Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2008

Από το «πείραμα του αιώνα» στο «τηλεσκόπιο του Αϊνστάιν»


Καλλιτεχνική απεικόνιση με τις δύο παράλληλες υπόγειες σήραγγες του νέου επιταχυντή, μήκους περίπου πενήντα χιλιομέτρων, το διπλάσιο δηλαδή του αντίστοιχου στην Ελβετία. Κόστος; Μόλις 8 δισ. δολάρια...

Μετά τον επιταχυντή αδρονίων στο Cern της Ελβετίας, βρίσκεται ήδη στα σκαριά ο παγκόσμιος γραμμικός επιταχυντής, που φιλοδοξεί να συνεχίσει την πρωτοποριακή έρευνα

Τα ρολόγια σταματούν, ο χρόνος πάει πίσω, αλλά και μπροστά, με απίστευτη ταχύτητα. Την ίδια ώρα, τεράστιες μαύρες τρύπες απειλούν να ρουφήξουν στην άβυσσο ολόκληρες πόλεις…

Του Στέφανου Φωτίου


Αν μας θυμίζουν κάτι αυτά τα λόγια, η σκέψη μας πηγαίνει στο μεγάλο επιταχυντή αδρονίων, στο Cern της Ελβετίας, εκεί όπου – κατά τα λεγόμενα – γίνεται ένα από τα μεγαλύτερα πειράματα του αιώνα, για να ανακαλυφθούν τα μυστικά της δημιουργίας του σύμπαντος. Αυτές οι δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον της ανθρωπότητας «πάγωσαν» προσωρινά, όταν ανακοινώθηκε ότι ο επιταχυντής κλείνει μέχρι νεωτέρας, αλλά σήμερα υπάρχουν ολοκαίνουργιοι λόγοι για να ανησυχούμε πάλι, και αυτή τη φορά περισσότερο, όπως λένε ορισμένοι.

Το νέο μεγάλο «πρόβλημα» για την ανθρωπότητα ονομάζεται ILC, είναι ο παγκόσμιος γραμμικός επιταχυντής, η νέα γενιά του επιταχυντή της Ελβετίας, που ακόμα δεν έχει βρει στέγη, αν και η Ιαπωνία εξέφρασε αυτές τις μέρες μία έντονη επιθυμία να φιλοξενήσει στο έδαφός της το επόμενο μεγαλύτερο πείραμα της ανθρωπότητας (ίσως γιατί το φετινό Νόμπελ Φυσικής μοιράστηκε σε τρεις φυσικούς ιαπωνικής καταγωγής).

Και αυτό το κολοσσιαίων προδιαγραφών πείραμα θα απαιτεί μία υπόγεια σήραγγα , περίπου πενήντα χιλιόμετρα σε μήκος, το διπλάσιο δηλαδή του ελβετικού επιταχυντή, ενώ άγνωστο είναι ακόμη το πόσα ακριβώς χρήματα θα χρειαστούν τα τριπλάσια από εκείνα που δαπανήθηκαν για το Cern.

Ο ILC φιλοδοξεί να δώσει λύσεις στα μεγαλύτερα προβλήματα της Φυσικής και να απαντήσει ακόμη και σε ερωτήματα από τον ίδιο τον Αϊνστάιν – εύλογα, λοιπόν, ονομάζεται και « Τηλεσκόπιο του Αϊνστάιν». Όταν τεθεί σε λειτουργία, σε περίπου επτά χρόνια από σήμερα, θα ενεργοποιηθούν δύο «κάννες» του, μέσα στις οποίες θα επιταχυνθούν ηλεκτρόνια και μόρια αντι-ύλης (ποζιτρόνια) κοντά στην ταχύτητα του φωτός, πριν συγκρουστούν μεταξύ τους.

Φόβοι

Τα ενδεχόμενα αποτελέσματα αυτής της σύγκρουσης γεννούν σήμερα νέες δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον της ανθρωπότητας, με τους επικριτές του πειράματος να επισημαίνουν τον κίνδυνο μεταφοράς σε άλλη άγνωστη διάσταση ή μεταφορά μπροστά και πίσω στον χρόνο. Ετοιμάζονται, μάλιστα, να τεκμηριώσουν και να ανακοινώσουν επίσημα τις απόψεις τους για τους κινδύνους που εγκυμονεί, κατά τη γνώμη τους, η λειτουργία του νέου επιταχυντή.
Συγκεκριμένα, αν το πείραμα είναι επιτυχές, τότε θα ανακαλυφθούν οι λεγόμενοι «άγνωστοι κόσμοι» της Φυσικής, δηλαδή η ύπαρξη και νέων διαστάσεων, ενώ θα μπορέσει να εξηγηθεί από πού προέρχεται η βαρύτητα και πώς συνέβη το λεγόμενο «Big Bang», το γεγονός που δημιούργησε το σύμπαν.

« Ο ILC θα βασιστεί στην εργασία και τα ευρήματα του LHC της Ελβετίας», επισήμανε ο Μπράιαν Φόστερ, καθηγητής Πειραματικής Φυσικής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και γενικός διευθυντής του ILC. Όπως εξηγεί, ο LHC κάνει συγκρούσεις πρωτονίων και ηλεκτρονίων, για να ανακαλύψει νέα σωματίδια, αφήνοντας όμως πίσω του περιττή ύλη που δεν επιτρέπει ξεκάθαρες λεπτομέρειες στα αποτελέσματα, ενώ ο ILC θα είναι μία πολύ καθαρότερη μηχανή που θα μας…πει πολύ περισσότερα για την πραγματική φύση των πραγμάτων.

Ο ILC αναμένεται να κοστίσει 8 δις. δολ. Και θα έχει ολοκληρωθεί το κατασκευαστικό κομμάτι της μηχανής έως το 2012. Για το οικονομικό κομμάτι, όμως, υπάρχει ένα ζήτημα με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, που έχουν αφαιρέσει από τους προϋπολογισμούς τους, κονδύλια που προορίζονταν για τον επιταχυντή. Πάντως, οι ιθύνοντες εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Βρετανία δεν θα διστάσουν να συνεχίσουν την χρηματοδότηση του επιταχυντή, όταν ξεκαθαριστεί ποια χώρα θα τον φιλοξενήσει.

Συνέχεια

Την ίδια ώρα, ογδόντα ερευνητές από διάφορες χώρες που απασχολούνται στο πρόγραμμα του ILC συνεδρίαζαν στο κολέγιο του Κέμπριτζ, για να εξετάσουν τα σχέδια των ανιχνευτών του επιταχυντή, καθώς πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια του πειράματος. «Μία θεωρία της Φυσικής λέει ο LHC της Ελβετίας θα ανακαλύψει ένα υπο-ατομικό σωματίδιο, το λεγόμενο μποζόνιο του Χιγκς. Αν λοιπόν γίνει αυτή η ανακάλυψη, τότε θα προκύψουν και πολλά νέα ερωτήματα», τονίζει ο Μαρκ Τόμσον, ο νέος επικεφαλής του τμήματος Πειραματικής Φυσικής των Σωματιδίων στο Κέμπριτζ και συμπληρώνει ότι αυτή η νέα και περίεργη μορφή ύλης που θα προκύψει θα είναι εφικτό να ερευνηθεί μόνο από το ILC , για να εξακριβωθούν οι ιδιότητές της.

Επίσης εξηγεί, μπαίνοντας τε πιο τεχνικά θέματα, ότι τα δύο πειραματικά τούνελ του νέου επιταχυντή θα είναι σε ευθείες γραμμές και υπολογίζεται ότι θα μπορούν να δεχθούν 14.000 συγκρούσεις, σωματιδίων ύλης και αντι-ύλης το δευτερόλεπτο.

Ένας από τους στόχους του πειράματος είναι να απαντηθεί το πρόβλημα του Αϊνστάιν για τη συμβατότητα των δυνάμεων του ηλεκτρομαγνητισμού και των ισχυρών και ασθενών πυρηνικών δυνάμεων της βαρύτητας, ένα ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί ακόμη.

Πηγή:Κόσμος του Επενδυτή

αρ.φυλ. 309
σελ.33

Δεν υπάρχουν σχόλια: