Πνιγμένη στα σκουπίδια και στο λαθροπαζάρι η Ροτόντα ...

...NA ΔΕΙΣ ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΝΤΗΣΕΙ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ τώρα που έπεσε στα χέρια του Μπουτάρη(Bετεράνος )

Του Αη Γιώργη χτές, βόλτα στην ρωμαϊκή, βυζαντινή, οθωμανική και νεότερη ιστορία της πόλης… Στη Ροτόντα λοιπόν, αυτό το αρχαίο κυκλικό κτίσμα που χτίστηκε ως ρωμαϊκό Πάνθεον, πέρασε στιγμές δόξας, αλλαγών χρήσης, καταστροφές και βεβήλωση για να καταλήξει σήμερα θλιβερό ντεκόρ σε τριτοκοσμικά παζάρια και υποβαθμισμένο στέκι λαθρομεταναστών! Οι φωτογραφίες μιλάνε από μόνες τους…

Περίοικοι και επισκέπτες του μνημείου αντικρίζουν κατάσταση παρακμής και εγκατάλειψης, παρά την πρόσφατη, πριν από τρία χρόνια, ανάπλαση της πλατείας και της περιοχής. Πέριξ του μνημείου στρώνουν σεντόνια ή τοποθετούν πρόχειρες προθήκες μικροπωλητές που πουλούν προϊόντα απομιμήσεων, η πλατεία έχει μετατραπεί σε χώρο συγκέντρωσης χρηστών, πλάκες πεζοδρομίων έχουν καταστραφεί, ξύλα σε παγκάκια έχουν σαπίσει, δέντρα είναι κακοσυντηρημένα, αυτοκίνητα παρκάρουν ακόμη και πάνω στα πεζοδρόμια, από όπου ξηλώθηκαν τα απαγορευτικά κολονάκια, πάρκα έχουν γεμίσει σκουπίδια. Τα προβλήματα επιδεινώθηκαν το τελευταίο διάστημα εξαιτίας των βουνών από σκουπίδια που έχουν σχηματιστεί δίπλα από το μνημείο.
Έρχονται τουρίστες και φωτογραφίζουν το μνημείο μαζί με τα σκουπίδια, τα παράνομα εμπορεύματα. Απαράδεκτη εικόνα. [ΠΗΓΗ: ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΩΡΑ (Save Θεσσαλονικη)]

Ροτόντα το (μοναδικό περίκεντρο κτίριο στην Ελλάδα)
Έτος Κατασκευής: π.300
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη, Ελλάς

Η Ροτόντα ανήκει στα περίκεντρα οικοδομήματα, στο κυκλικό της σχήμα άλλωστε οφείλει και την ονομασία της. Κτίστηκε στα χρόνια του καίσαρα Γαλερίου, γύρω στα 306 μ.Χ., ως ναός του Δία ή του Κάβειρου ή κατ΄ άλλους ως Μαυσωλείο του ιδίου. Στον άξονά της κατέληγε πομπική οδός που συνέδεε τη θριαμβική αψίδα του Γαλερίου με το ανακτορικό συγκρότημα, που έχει ανασκαφεί νοτίως της Εγνατίας οδού.

Το κτήριο, διαμέτρου 24,50μ καλύπτει ισοδιάστατος θόλος από οπτόπλινθους, που φθάνει σε ύψος τα 29,80μ.. Ο κυλινδρικός τοίχος, πάχους 6,30μ., διασπάται εσωτερικά σε οκτώ ορθογώνιες κόγχες, από τις οποίες η νότια αποτελούσε την κύρια είσοδο.

Η μετατροπή του σε χριστιανικό ναό, αφιερωμένο πιθανότατα στους Ασωμάτους ή Αρχαγγέλους, συντελέστηκε στη διάρκεια των παλαιοχριστιανικών χρόνων, άγνωστο πότε ακριβώς. Την ίδια περίοδο διανοίχθηκε και διευρύνθηκε η ανατολική κόγχη και κατασκευάστηκε το ιερό βήμα, ένας ορθογώνιος χώρος με ημικυκλική αψίδα στα ανατολικά. Γύρω από το κτήριο προστέθηκε κλειστή στεγασμένη στοά (πλάτους 8μ.) που επικοινωνούσε με τον κεντρικό χώρο μέσω επτά κογχών που διανοίχθηκαν στον αρχικό πυρήνα. Στη δυτική κόγχη διαμορφώθηκε νέα είσοδος με νάρθηκα και προστέθηκε πρόπυλο με δύο παρεκκλήσια, ένα κυκλικό ανατολικά και ένα οκταγωνικό δυτικά. Καμία από τις παραπάνω προσθήκες, με εξαίρεση τη διαμόρφωση της ανατολικής κόγχης, δεν σώζεται σήμερα.

Τα λαμπρότερα όμως λείψανα από την παλαιοχριστιανική φάση του μνημείου είναι τα εξαίρετης ποιότητας ψηφιδωτά. Τις φωτιστικές θυρίδες και τα εσωρράχια των καμαρών στη βάση του θόλου κοσμούν ψηφιδωτά, των οποίων ο πλούτος των θεμάτων με φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα και η λαμπρότητα των χρωμάτων εντυπωσιάζει. Στο θόλο αναπτύσσονταν οι μεγάλες συνθέσεις σε τρεις επάλληλες ζώνες. Η χαμηλότερη, γνωστή στη βιβλιογραφία και ως ζώνη των μαρτύρων, διαιρείται σε οκτώ διάχωρα, στα οποία εικονίζονται δεόμενοι μάρτυρες μπροστά από μνημειακά αρχιτεκτονήματα. Στο ανατολικό διάχωρο που καταστράφηκε όταν κατέρρευσε το εκεί τμήμα του θόλου, τα κατεστραμμένα τμήματα του ψηφιδωτού συμπληρώθηκαν με τοιχογραφία από τον ιταλό ζωγράφο S. Rossi το 1889. Η μεσαία ζώνη των ψηφιδωτών του θόλου είναι σχεδόν κατεστραμμένη. Σώζεται μόνο το κατώτατο τμήμα, όπου διακρίνονται πάνω στο έδαφος πόδια ανδρικών μορφών σε έντονη κίνηση, πιθανότατα αγγέλων. Από την ψηφιδωτή παράσταση της τρίτης ζώνης σώζονται τα κεφάλια τριών εκ των τεσσάρων αγγέλων που ανακρατούν τριπλή »δόξα» από πολυποίκιλτα στεφάνια με πολυάκτινα αστέρια, πλοχμό με καρπούς και κλαδιά και πολύχρωμη ίριδα. Μεταξύ των αγγέλων εικονίζεται το μυθικό πτηνό φοίνικας να προβάλλει πάνω σε ερυθρό ακτινοβόλο δίσκο. Στο κέντρο της »δόξας» από την παράσταση του Χριστού σε χειρονομία θριάμβου διακρίνεται το προσχέδιο με κάρβουνο πάνω στις πλίνθους του θόλου.

Οι μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις που έγιναν στο μνημείο κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο επιβάρυναν τη στατική του επάρκεια. Οι σεισμοί των αρχών του 7ου αι. κατέστρεψαν την αψίδα του ιερού και το υπερκείμενο τμήμα του θόλου. Η αψίδα, μετά την αποκατάστασή της, ενισχύθηκε εξωτερικά με δύο αντηρίδες και διακοσμήθηκε τον 9ο αι. με την τοιχογραφία της Αναλήψεως.

Το 1590/1 μετατράπηκε σε τζαμί από τον Σεΐχη Σουλεϊμάν Χορτατζή Εφέντη.

Οι σεισμοί που έπληξαν την πόλη της Θεσσαλονίκης το 1978, προξένησαν σοβαρές βλάβες στο μνημείο. Οι αναστηλωτικές εργασίες απαίτησαν μεγάλες επεμβάσεις στο κτήριο και τον διάκοσμό του, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων έχει περατωθεί.

© 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων

Σχόλιο tsantiri: Αυτή η εικόνα δεν κάνει κακό στον τουρισμό; Μόνο οι διαδηλώσεις «κάνουν κακό στον τουρισμό»; Και μια άλλη απορία: Ο κύριος Μπουτάρης, που θέλει να καταργηθεί το πανεπιστημιακό άσυλο, είναι ο ίδιος νεοφιλελεύθερος συνεργάτης του Μάνου, της Ντόρας, του Κουβέλη και του Γιωργάκη, που επιτρέπει αρχαία μνημεία να γίνονται άσυλα παρανομίας, εμπορίου ναρκωτικών και ανθρώπινης εξαθλίωσης; ΝΤΡΟΠΗ! Αυτή είναι η «δημοκρατία» σας; Αυτός είναι ο ανθρωπισμός σας νεοφιλελεύθερα ανδρείκελα;

τsantiri.gr

trikalagr