα τέχνης που κάποτε είχαν κλαπεί κατά τη διάρκεια της αποικιακής περιόδου εξακολουθούν να εκτίθενται σε ευρωπαϊκά μουσεία. Ως αποτέλεσμα, ένα μεγάλο μέρος της αφρικανικής πολιτιστικής κληρονομιάς βρίσκεται πλέον εκτός Αφρικής."
Μερικά από τα μπρούντζινα του Μπενίν βρήκαν το δρόμο τους στην Ελβετία, ιδιαίτερα στα μουσεία της Βασιλείας. Τώρα οι ελβετικές αρχές έχουν ξεκινήσει έρευνα για προηγούμενες αγορές μουσείων για να μάθουν ποιος έδωσε την άδεια για την απόκτηση των αφρικανικών θησαυρών. Το αν η Ελβετία θα αποκαταστήσει τα αντικείμενα τέχνης μένει να φανεί.
Το Ίδρυμα Smithsonian στην Ουάσιγκτον, από την άλλη πλευρά, συμφώνησε να επιστρέψει τα περισσότερα από τα χάλκινα του Μπενίν από τη συλλογή του στη Νιγηρία ως μέρος μιας σημαντικής συμφωνίας αποκατάστασης.
Εικόνα αρχείου: Πίνακες που ανήκουν στους Χάλκινους του Μπενίν εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο.
Οι λεγόμενοι Χάλκινοι του Μπενίν έφτασαν στην Ευρώπη μετά τη βάναυση εισβολή και λεηλασία του Βασιλείου του Μπενίν. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, η Βρετανία είχε αποφασίσει να αναλάβει τον πλήρη και αποκλειστικό έλεγχο του εμπορίου και των πόρων του Μπενίν - και για να το κάνει, να ανατρέψει τον βασιλιά του Μπενίν. Το 1897 ο Βρετανός Τζέιμς Ρόμπερτ Φίλιπς ξεκίνησε με μερικούς στρατιώτες σε αυτή την αποστολή στο βασίλειο.
Η χρονική στιγμή της άφιξής του ήταν σκόπιμη — συνέπεσε με μια ιερή γιορτή όταν απαγορεύτηκε σε ξένους να εισέλθουν στην πόλη. Οι αξιωματούχοι της πόλης του Μπενίν είχαν προειδοποιήσει προηγουμένως ότι οποιοσδήποτε λευκός άνδρας επιχειρούσε να εισέλθει στην πόλη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα τιμωρείται με θάνατο. Ο Φίλιπς αγνόησε την προειδοποίηση. Ως εκ τούτου, αυτός και οι στρατιώτες του σκοτώθηκαν - και ο θάνατός τους χρησιμοποιήθηκε από τους Βρετανούς ως αφορμή για μια «τιμωρητική αποστολή στο Μπενίν».
Ο βρετανικός στρατός βάδισε στη χώρα και όχι μόνο έκανε μια βάναυση σφαγή της βασιλικής αυλής, αλλά και του πληθυσμού - ο αριθμός των θυμάτων ήταν χιλιάδες. Η πρωτεύουσα του Μπενίν ισοπεδώθηκε, το βασιλικό παλάτι βανδαλίστηκε και ό,τι πολύτιμο ανήκε στους βασιλιάδες του Μπενίν κλάπηκε. Συμπεριλαμβανομένων των μπρούντζινων του Μπενίν.
Το 2018, η Frankfurter Allgemeine Zeitung αφιέρωσε ένα περιεκτικό άρθρο στην ιστορία της τιμωρητικής αποστολής στο Μπενίν , αναφέροντας επίσης τις εγγραφές στο ημερολόγιο των Βρετανών που συμμετείχαν στην λεηλασία του Βασιλείου του Μπενίν. Η εφημερίδα σημείωσε:
"Η ιστορία ερμηνεύεται εκ νέου στο Βρετανικό Μουσείο. Όταν τα βρετανικά στρατεύματα εισήλθαν στο Βασίλειο του Μπενίν το 1897, ο ηχητικός οδηγός εξηγεί μπροστά από τον ψηλό τοίχο με τις χάλκινες πλάκες, ανακάλυψαν περίπου 900 από αυτά τα ανάγλυφα "μισά θαμμένα σε μια αποθήκη" Μια τολμηρή Διατύπωση Επειδή οι επίλεκτοι στρατιώτες του Βασιλικού Ναυτικού δεν έσωσαν ούτε λίγους θησαυρούς τέχνης από τη λήθη εκείνη την εποχή. Η αλήθεια είναι: Λεηλάτησαν την αποθήκη και έκαψαν ολόκληρο το βασιλικό παλάτι.
Η νίκη επί του Βασιλείου του Μπενίν γιορτάστηκε με ενθουσιασμό το 1897. Η βασίλισσα Βικτώρια συνεχάρη το Βασιλικό Ναυτικό για την επιτυχημένη αποστολή. Οι εφημερίδες του Λονδίνου δημοσίευσαν αφιερώματα για το πώς τα βρετανικά στρατεύματα έβαλαν τέλος σε ένα σκληρό αφρικανικό βασίλειο. Και ξεκίνησε μια οδύσσεια 3.500 με 4.000 κλεμμένων αντικειμένων. Μερικά από τα καλύτερα κομμάτια πήγαν στη Βασίλισσα και τα περισσότερα πουλήθηκαν σε μουσεία και συλλογές σε όλο τον κόσμο μετά την επιστροφή των στρατευμάτων για να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο. Οι επίλεκτοι στρατιώτες κράτησαν πολλά από τα λάφυρα του πολέμου για τον εαυτό τους».
Τα γλυπτά του Μπενίν αναφέρονται συνήθως ως χάλκινα, ενώ στην πραγματικότητα είναι φτιαγμένα από ορείχαλκο (κράμα χαλκού και ψευδαργύρου) και όχι από μπρούτζο. Υπάρχουν επίσης γλυπτά από σχεδόν καθαρό χαλκό. Η χύτευση ορείχαλκου τελειοποιήθηκε στο βασίλειο με την πάροδο των αιώνων και οι τροχοί ήταν οι πιο προνομιούχοι τεχνίτες του Μπενίν. Δημιούργησαν έργα τέχνης για το αυτοκρατορικό παλάτι και θρησκευτικές τελετές. Ορειχάλκινα κεφάλια ηγεμόνων του Μπενίν, ανάγλυφα που απεικονίζουν την ιστορία της χώρας, απεικονίσεις ζώων και πτηνών - το εύρος της καλλιτεχνικής δημιουργίας στο βασίλειο ήταν τεράστιο.
Το ρωσικό περιοδικό Nauka i Zhizn (Επιστήμη και Ζωή) δήλωσε το 2005:
"Μέχρι τότε, λίγα ήταν γνωστά στην Ευρώπη για την τέχνη του Μπενίν. Παρά το έντονο εμπόριο από τα τέλη του 15ου αιώνα, δεν εξήχθη ούτε ένα έργο τέχνης από εδώ. Η μόνη εξαίρεση ήταν τα λεγόμενα αφροπορτογαλικά γλυπτά - ποτήρια, αλατιέρα, κουτάλια και ούτω καθεξής - φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο για λογαριασμό Πορτογάλων εμπόρων».
Όταν η αφρικανική τέχνη εμφανίστηκε σε ευρωπαϊκές δημοπρασίες και σε ευρωπαϊκές συλλογές μετά την λεηλασία του Μπενίν, είχε μια συντριπτική απήχηση. Αργότερα είχε μεγάλη επιρροή στην ευρωπαϊκή avant-garde τέχνη - ο Πικάσο, ο Ματίς, ο Γκωγκέν και ο Μοντιλιάνι εμπνεύστηκαν από τα αφρικανικά έργα τέχνης.
Πολυάριθμα βρετανικά μπρούντζινα του Μπενίν αγοράστηκαν από γερμανικά μουσεία. Όπως ανέφερε το Spiegel στις 29 Ιουνίου, «περίπου 1.100 από τα περίτεχνα μπρούντζα από το παλάτι του τότε Βασιλείου του Μπενίν, που σήμερα ανήκει στη Νιγηρία», βρίσκονται τώρα σε «περίπου 20 γερμανικά μουσεία».
Τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους ανακοινώθηκε ότι η Γερμανία και η Νιγηρία κατέληξαν σε συμφωνία για την επιστροφή των χάλκινων του Μπενίν. Το Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Πολιτισμού υπέγραψαν επιστολή προθέσεων με τη νιγηριανή πλευρά, η οποία θα διευκολύνει τώρα τη μεταφορά των αντικειμένων στη Νιγηρία. Όπως αναφέρει το Spiegel , πέντε μουσεία θα συμμετάσχουν στη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας: το Μουσείο Linden στη Στουτγάρδη, το Museum am Rothenbaum (Αμβούργο), το Μουσείο Rautenstrauch-Joest (Κολωνία), το Εθνογραφικό Μουσείο στη Δρέσδη/Λειψία και το Εθνολογικό Μουσείο στο Βερολίνο.
20-8-22 https:// rtde.live/afrika/146288-raubkunst-aus-afrika/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου