Οι άνθρωποι του Σάρχου και βοηθούσαν την Εθνική Αντίσταση και μετείχαν σε αυτήν σώζοντας συμμάχους, οδηγώντας τους στ΄ αντάρτικα σώματα και φυγαδεύοντάς τους.
Μέσα στην εκδικητική τους μανία οι κατακτητές, όπως έχαναν τον πόλεμο, ύστερα από την απαγωγή του στρατηγού Κράϊπε και με την προοπτική της αποχώρησής τους, ήλθαν στις 13 Αυγούστου 1944 και στο ΣΑΡΧΟ. Και ήλθαν για να εκδικηθούν, για να αιματοκυλήσουν, για να φοβίσουν και να αφανίσουν το χωριό.
Μαζεύουν τους άνδρες από τα σπίτια, απ΄ όλο το χωριό, στην εκκλησία. Διαλέγουν είκοσι οι Γερμανοί τους πιο νέους και τους καλύτερους του χωριού, χωρίς να λείπουν και οι ηλικιωμένοι και μαζί με αυτούς και τον Πρόεδρο της Κοινότητας Γεώργιο Ζαχαρία Χριστοδουλάκη.
Τους συγκεντρώνουν μπροστά από το χώρο που είναι σήμερα το Μνημείο των θυμάτων, 13 Αυγούστου 1944, πρωινό.
Και όμως η ώρα εκείνη και η μέρα η τραγική δεν ήταν το τέλος του θανατικού. Εκτός από τους είκοσι που εκτέλεσαν μέσα στο χωριό, κάτω από τα βλέμματα των δικών τους, πήραν και άλλους δεκαπέντε Σαρχιανούς, για να τους κάνουν αρχικά υποζύγια και ομήρους στην επιδρομή αυτών των ημερών που βρισκόταν σε εξέλιξη. Τους οδηγούν στα Ανώγεια για να μεταφέρουν ότι άρπαζαν και έκλεβαν ως τις 22 Αυγούστου, όπου για να τους κλείσουν το στόμα για όσα είδαν και άκουσαν, τους εκτελούν στα Σίσαρχα, στην άκρη μιας απότομης μιρκής ρεματιάς.
Ήταν η δεύτερη εκτέλεση που υφίστανται μέσα στον Αύγουστο του ΄44 οι άνθρωποι του Σάρχου.
Ο δραματικός λοιπόν απολογισμός ήταν , είκοσι μέσα στο χωριό- αόρατη στήλη θυσίας στην καρδιά του- και δεκαπέντε ακόμα από τους ανθρώπους του στα Σίσαρχα, που ακολούθησαν το μαρτυρικό δρόμο των πρώτων.
Κι είναι ακόμα κοντά σ΄ αυτούς άλλος ένας από τους σημαντικούς ανθρώπους του χωριού, πατριώτης και ευεργέτης, ο Νικήτας Γεωργίου Στρατάκης που εκτελέστηκε στην Αγιά στις 19-8-1942. Ήταν από τους πρώτους αντιστασιακούς.
Χάνεται ο Γεώργιος Γεπεσάκης στις μέρες της μάχης της Κρήτης.
Σκότωσαν και έγδαραν τον 75άχρονο πολεμιστή Ζαχαριάδη Μιχάλη, το νεώτερο Δασκαλογιάννη. Να προστεθούν ακόμη τρεις, σε όλους αυτούς, που έπεσαν στην Αλβανία στο έπος του ΄40.
Πιστεύουμε ότι η αναλογία με τον πληθυσμό του χωριού μας είναι μεγάλη. Μεγάλη και η προσφορά και η θυσία του Σάρχου στον αγώνα για την ελευθερία και την τιμή της Κρήτης, της χώρας μας.
Τους χάσαμε, σπάραξε η καρδιά μας, η ζωή μας σημαδεύτηκε, ο αποκεφαλισμός του χωριού και η διακοπή της συνέχεια των γενεών έχει συνέπειες που παρά τις προσπάθειές μας τις πληρώσαμε ακριβά και ίσως ακόμα πληρώνουμε.
Σάρχος, Ιστορικά στοιχεία
Το χωριό Σάρχος αναφέρεται με το ίδιο όνομα από το 13ο αιώνα, όνομα που πήρε από το Μινωικό θεό Άρχο. Έχει κατά καιρούς 250-200 κατοίκους και δεν κατοικήθηκε ποτέ από Τούρκους. Το επίπεδο ζωής των κατοίκων ήταν υψηλό, είχε εγγράμματους και επιστήμονες από τον περασμένο αιώνα.
Γνωστή είναι η ιστορία του Σάρχου κατά τις επαναστάσεις του 1866 με αρχηγό το Σαρχιανό καπετάν Φιλιππάκη. Όμως το έργο των Τούρκων ήλθαν να συμπληρώσουν τον Αύγουστο του 1944 οι Γερμανοί. Είναι το δράμα του χωριού στα νεώτερα χρόνια.
