Έθνος, γένος και πατρίδα‏

O αείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος (1939-2008) είχε πει:

«Κράτα γερὰ μέσα σου τὰ ζώπυρα τῆς πίστεως ποὺ παρέλαβες ἀπὸ τοὺς γονεῖς σου. Ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡ χώρα τῶν μεγάλων ἀγώνων γιὰ τὴν κατίσχυση τῶν μεγάλων ἰδανικῶν. Μὴ ἀφήσεις τὴ χώρα σου νὰ χάσει τὸ χαρακτήρα της καὶ νὰ μετατραπεῖ σὲ μάζα ἀνθρώπων, χωρὶς συνείδηση, χωρὶς ἐθνικότητα καὶ χωρὶς ταυτότητα. Μέσα σ’αὐτὴ τὴ μάζα κινδυνευεῖς νὰ γίνεις ἕνα νούμερο, ἕνας ...ἀριθμός, νὰ χάσεις τὴν ἐλευθερία τῆς προσωπικότητάς σου. Ἀδελφοί, μείνατε ἑδραῖοι καὶ ἀμετακίνητοι σὲ ὅσα μάθατε καὶ σὲ ὅσα ἐπιστώθητε. Μείνατε σταθεροὶ στὴν πίστη καὶ στὰ ἰδανικά του Γένους. Αὐτὸ εἶναι τὸ χρέος μας».

Είναι αλήθεια ότι όλοι οι άνθρωποι χρειαζόμαστε μια πατρίδα, ένα μέρος ν' ανήκουμε, να νοιώθουμε και ν΄αφουγκραζόμαστε, έναν τόπο όπου η ψυχή μας να πάλλεται με τους κραδασμούς του, κάτω απο το χώμα του ν' αναπαύονται τα οστά των προγόνων μας, η καρδιά μας να ζεσταίνεται μόνο στη θύμησή του (νόστος), το αίμα να ρέει απο γενιά σε γενιά, μεταφέροντας μαζί με τα βιολογικά χαρακτηριστικά αξίες, παραδόσεις, καϋμούς και ελπίδες. Με λογοτεχνική απόδοση, αυτό είναι το έθνος, κανείς δεν μπορεί να το αντικαταστήσει όσο και αν προσπαθήσει, γιατί οι δεσμοί που δένουν τα μέλη του έθνους με τον τόπο τους είναι ιεροί και δεμένοι με αόρατη ατσάλινη κλωστή. Όσο καλά και να μελετήσει κανείς την ιστορία ενός έθνους, όσο και αν προσπαθήσει να συμπάσχει, να καταλάβει, να νοιώσει, ποτέ δεν θα γίνει ένα με αυτή, γιατί το αίμα είναι διαφορετικό και, ως γνωστόν "το αίμα νερό δεν γίνεται".

Αυτός είναι και ο λόγος που ο νομοθέτης στη χώρα μας παραδοσιακά και, εξαιτίας, ίσως, και της πολυτάραχης ιστορίας του αρχαιότερου έθνους της Ευρώπης θεσμοθετούσε παραδοσιακά και έως πρόσφατα την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας βάσει του "jus sanguinis", δηλ. λόγω αίματος, λόγω Ελλήνων γεννητόρων.

Γιατί τεκμαίρεται ότι το παιδί των Ελλήνων γονιών, γαλουχημένο και "ζυμωμένο" με τις ίδιες αξίες και παραδόσεις αγαπάει το ίδιο την Ελλάδα του (και ας την καταριέται και κατηγορεί ενίοτε), το ελληνόπουλο της δεύτερης γενιάς Ελλήνων στη διασπορά νοιώθει τις ίδιες γρατσουνιές στην ψυχή του στη λέξη "πατρίδα" (και ας τη γνωρίζει απο τις καρτ ποστάλ και τα γράμματα των συγγενών "εκεί πέρα"), το εγγόνι των Ελλήνων ηρώων της Αλβανίας και του Ελ Αλαμέιν θα πολεμήσει το ίδιο γενναία για την ανεξαρτησία και την αξιοπρέπεια της πατρίδας του, ο απόγονος της Μπουμπουλίνας, του Κολοκοτρώνη και του Κανάρη θα προτιμήσει να δώσει τη ζωή του για να σώσει το έθνος του απο τον αφανισμό και την εξαθλίωση, απο την καλοπέρασή του!

Το Ελληνόπουλο κουβαλάει πάντα μέσα του την Ελλάδα, όπως άλλωστε και όλα τα παιδιά των άλλων εθνοτήτων και εθνικοτήτων.

Πώς είναι δυνατόν να παραγνωρίσουμε το γεγονός αυτό, πώς είναι δυνατόν να αγνοήσουμε την αναπόδραστη αλήθεια του αίματος και της γενάς, αυτή την αόρατη μα τόσο ισχυρή κλωστή, που, ίσως ούτε και ο θάνατος δεν μπορεί να κόψει, που μας δένει με ένα συγκεκριμένο τόπο, με μια συγκεκριμένη ιστορία, με μια συγκεκριμένη παράδοση!

Είναι τα χρώματα που μοιάζουν, είναι οι μυρωδιές που σμίγουν, είναι οι κοινές μας αναμνήσεις, είναι τα λόγια των δασκάλων στο σχολείο για μια χώρα που πέρασε στην αιωνιότητα χάρη στους φιλοσόφους, τους ήρωες και τους ποιητές της, είναι οι ψίθυροι των δέντρων και των θαλασσών, που μιλούν κατευθείαν στην ψυχή μας.

Το έθνος είμαστε εμείς, και το έθνος δε γίνεται, το έθνος γεννιέται!

Το έθνος δεν είναι ταπετσαρία με μπαλώματα και μπολιάσματα πολιτισμικών "υβριδίων", το έθνος δε φτιάχνεται σε εργαστήρια in vitro, το έθνος απο αίμα γίνεται, με το αίμα μεγαλώνει και στο αίμα τελειώνει.

Ναι, το ξέρω πως στη σύγχρονη εποχή δεν είναι comme il faut να μιλάμε για "παρωχημένες" ιδέες, όταν το λάιφ στάιλ προστάζει να αλλάξουμε το χιτώνιο στην ψυχή μας με το μανδύα του "πολίτη του κόσμου", του "κοσμοπολίτη", του "οικομενικού πολίτη", του "παγκοσμιοποιημένου πολίτη".

Όμως, δεν είναι δυνατόν ως έλλογα και συναισθανόμενα όντα να ισοπεδώνουμε τις βιολογικές και ιστορικές αλήθειες, σε μια χώρα μάλιστα με τόσο ταραγμένη ιστορία, μια χώρα που διεσώθη, κατακερματισμένη, αλλοτριωμένη και παραλλαγμένη, αλλά ναι, διεσώθη ακέραια χάρη στο έθνος της, μετά απο μια εξαιρετικά μεγάλη χρονική περίοδο κατακτήσεων, ενσωματώσεων, και αλλεπάλληλων προσπαθειών αφομειώσεων απο υπερεθνικά μορφώματα- αυτοκρατορίες. 

Καμιά άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν είχε τόσο ταραγμένη και γεμάτη ανατροπές ιστορία: από τη βίαιη διακοπή των δεσμών με την αρχαιότητα και την περιδύνηση σε βαθιά και παρατεταμένη παρακμή απο τους ελληνιστικούς χρόνους και πέρα, στον επαναπροσδιορισμό της ελληνικής ταυτότητας με τη βυζαντινή αυτοκρατορία, και από την απώλεια της ανεξαρτησίας και τις συνεχείς προσπάθειες αφελληνισμού με την ένταξη του ελληνικού έθνους στο παζλ εθνοτήτων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στη μεγαλειώδη ανάκτηση της ελευθερίας και της εδαφικής υπόστασης (έστω και ελάχιστης αρχικά) με την επανάσταση του 21. Και όλοι αυτοί οι αιώνες που κύλησαν, κύλησαν με το θρίαμβο της διατήρησης της ελληνικότητας χάριν στην έννοια του έθνους, με κοινή γλώσσα, θρησκεία, ηθών και εθίμων, παραδόσεων και ιστορικής συνείδησης.

Κανένας άλλος λαός δεν αγωνίστηκε με τόσο πείσμα για να κρατήσει το έθνος του όσο ο ελληνικός.

Μέχρι πρόσφατα λαός και έθνος ταυτίζονταν.

Βρισκόμαστε στη κρίσιμη καμπή του διαχωρισμού του.

Σε χώρες που αυτό συνέβει, ευθύς εξ αρχής να εξηγούμαστε, είτε λόγω ίδρυσης (πχ. ΗΠΑ), είτε λόγω κατασκευής με διεθνείς συνθήκες (πχ πρώην Γιουγκοσλαβία), άλλοι ήταν οι ιστορικοί λόγοι και ανάγκες (φυσικές ή τεχνητές), που οικ ολίγες φορές οδήγησαν σε τραγωδίες και αλληλοσπαραγμούς μεταξύ συνεννωμένων εθνοτήτων (Γιουγκοσλαβία)

Καμιά παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να διατάξει την παραδοση άνευ όρων του έθνους στο λαό, τη συλλογική απώλεια μνήμης χάριν μιας απρόσωπης παγκοσμιοποίησης, που είναι κυρίως, ας μην κρυβόμαστε επιτέλους, οικονομική και στην εξυπηρέτηση οικονομικοεμπορικών συμφερόντων αποσκοπεί.

Το χρέος που επέτασσε ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είναι να μην ξεχάσουμε, να μην πάθουμε πολιτισμικό και ιστορικό αλτσχάιμερ, γιατί η συλλογική μας αλλοτρίωση θα επιφέρει, μοιραία, και την προσωπική μας, την απώλεια του εαυτού μας, καθώς άνθρωπος χωρίς ιστορική μνήμη και εθνική συνείδηση και υπόσταση, οριοθετημένη σε συγκεκριμένο γεωφυσικό περιβάλλον, δεν είναι παρά μια σκιά, ένας αναλώσιμος αριθμός που σύντομα θα χαθεί (καθώς κανείς αιώνια δε ζει), σε μια γη χωρίς προγόνους, σε μια γη χωρίς συνειδητότητα.

Το κίτρινο φουλάρι