13 Φεβρουαρίου 2023
Η κλίμακα Ρίχτερ είναι λογαριθμική, που σημαίνει ότι αυξάνεται κατά μια τάξη μεγέθους. Επομένως, ένας σεισμός μεγέθους 10 Ρίχτερ είναι 10 φορές μεγαλύτερος από έναν σεισμό 9 Ρίχτερ. Που κολλάει αυτό? Ουσιαστικά, η διαφορά μεταξύ του μεγέθους 9,5 και του μεγέθους 10 είναι περίπου 5,6 φορές.
Είναι δυνατός σεισμός 13 Ρίχτερ;
Έτσι, ο αριθμός 13 είναι περίπου 1.000.000 φορές η ενέργεια του 9. Υπάρχουν όρια στην ποσότητα δυναμικής ενέργειας που μπορεί να αποθηκευτεί και στη συνέχεια να απελευθερωθεί με τον συνηθισμένο τρόπο.
Λοιπόν, ένας σεισμός 13 Ρίχτερ είναι στην πραγματικότητα αδύνατος. Επειδή θα απαιτούσε μια σύγκρουση σε ένα ρήγμα πολύ μεγαλύτερο από τη διάμετρο της ίδιας της γης. Ίσως, από την άποψη της εκλυόμενης ενέργειας, αυτό είναι δυνατό την πιο δυσμενή μέρα για τη Γη και τη ζωή της.
Το μόνο σενάριο στο οποίο είναι πιθανός ένας σεισμός μεγέθους 13 Ρίχτερ είναι ως αποτέλεσμα σύγκρουσης με τη γη από έναν τεράστιο αστεροειδή/κομήτη. Διάμετρος 100 χιλιόμετρα ή περισσότερο. Ο πλανήτης θα αποστειρωθεί, οι ωκεανοί θα εξατμιστούν, η ατμόσφαιρα θα παρασυρθεί και δεν θα επιζήσει ούτε ένα ζωντανό πλάσμα.
Ένα αντικείμενο που φτάνει στην επιφάνεια της γης μεταφέρει περίπου το ήμισυ της κινητικής του ενέργειας στη γη. Στην περίπτωση μιας βολίδας με διάμετρο 10 χιλιομέτρων (αυτή δηλαδή που χτύπησε πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια). Τουλάχιστον 50 εκατομμύρια μεγατόνοι ενέργειας μετατρέπονται σε σεισμική ενέργεια.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα σεισμό 12,3 Ρίχτερ. Αρκετά ισχυρό για να σπάσει τον φλοιό της γης. Προκαλούν πολύ ισχυρούς σεισμούς και ηφαιστειακές εκρήξεις χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Και αρκετά ισχυρό για να πετάει αντικείμενα χιλιάδες μέτρα στον αέρα.
Υπολογίζεται ότι ένας σεισμός 15 Ρίχτερ θα ήταν αρκετός για να καταστρέψει εντελώς τη Γη. Και το πιο ισχυρό που καταγράφηκε ποτέ ήταν μεγέθους 9,5 Ρίχτερ στη Χιλή το 1960.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, όταν η Theia χτύπησε τη Γη και δημιούργησε τη Σελήνη , η δύναμη πρόσκρουσής της ήταν κάπου γύρω στο 14,5. Αλλά η κλίμακα δεν έχει μεγάλη σημασία για κάτι τέτοιου μεγέθους. Η Theia έριξε ελαφρώς τη Γη εκτός τροχιάς. Και άλλαξε για πάντα την αξονική του κλίση. Για να μην αναφέρουμε την πλήρη καταστροφή του φλοιού. Επομένως, η λέξη «σεισμός» δεν είναι αρκετά κατάλληλη για να περιγράψει τις συνέπειες αυτού.
Μπορεί το μέγεθος ενός σεισμού να είναι αρνητικό;
Ναί. Ένας σεισμός μηδενικού μεγέθους έχει πεπερασμένη μη μηδενική ενέργεια. Έτσι, ένας σεισμός μπορεί να έχει αρνητικό μέγεθος και να έχει ακόμα μη μηδενική ενέργεια. Οι εκρήξεις βράχων σε βαθιά ορυχεία έχουν αρνητικό μέγεθος.
Τέτοιοι σεισμοί, που έχουν αρνητικό μέγεθος, ονομάζονται υπερμικροσεισμοί. Εάν ένα τούβλο πεταχτεί στο έδαφος από ύψος, θα προκαλέσει υπερμικροσεισμό αρνητικού μεγέθους.
Πώς θα ήταν ένας σεισμός 10,0 Ρίχτερ;
Σεισμοί μεγέθους 8,5 ή μεγαλύτερου συμβαίνουν συνήθως σε ρήγματα (ρωγμές στον φλοιό της Γης) που ονομάζονται ζώνες καταβύθισης.
Με λίγα λόγια, μια ζώνη βύθισης είναι ένα ρήγμα που σχηματίζεται όταν μια τεκτονική πλάκα βυθίζεται κάτω από την άλλη στον μανδύα. Καθώς η πλάκα βυθίζεται, η κύρια πλάκα κλειδώνει. Αντέχει σε μεγάλο ελαστικό φορτίο και αρχίζει να παραμορφώνεται. Τελικά η πλάκα δεν μπορεί πλέον να συγκρατήσει την πίεση και η ζώνη καταβύθισης σπάει, προκαλώντας σεισμό.
Οι ζώνες βύθισης είναι τα μόνα ρήγματα που μπορούν να προκαλέσουν σεισμό αυτού του μεγέθους. Γιατί μόνο αυτοί έχουν τόσο μεγάλη επιφάνεια. Έχουν δηλαδή το μήκος και το πλάτος που απαιτούνται για να συμβεί ένας τέτοιος σεισμός.
Ο μεγαλύτερος σεισμός στην ιστορία, ο σεισμός της Χιλής του 1960, συνέβη σε μια ζώνη καταβύθισης που ονομάζεται Τάφρος Περού-Χιλής. Αυτό το ρήγμα βρίσκεται στη δυτική ακτή της Νότιας Αμερικής.
Ο σεισμός του 1960 διέλυσε ένα τμήμα μήκους σχεδόν 1.000 χιλιομέτρων και πλάτους άνω των 300 χιλιομέτρων. Ο σεισμός και το τσουνάμι που προέκυψε σκότωσαν μεταξύ 2.000 και 6.000 ανθρώπους. Η ρήξη αυτή προκάλεσε σεισμό 9,5 Ρίχτερ.
Εν ολίγοις, ένας σεισμός 10 Ρίχτερ θα κατέστρεφε ολόκληρες περιοχές. Θα διαρκέσει πολύ και πιθανώς θα προκαλέσει τεράστια τσουνάμι. Ναι, ακούγεται σαν ταινία καταστροφής.
Είναι δυνατόν να προβλέψουμε τους σεισμούς;
Όχι, δεν μπορούμε να κάνουμε προβλέψεις για το άμεσο μέλλον. Το πρόβλημα είναι ότι οι σεισμοί, όπως και ο καιρός, είναι μαθηματικά χαοτικά συστήματα. Όπου μικρές αλλαγές μπορούν να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο αποτέλεσμα.
Πρώτον, γιατί είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα. Δεν είναι ότι είναι δύσκολο να το καταλάβεις. Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλές μεταβλητές που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Μικρές αλλαγές στο βράχο έχουν σημαντική επίδραση στο πού το άγχος θα είναι μεγαλύτερο. Και μετά από έναν σεισμό, όλα ανακατεύονται, οπότε ο επόμενος θα μπορούσε να είναι εντελώς διαφορετικός.
Δεύτερον, δεν μπορούμε να κάνουμε τις σωστές μετρήσεις σε όλα τα σωστά σημεία. Θα ήταν απαραίτητο να πραγματοποιηθούν μετρήσεις καταπόνησης στον τόπο όπου αναπτύσσονται οι σεισμοί. Και οι σεισμοί λέγονται ρηχοί όταν φτάνουν σε βάθος 70 χλμ. Το μέσο βάθος κυμαίνεται από 70 έως 300 km.
Για σύγκριση: το μέσο βάθος μιας πετρελαιοπηγής είναι μόνο 2 km. Το βαθύτερο πηγάδι είναι 10 χλμ. Μας λείπουν 10 φορές! Απλώς δεν έχουμε τα μέσα να μετρήσουμε στα σωστά σημεία.
Λοιπόν... Είναι ένα πολύπλοκο σύστημα και δεν μπορούμε να μετρήσουμε τι πρέπει να μετρήσουμε για να προβλέψουμε οτιδήποτε.
Στην περίπτωση του καιρού, έχουμε εκατομμύρια μετεωρολογικούς σταθμούς, μετεωρολογικά μπαλόνια και δορυφορικά δεδομένα. Τα οποία μεταφέρονται σε υπερυπολογιστές που κατασκευάζουν μοντέλα καιρού. Αλλά οι μετεωρολόγοι εξακολουθούν να κάνουν πολύ συχνά λάθος, παρά τις καλύτερες προσπάθειές τους.
Στην περίπτωση όμως των σεισμών, δεν έχουμε σχεδόν κανένα στοιχείο από τα βάθη της γης. Και έχουμε πολύ λίγα στοιχεία του παρελθόντος. Το μόνο που μπορούμε να μετρήσουμε είναι οι χιλιάδες μικροσκοπικοί σεισμοί που συμβαίνουν συνεχώς. Αλλά αν και αυτά είναι τα αποτελέσματα της απελευθέρωσης της έντασης στον φλοιό, δεν μας δίνει τεκμηριωμένες πληροφορίες για την τρέχουσα κατάστασή του.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι είναι δυνατό να προβλέψουμε τους σεισμούς ... Αλλά αυτό είναι μια ψευδαίσθηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου