Διπλωματία που κόβει την ανάσα για το Μαβί Μαρμαρά

της Ασλί Αϊντιντάσμπας
Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης

Πριν την αιματηρή επίθεση των ισραηλινών κομάντο στο Μαβί Μαρμαρά, αποκαλύφθηκε ότι μέχρι την τελευταία στιγμή διαδραματίστηκαν διπλωματικές επαφές μεταξύ Άγκυρας-Τελ Αβίβ-Ουάσιγκτον που κόβουν την ανάσα.
Από τις συνομιλίες που είχε η Μιλλιέτ μετά την επίθεση με πρόσωπα που διαχειρίστηκαν την κρίση και στις τρεις πρωτεύουσες, αποκαλύφθηκε ότι κανείς δεν περίμενε ότι η επίθεση των κομάντο και η αιματηρή κατάληξή της θα γινόταν στα διεθνή ύδατα και θα είχε τέτοια έκταση και κατάληξη.

Πιθανόν εκείνοι που έδωσαν τη διαταγή στο Τελ Αβίβ για την επίθεση των κομάντο, δεν υπολόγισαν ότι τα γεγονότα στο Μαβί Μαρμαρά θα τεθούν εκτός ελέγχου, και υπολόγισαν ότι θα ελέγξουν εύκολα την κατάσταση όπως έγινε και στο παρελθόν. Άλλωστε, την επόμενη της επίθεσης είχε προγραμματιστεί μια πολύ ειδική συνάντηση στην Ουάσιγκτον που την κρατούσαν μυστική μέχρι την τελευταία στιγμή. Την 1η Ιουνίου είχε προγραμματιστεί να αναχωρήσει από την αποστολή του πρωθυπουργού Ερντογάν στην Αργεντινή ο υπουργός εξωτερικών Νταβούτογλου και να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον για να συναντηθεί με την Χίλλαρι Κλίντον και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος θα ερχόταν στην Ουάσιγκτον από τον Καναδά.

Η συνάντηση αυτή, που είχε ως στόχο να εξομαλύνει τις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ που είχαν ενταθεί από το “One minute” του Νταβός και από την κρίση της "χαμηλής πολυθρόνας" του Ντάνι Αγιαλόν, προτάθηκε από την Ουάσιγκτον και έγινε δεκτή από την Άγκυρα. Έτσι θα πραγματοποιούνταν ο πρώτος πολιτικός διάλογος υψηλού επιπέδου μεταξύ των δυο χωρών μετά το Νταβός. Όμως, η συνάντηση αυτή ακυρώθηκε μετά την κρίση στο Μαβί Μαρμαρά.

Η ΜΚΟ İHH δεν πείσθηκε

Η διπλωματική κίνηση γύρω από το Μαβί Μαρμαρά άρχισε μόλις η İHH ανακοίνωσε την αποστολή της για τη Γάζα. Το Ισραήλ είπε απευθείας στην Άγκυρα ότι είναι αντίθετο με την αποστολή και λίγο πριν αναχωρήσει ο στολίσκος της ανακοίνωσε ότι "θα τον παρεμποδίσουν" να φθάσει σστη Γάζα.

Η κυβέρνηση και το υπουργείο εξωτερικών ήλθαν σε επαφή με την ΙΗΗ και την προειδοποίησαν για τη στάση του Ισραήλ και τους κινδύνους του εγχειρήματος. Ειδικά το υπουργείο εξωτερικών λίγο πριν αναχωρήσουν τα πλοία προειδοποίησε την ΙΗΗ και ζήτησε να μη συμμετέχουν στην αποστολή βουλευτές του ΑΚΡ. Επιπλέον το καράβι ελέγχθηκε από τους τελωνειακούς και από τις αρχές ασφαλείας εξονυχιστικά για πιθανή ύπαρξη όπλων ή άλλων υλικών. Η τουρκική κυβέρνηση ενημέρωσε από διάφορα κανάλια και την Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ ότι "προσπαθήσαμε να πείσουμε την ΙΗΗ, όμως δεν μας άκουσαν".

Από την άλλη πλευρά, όμως, το υφυπουργείο Ναυτιλίας έκανε ότι δεν έβλεπε όταν εδίδετο η άδεια απόπλου στο στολίσκο για το λιμάνι της "Βυρητού" με ενδιάμεσο σταθμό την Κύπρο, παρότι όλοι οι αρμόδιοι γνώριζαν ότι μετέφερε "βοήθεια στη Γάζα".

Στο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ

Ενώ συνεχιζόταν η διπλωματική κίνηση μεταξύ των τριών πρωτευουσών, ούτε στην Άγκυρα ούτε στην Ουάσιγκτον περίμενε κανείς μια αιματηρή επίθεση. Αυτό που πε΄ριμεναν ήταν 25 μίλια ανοικτά του Ισραήλ, τα αντιτορπιλικά και τα άλλα σκάφη του Ισραήλ να σταματήσουν τα πλοία και να τα οδηγήσουν στο λιμάνι του Ασντότ ή σε κάποιο λιμάνι της Αιγύπτου. Μετά τον απόπλου των πλοίων ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Jim Jeffrey, μετέβη στο τουρκικό υπουργείο εξωτερικών και γνωστοποίησε στους αρμοδίους ότι το Ισραήλ θα σταματήσει τα πλοία με μια επιχείρηση και θα τα οδηγήσει στο λιμάνι του Ασντότ ή σε κάποιο λιμάνι της Αιγύπτου. Το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών είπε στον Αμερικανό πρέσβη ότι ήλθε σε επαφή με τους αρμοδίους της ΙΗΗ και τους ενημέρωσε για την επιχείρηση που θα γινόταν στο Μαβί Μαρμαρά, όμως η ΙΗΗ δεν πείσθηκε και δεν υπαναχώρησε από την απόφασή της. Επιπλέον το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών ζήτησε από τον Αμερικανό διπλωμάτη το Ισραήλ "να κινηθεί διακριτικά" στην υπόθεση αυτή.

Μπήκε στη μέση η ΜΙΤ

Τις 48 ώρες πριν την αιματηρή επίθεση η διπλωματική κίνηση εντάθηκε ακόμα περισσότερο. Όταν άρχισαν να εντείνονται οι φόβοι για την ισραηλινή επίθεση, μπήκε στη μέση η ΜΙΤ και ήλθε σε επαφή με το Μαβί Μαρμαρά. Οι πηγές της ΜΙΤ που ήταν σε επαφή με το καράβι, ενημερώθηκαν για τις εξελίξεις πάνω στο Μαβί Μαρμαρά και ενημέρωσαν την κυβέρνηση. Όμως και πάλι η ΙΗΗ δεν πείσθηκε να αλλάξει ρότα.

Από τις επαφές που είχε η Μιλλιέτ με αρμοδίους στη Δύση και την Τουρκία, προκύπτει ότι κανείς στις τρεις πρωτεύουσες δεν περίμενε μια τέτοια τραγική εξέλιξη. Μια πηγή μας είπε ότι "πιθανόν ούτε το ίδιο το Ισραήλ να μην περίμενε κάτι τέτοιο. Πάντα έλεγαν ότι ο στρατός του Ισραήλ είναι εκπαιδευμένος και ικανός. Και αυτός όμως είναι δυνατόν να έχει αποτυχίες και να αποτελέσει αιτία τραγικών εξελίξεων".

Πηγή: Μιλλιέτ

infognomonpolitics