Σάρχος,Ομιλία στην 56η επέτειο Μνήμης
«Σεβαστοί εκπρόσωποι της εκκλησίας και της πολιτείας,
Κυρίες και Κύριοι,
Σας ευχαριστούμε όλους θερμά για την παρουσία σας εδώ, σ΄ αυτήν την επέτειο μνήμης ηρωικών νεκρών, των Σαρχιανών που 56 χρόνια πριν, Αύγουστο του ΄ 44, βρήκαν θάνατο μαρτυρικό από τις ριπές των γερμανικών όπλων και πρόσθεσαν έτσι τα ονόματά τους στο μακρύ κατάλογο των θυμάτων ενός πολέμου άδικου σαν όλους τους πολέμους.
Δίκαιο δεν είναι ούτε ηθικό να προβάλουμε λόγια μεγάλα και κενά μιλώντας για τη δική τους πράξη΄ πράξη βαρειά και τραγική….
Στις 13 Αυγούστου ξημερώματα κυκλώνουν οι Γερμανοί το Σάρχο, γεμάτοι μένος εκδικητικό καθώς μάλιστα ήταν πια κοντά το άδοξο γι΄ αυτούς τέλος του πολέμου. Μαζεύουν τους άντρες απ΄ τα σπίτια , απ΄ όλο το χωριό στην εκκλησία και τους 20 από αυτούς τους εκτελούν στον τόπο ακριβώς που σήμερα στεκόμαστε. Αστραπιαία φεύγοντας, παίρνουν μαζί άλλους δεκαπέντε ως ομήρους πιθανό φοβούμενοι σκληρή ανταπόδοση από την πλευρά των ανταρτών. Μετά από εννέα ημέρες καταναγκαστικών έργων εκτελούνται και εκείνοι στα Σίσαρχα, κοντά στα Ανώγεια. Τα ονόματα του Νικήτα Στρατάκη, του Γεωργίου Γεπεσάκη και του Μιχαήλ Ζαχαριάδη διευρύνουν το δραματικό σύνολο των πεσόντων.
Τραγικός ο απολογισμός για ένα χωριό μικρός σαν το δικό μας. Κι όμως μόλις πρόσφατα αναγνωρίστηκε ως «μαρτυρικό» καθώς σε πρώτη φάση είχε παραλειφθεί από την επιτροπή διαπιστώσεων ωμοτήτων΄ μια αναγνώριση που ήρθε μετά από χρόνιες προσπάθειες των κατοίκων χάρη στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τη συνεισφορά του Δημάρχου μας, βουλευτών του νομού και κυβερνητικών εκπροσώπων γενικότερα.
Μαρτύρησε πράγματι ο Σάρχος και πλήρωσε το δικό του βαρύ μερίδιο χρέους και ευθύνης στη συλλογική υπόθεση της λευτεριάς.
ΟΙ νεότεροι εμείς που σαφώς δε ζήσαμε τα γεγονότα της σφαγής και του ολέθρου δεν μπορούμε παρά να αισθανόμαστε θαυμασμό και δέος μπρος στο ανάστημα τέτοιων μορφών που και αντιστάθηκαν και «αγωνίστηκαν σαν Έλληνες» και έγιναν τελικά θυσία. Περισσότερο όμως αρμόζει σκέψη και περισυλλογή, ώστε να κατανοήσουμε τι πραγματικά αξίζει στη ζωή και πως αυτοί οι άνθρωποι οι απλοί ενσάρκωσαν ιδανικά σπουδαία.
Αναγνωρίζουμε το παρελθόν και το τιμούμε. Ας είναι όμως η τιμή πραγματική, γιατί ουσιαστική και γνήσια οφειλή μας είναι όχι το να κρατήσουμε μουσειακά στη μνήμη τις μορφές τους, αλλά να αξιοποιήσουμε δημιουργικά το παρελθόν, ώστε να αντιλαμβανόμαστε ορθότερα το παρόν και να οραματιζόμαστε καλύτερα το μέλλον.
Οι ζωές που χάθηκαν αποδεικνύουν με τον πιο πειστικό τρόπο που μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη θηριωδία σε κάθε εποχή, σε κάθε φάση, χωρίς να αποτελεί γι΄ αυτήν φραγμό η όποια επίφαση πολιτισμού για την οποία σήμερα μιλάμε΄ θηριωδία που θα ζει πάντοτε στη μνήμη όσων επέζησαν των γεγονότων και βρίσκονται σήμερα ανάμεσά μας.
Ας είμαστε λοιπόν υπερήφανοι σαν Κρητικοί και σαν Έλληνες για το παρελθόν, για την ιστορία μας, ας μην ξεχνάμε ποιοι ήταν οι προγονοί μας, κι ας φανούμε άξιοι άνθρωποι απέναντι στις προκλήσεις του παρόντος, απέναντι στις προκλήσεις των καιρών.
Ας είναι η μνήμη τους αιωνία.
Σας ευχαριστώ.»
www.krousonas.gr
greekholocausts.gr
ΜΦΧ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου