Οι παλαιογενετιστές αποκρυπτογράφησαν τα γονιδιώματα 136 αρχαίων κατοίκων των Βαλκανίων, γεγονός που τους επέτρεψε να αποκαλύψουν την ιστορία του σχηματισμού των σλαβικών λαών της περιοχής, καθώς και να αποδείξουν ότι οι αρχαίοι Ρωμαίοι βάρβαροι-Γότθοι ήταν μια συνομοσπονδία λαών και όχι εκπρόσωποι μιας εθνοτικής ομάδας. Τα ευρήματα των επιστημόνων δημοσιεύονται σε άρθρο στο περιοδικό Cell .
7 Δεκεμβρίου 2023
«Οι ομάδες των ανθρώπων που διείσδυσαν στα Βαλκάνια κατά την εποχή της παρακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αποτελούνταν συχνά από διαφορετικές εθνοτικές ομάδες της Βόρειας Ευρώπης και των στέπων του Πόντου-Καζακστάν. Δύο τέτοιες εθνικότητες - της Βόρειας Ευρώπης και της Σκυθικής-Σαρματίας - συχνά διείσδυσαν μαζί σε αυτή την περιοχή, γεγονός που υποδηλώνει ότι ήταν μέρος μιας πολυεθνικής συνομοσπονδίας μεταναστευτικών λαών», δήλωσε ο Ντέιβιντ Ράιχ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (ΗΠΑ), τα λόγια του οποίου αναφέρονται από την υπηρεσία Τύπου του περιοδικού.
Οι επιστήμονες κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα ως μέρος ενός έργου μεγάλης κλίμακας με στόχο τη μελέτη της παλαιογενετικής ιστορίας της χερσονήσου Balakan και την αποκάλυψη της προέλευσης των σλαβικών και μη σλαβικών λαών που την κατοικούν. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένων ερευνητών από τη Σερβία και την Κροατία, συνέλεξαν και αποκωδικοποίησαν τα γονιδιώματα 140 αρχαίων κατοίκων των Βαλκανίων.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν στην Ανατολική Ευρώπη την πρώτη χιλιετία μ.Χ., ξεκινώντας από την πρώιμη αυτοκρατορική εποχή στην ιστορία της αρχαίας Ρώμης και τελειώνοντας με τη μεταρωμαϊκή χρονική περίοδο, όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα σλαβικά κράτη στο έδαφος των Βαλκανίων και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έφτασε στη μέγιστη ευημερία της. Οι επιστήμονες κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν πλήρως τα γονιδιώματα 136 αρχαίων κατοίκων των Βαλκανίων και να τα συγκρίνουν μεταξύ τους, βασιζόμενοι σε ένα σύνολο 1,43 εκατομμυρίων μικρών μεταλλάξεων στο DNA.
Γενετική Ιστορία των Βαλκανίων
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ερευνητές ήταν η πρώιμη ρωμαϊκή και η ύστερη ρωμαϊκή εποχή, καθώς εκείνη την εποχή τα Βαλκάνια ήταν ένα από τα κύρια φυλάκια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, καθώς και η πατρίδα σχεδόν δύο δωδεκάδων αυτοκρατόρων, συμπεριλαμβανομένου του Μεγάλου Κωνσταντίνου και του Διοκλητιανού. Η καταγωγή τους, καθώς και η εθνικότητα των κατοίκων των ρωμαϊκών επαρχιών στα Βαλκάνια και των βαρβάρων γειτόνων τους, εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο έντονης συζήτησης μεταξύ των ιστορικών.
Ο καθηγητής Ράιχ και οι συνεργάτες του μελέτησαν τη δομή ενός μεγάλου αριθμού Βαλκανίων κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής και διαπίστωσαν ότι όλα είχαν ένα πολύ διαφορετικό εθνοτικό υπόβαθρο, τόσο εντός όσο και εκτός των ρωμαϊκών επαρχιών. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για εκείνες τις ομάδες μεταναστευτικών λαών που οι αρχαίοι Ρωμαίοι αποκαλούσαν Γότθους στις φθίνουσες ημέρες της αυτοκρατορίας. Αυτό υποδηλώνει ότι οι Γότθοι δεν ήταν ένας μονολιθικός λαός, αλλά μια συνομοσπονδία πολλών εθνοτικών ομάδων, οι οποίες ταυτόχρονα προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές της Ευρασίας.
Επιπλέον, η ανάλυση που πραγματοποίησαν οι επιστήμονες έδειξε ότι η τελευταία μεγάλη «μετανάστευση λαών» στα Βαλκάνια πραγματοποιήθηκε τον 6ο-7ο αιώνα μ.Χ., όταν οι πρόγονοι των σύγχρονων σλαβικών λαών διείσδυσαν στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης. Άφησαν το σημαντικότερο γενετικό αποτύπωμα στην ιστορία των Βαλκανίων, αντιπροσωπεύοντας το 30% έως 60% του γονιδιώματος των σύγχρονων Σέρβων, Κροατών, Ελλήνων και άλλων λαών.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ιστορικοί έχουν συζητήσει τις συνέπειες της «μετανάστευσης των λαών» και συζητούν αν οι σλαβικές γλώσσες εξαπλώνονται μέσω του πολιτισμού ή μέσω της μετανάστευσης. Διαπιστώσαμε ότι οι μεταναστεύσεις είχαν σημαντικό αντίκτυπο στα δημογραφικά στοιχεία των Βαλκανίων – κατά μέσο όρο, περισσότερο από το ήμισυ της γενετικής κληρονομιάς των λαών τους κληρονομήθηκε από τους αρχαίους Σλάβους, και αυτό ισχύει ακόμη και για τους Έλληνες, το 30% της γενετικής κληρονομιάς των οποίων είναι παρόμοιας προέλευσης», κατέληξε ο καθηγητής Reich.
«Οι ομάδες των ανθρώπων που διείσδυσαν στα Βαλκάνια κατά την εποχή της παρακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αποτελούνταν συχνά από διαφορετικές εθνοτικές ομάδες της Βόρειας Ευρώπης και των στέπων του Πόντου-Καζακστάν. Δύο τέτοιες εθνικότητες - της Βόρειας Ευρώπης και της Σκυθικής-Σαρματίας - συχνά διείσδυσαν μαζί σε αυτή την περιοχή, γεγονός που υποδηλώνει ότι ήταν μέρος μιας πολυεθνικής συνομοσπονδίας μεταναστευτικών λαών», δήλωσε ο Ντέιβιντ Ράιχ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (ΗΠΑ), τα λόγια του οποίου αναφέρονται από την υπηρεσία Τύπου του περιοδικού.
Οι επιστήμονες κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα ως μέρος ενός έργου μεγάλης κλίμακας με στόχο τη μελέτη της παλαιογενετικής ιστορίας της χερσονήσου Balakan και την αποκάλυψη της προέλευσης των σλαβικών και μη σλαβικών λαών που την κατοικούν. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένων ερευνητών από τη Σερβία και την Κροατία, συνέλεξαν και αποκωδικοποίησαν τα γονιδιώματα 140 αρχαίων κατοίκων των Βαλκανίων.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν στην Ανατολική Ευρώπη την πρώτη χιλιετία μ.Χ., ξεκινώντας από την πρώιμη αυτοκρατορική εποχή στην ιστορία της αρχαίας Ρώμης και τελειώνοντας με τη μεταρωμαϊκή χρονική περίοδο, όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα σλαβικά κράτη στο έδαφος των Βαλκανίων και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία έφτασε στη μέγιστη ευημερία της. Οι επιστήμονες κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν πλήρως τα γονιδιώματα 136 αρχαίων κατοίκων των Βαλκανίων και να τα συγκρίνουν μεταξύ τους, βασιζόμενοι σε ένα σύνολο 1,43 εκατομμυρίων μικρών μεταλλάξεων στο DNA.
Γενετική Ιστορία των Βαλκανίων
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους ερευνητές ήταν η πρώιμη ρωμαϊκή και η ύστερη ρωμαϊκή εποχή, καθώς εκείνη την εποχή τα Βαλκάνια ήταν ένα από τα κύρια φυλάκια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, καθώς και η πατρίδα σχεδόν δύο δωδεκάδων αυτοκρατόρων, συμπεριλαμβανομένου του Μεγάλου Κωνσταντίνου και του Διοκλητιανού. Η καταγωγή τους, καθώς και η εθνικότητα των κατοίκων των ρωμαϊκών επαρχιών στα Βαλκάνια και των βαρβάρων γειτόνων τους, εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο έντονης συζήτησης μεταξύ των ιστορικών.
Ο καθηγητής Ράιχ και οι συνεργάτες του μελέτησαν τη δομή ενός μεγάλου αριθμού Βαλκανίων κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής και διαπίστωσαν ότι όλα είχαν ένα πολύ διαφορετικό εθνοτικό υπόβαθρο, τόσο εντός όσο και εκτός των ρωμαϊκών επαρχιών. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για εκείνες τις ομάδες μεταναστευτικών λαών που οι αρχαίοι Ρωμαίοι αποκαλούσαν Γότθους στις φθίνουσες ημέρες της αυτοκρατορίας. Αυτό υποδηλώνει ότι οι Γότθοι δεν ήταν ένας μονολιθικός λαός, αλλά μια συνομοσπονδία πολλών εθνοτικών ομάδων, οι οποίες ταυτόχρονα προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές της Ευρασίας.
Επιπλέον, η ανάλυση που πραγματοποίησαν οι επιστήμονες έδειξε ότι η τελευταία μεγάλη «μετανάστευση λαών» στα Βαλκάνια πραγματοποιήθηκε τον 6ο-7ο αιώνα μ.Χ., όταν οι πρόγονοι των σύγχρονων σλαβικών λαών διείσδυσαν στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης. Άφησαν το σημαντικότερο γενετικό αποτύπωμα στην ιστορία των Βαλκανίων, αντιπροσωπεύοντας το 30% έως 60% του γονιδιώματος των σύγχρονων Σέρβων, Κροατών, Ελλήνων και άλλων λαών.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ιστορικοί έχουν συζητήσει τις συνέπειες της «μετανάστευσης των λαών» και συζητούν αν οι σλαβικές γλώσσες εξαπλώνονται μέσω του πολιτισμού ή μέσω της μετανάστευσης. Διαπιστώσαμε ότι οι μεταναστεύσεις είχαν σημαντικό αντίκτυπο στα δημογραφικά στοιχεία των Βαλκανίων – κατά μέσο όρο, περισσότερο από το ήμισυ της γενετικής κληρονομιάς των λαών τους κληρονομήθηκε από τους αρχαίους Σλάβους, και αυτό ισχύει ακόμη και για τους Έλληνες, το 30% της γενετικής κληρονομιάς των οποίων είναι παρόμοιας προέλευσης», κατέληξε ο καθηγητής Reich.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου