Στην Κύπρο οι πρώτοι γεωργοί

Η ιστορία των παραλίων της Ανατολικής Μεσογείου είναι πολύ παλαιότερη απ΄ ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες. Τώρα οι χρονολογίες αναθεωρούνται

Αιγοπρόβατα μετά τους ελέφαντες, πριν από 105 αιώνες

TΗΕ ΝΕW ΥΟRΚ ΤΙΜΕS , Του Νicholas Wade
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 16 Αυγούστου 2008

Πριν από 10.500 χρόνια, στο νησί της Κύπρου ζούσαν ελέφαντες και ιπποπόταμοι. Εκείνη την εποχή έφτασαν στο νησί οι πρώτοι αγρότες και κτηνοτρόφοι από τα απέναντι παράλια της Ασίας, φέρνοντας μαζί τους κατσίκια και πρόβατα, τα πρώτα εξημερωμένα ζώα στην ιστορία της Μεσογείου. Αυτό δείχνουν νέα επιστημονικά ευρήματα που αλλάζουν τις μέχρι τώρα γνωστές χρονολογίες της κτηνοτροφίας στην Ευρώπη.

Οι αρχαιολόγοι έκαναν λάθος στις εκτιμήσεις τους για τη γένεση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, από τα θεμελιώδη γεγονότα της ανθρώπινης ιστορίας.

Βασιζόμενοι στη χρονολόγηση των οστών μικρόσωμων ζώων, έπεσαν έξω στους υπολογισμούς τους. Για πολλά χρόνια θεωρούσαν πως οι άνθρωποι εξημέρωσαν τα πρώτα ζώα πολύ αργότερα από ό,τι συνέβη. Στην πραγματικότητα, τα οστά των μικρότερων ζώων είναι ένδειξη της στροφής στα θηλυκά ζώα, τα οποία ήταν ευκολότερο να τα πιάσουν και να τα εξημερώσουν, σύμφωνα με τη Μελίντα Ζέντερ, αρχαιολόγο στο Ινστιτούτο Σμισθόνιαν.

Οι νέες χρονολογίες.

Χρησιμοποιώντας ως κριτήριο το πότε αρχίζουν να φαίνονται στα κοπάδια τα πρώτα σημάδια διαχείρισης από τον άνθρωπο, η Ζέντερ βρήκε ότι τα κατσίκια και τα πρόβατα εξημερώθηκαν πριν από 11.000 χρόνια (110 αιώνες), ενώ ακολούθησαν ύστερα από λίγο τα γουρούνια και οι αγελάδες. Η αρχαιολόγος έφτιαξε έναν χάρτη της Μικράς Ασίας και των περιοχών ανατολικότερα και νοτιότερα, που δείχνει τις χρονολογίες κατά τις οποίες εξημερώθηκαν για πρώτη φορά τα τέσσερα είδη. Ακολούθησαν οι ακτές της Μεσογείου και η υπόλοιπη Ευρώπη.

Οι νέες χρονολογίες μάς δείχνουν ότι τα πρώτα ζώα εξημερώθηκαν την ίδια περίπου περίοδο με την εμφάνιση των αγροτικών καλλιεργειών. Είναι φανερό μάλιστα πως επηρέασαν τις μετακινήσεις των ανθρώπων στην Ευρώπη από τη Μικρά Ασία και την ευρύτερη περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Είναι η εποχή της νεολιθικής αγροτικής επανάστασης.

● Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, η νέα τεχνολογία εξαπλώθηκε με την επαφή και την «πολιτισμική ανταλλαγή» με ταξύ των κατοίκων των δύο περιοχών.

● Άλλοι θεωρούν πως οι ίδιοι πρώτοι αγρότες μετανάστευσαν στην Ευρώπη, φέρνοντας μαζί τους τις νέες μεθόδους και διώχνοντας τους ντόπιους κυνηγούς-συλλέκτες.

Η Ζέντερ πιστεύει πως ισχύουν και τα δύο, έπειτα από δικές της έρευνες στην Κύπρο.

Στο νησί της Μεσογείου τα τέσσερα εξημερωμένα είδη εμφανίζονται πριν από 10.500 χρόνια, αντικαθιστώντας την ντόπια πανίδα, στην οποία συμπεριλαμβάνονταν πυγμαίοι ελέφαντες και πυγμαίοι ιπποπόταμοι. Στα νησιά, το μέγεθος των ζώων συνήθως μειώνεται και προσαρμόζεται στο νέο τους περιβάλλον.

Στο αρχαίο DΝΑ.

Η Κύπρος βρίσκεται 90 χιλιόμετρα από τις ακτές της Μικράς Ασίας κι έτσι οι ειδικοί υποθέτουν πως οι αγρότες-κτηνοτρόφοι έφεραν με τις βάρκες τους τα πρώτα εξημερωμένα ζώα. Από κει, η αποίκιση της Μεσογείου συνεχίστηκε και 1.500 χρόνια αργότερα εμφανίζονται και στην Ελλάδα τα πρώτα ίχνη κτηνοτροφίας.

Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα, στην Ιταλία και την Ισπανία, οι γηγενείς κυνηγοί-συλλέκτες υιοθέτησαν τις νέες μεθόδους αγροτικής καλλιέργειας, ενώ στα Βαλκάνια τις εισήγαγαν οι ίδιοι οι αγρότες-κτηνοτρόφοι, οι οποίοι μετανάστευσαν στην περιοχή από τα ανατολικά. Στα υπόλοιπα μέρη, αναμείχθηκαν οι δύο πληθυσμοί.

Η Ζέντερ υποστηρίζει ότι οι άποικοι ήρθαν κατά κύματα στη Μεσόγειο εξαπλώνοντας τον νέο αγροτικό τρόπο ζωής. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για τα αίτια της μετανάστευσης ούτε για τη φύση της σχέσης ανάμεσα στους ντόπιους και τους έποικους. Θα χρειαστούν, όπως λέει, μελέτες του αρχαίου DΝΑ για να φωτιστεί αυτό το κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας.

Πηγή:Τα Νέα