Ένας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα από την τραγωδία στη Ναυτική Βάση στο Μαρί της Κύπρου. Την τραγωδία που συγκλόνισε την Κύπρο και όχι μόνο.
Ένας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα από τη μεγαλύτερη τραγωδία που έπληξε την Κύπρο τα τελευταία 28 χρόνια.Το πρωί της 11ης Ιουλίου βρήκε την Κύπρο βυθισμένη στο σκοτάδι από μία έκρηξη στα εμπορευματοκιβώτια που βρισκόταν στη Ναυτική Βάση Ευάγγελος Φλωράκης στο Μαρί. Ήταν η τρίτη μεγαλύτερη, σε ένταση, συμβατική έκρηξη στον πλανήτη. Μία έκρηξη που στοίχισε τη ζωή σε 13 ανθρώπους και έδωσε τη χαριστική βολή στην ήδη δοκιμαζόμενη κυπριακή οικονομία.
Η μακάβρια λίστα των θυμάτων
Πλοίαρχος Ιωαννίδης Ανδρέας, Διοικητής Ναυτικού/ ΓΕΕΦ
Αντιπλοίαρχος Λάμπρου Λάμπρος, Διοικητής της Ναυτικής Βάσης
Αρχικελευστής Κλεάνθους Κλεάνθης, Υπαξ/κος στη Διοίκηση της Ναυτικής Βάσης
ΕΠΥ Κελευστής Ηρακλέους Μιχάλης, Υπαξ/κος στη Διοίκηση της Ναυτικής Βάσης
Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χριστοφόρου Μιλτιάδης, της Διοίκησης Ναυτικής Βάσης
Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χριστοφόρου Χριστάκης, της Διοίκησης Ναυτικής Βάσης
Αρχιλοχίας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας 3591 Ανδρέας Παπαδόπουλος
Πυροσβέστης 74 Βασίλης Κρόκος
Πυροσβέστης 2446 Σπύρος Τταντής
Πυροσβέστης 3520 Παναγιώτης Θεοφίλου
Αρχιπυροσβέστης 3311 Γιώργος Γιακουμή
Πυροσβέστης 4829 Αδάμος Αδάμου
Ναύτης (Εθνοφρουρός) Αντώνης Χαραλάμπους (υπέκυψε στα τραύματά του τρεις ημέρες μετά)
Τα μεγάλα «γιατί» παραμένουν ακόμα αναπάντητα και βασανιστικά. Κανένας απ’ όσους ευθύνονται δεν έχει αναλάβει, ουσιαστικά, τις ευθύνες του και η δικαιοσύνη ακόμα δεν έχει αποδοθεί. Οι συγγενείς των θυμάτων αναμένουν να τιμωρηθούν όσοι ευθύνονται για την ανείπωτη τραγωδία. Η δικαιολογία των συστημικών προβολημάτων δεν είναι επαρκής για να απαλύνει τον πόνο που νοιώθουν οι οικογένειες των 13 θυμάτων και των 62 τραυματιών.
Εκδηλώσεις μνήμης
Η μεγάλη πεζοπορία 300 χιλιομέτρων, που ξεκίνησαν εθελοντές το Σάββατο θα ολοκληρωθεί σήμερα έξω από το Προεδρικό. Εκεί όπου αναμένεται να λάβει χώρα μεγάλη εκδήλωση διαμαρτυρίας, που σκοπό έχει να καταδείξει πως κανείς δεν ξέχασε τι έγινε και πως όλοι αναμένουν δικαίωση.
Η «Παγκύπρια Ομάδα Μνήμης Θυμάτων 11ης Ιουλίου 2011» μία ώρα μετά τα μεσάνυχτα αναχώρησε από την Κοφίνου και περνώντας από Χοιροκοιτία και Ζύγι κατέληξε στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί, όπου στις 5.50 το πρωί, ώρα της φονικής έκρηξης απέδωσε φόρο τιμής στους 13 νεκρούς της τραγωδίας.
Στις 9 το πρωί, στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί, θα τελεστεί το τρισάγιο των δεκατριών πεσόντων Αξιωματικών και Υπαξιωματικών της Εθνικής Φρουράς και των Πυροσβεστών της ΕΜΑΚ κατά την έκρηξη.
Ακολούθως οι πεζοπόροι θα πάρουν το δρόμο της επιστροφής στη Λευκωσία. Μία ομάδα από αυτούς θα μεταβεί στο κοιμητήριο Σφαλαγγιώτισσας για τρισάγιο και κατάθεση στεφάνων στους τάφους των Ανδρέα Ιωαννίδη, Κλεάνθη Κλεάνθους, Χρίστου και Μίλτου Χριστοφόρου και Αντώνη Χαραλάμπους. Οι πεζοπόροι θα περάσουν από τα χωριά Μαρί, Ζύγι, Χοιροκοιτία, Κοφίνου, Κόρνο, Αλάμπρα, Πέρα Χωρίο Νήσου και στα Λατσιά όπου θα τελεστεί τρισάγιο και θα κατατεθούν στεφάνια στον τάφο του Μιχάλη Ηρακλέους. Θα καταλήξουν στον Προεδρικό Μέγαρο, σημείο τερματισμού της πορείας
Το χρονικό της καταστροφής
Δευτέρα, 11 Ιουλίου 2011… 04.00
Πυρκαγιά ξεσπά σε δύο εμπορευματοκιβώτια με εκρηκτικές ύλες στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί. Τα κιβώτια είχαν κατασχεθεί, μαζί με άλλα 96, δυόμιση χρόνια προηγουμένως από πλοίο που κατευθυνόταν προς τη Συρία. Αμέσως σπεύδει επιτόπου η πυροσβεστική δύναμη. Ενώ καταβαλλόταν προσπάθεια για κατάσβεση της φωτιάς, σημειώνεται ισχυρή έκρηξη η οποία προκαλεί ωστικό κύμα τριών χιλιομέτρων. Στην περιοχή βρίσκονται πυροσβέστες, αξιωματικοί και στρατιώτες που έσπευσαν να σβήσουν την πυρκαγιά. Από το ωστικό κύμα σταμάτησε η λειτουργία του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού Βασιλικού που βρίσκεται δίπλα από τη ναυτική βάση.
Η Κύπρος ξυπνά στο σκοτάδι
Η έκρηξη συγκλονίζει την Κύπρο. Η εικόνα σε ολόκληρη τη γύρω περιοχή θυμίζει πολεμικό τοπίο. Οι καταστροφές είναι τεράστιες. Αυτόπτες μάρτυρες περιγράφουν ότι το σκηνικό τούς θυμίζει βομβαρδισμούς από την εισβολή του 1974. Πολύ χαμηλή ορατότητα και έντονη μυρωδιά καμένου επικρατεί στον παλαιό αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας-Λεμεσού κοντά στο Βασιλικό και στο Μαρί. Τα μόνα οχήματα που περνούν από το συγκεκριμένο σημείο είναι ασθενοφόρα. Όλη η Κύπρος ξυπνά στο σκοτάδι, χωρίς ρεύμα και μη γνωρίζοντας τι έχει συμβεί. Το κακό μαντάτο όμως δεν αργεί να διαδοθεί.
Η πρώτη επίσημη δήλωση
Στις 13:30, συγκλήθηκε έκτακτη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Μετά το πέρας της, ο Στέφανος Στεφάνου δήλωσε ότι: «Η έκρηξη σημειώθηκε στα εμπορευματοκιβώτια που κατασχέθηκαν το 2009 με προορισμό τη Συρία. Η Κυπριακή Δημοκρατία, είπε, λειτουργώντας στη βάση των ψηφισμάτων των Η.Ε. ανέθεσε τη φύλαξη του υλικού στην Εθνική Φρουρά. Κατά την έκρηξη σκοτώθηκαν 12 άτομα και πάνω από 60 τραυματίστηκαν. Όλοι τους είναι Κύπριοι. Αμφισβητούμε το γεγονός ότι κάποιος σκόπιμα προκάλεσε την έκρηξη. Οι κηδείες των θυμάτων θα γίνουν με δημόσια δαπάνη». Κατά τη διάρκεια του Υπουργικού Συμβουλίου, υπέβαλαν την παραίτησή τους ο Υπουργός Άμυνας, Κώστας Παπακώστας, και ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγος Πέτρος Τσαλικίδης… Μια βδομάδα αργότερα, υπέβαλε την παραίτησή του και ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Μάρκος Κυπριανού, κλιμακώνοντας έτσι την πολιτική κρίση που ξέσπασε στην Κύπρο. Ο κ. Κυπριανού ζήτησε από τον κ. Χριστόφια να τον απαλλάξει από τα καθήκοντά του για λόγους ευθιξίας και όχι γιατί αποδέχεται ότι έχει οποιαδήποτε ευθύνη. Μάταια προσπάθησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας να τον μεταπείσει.
Χωρίς ρεύμα και νερό
Η φονική έκρηξη σηματοδότησε την έναρξη ενός τριτοκοσμικού καλοκαιριού για το νησί. Συνεπεία της έκρηξης, η Κύπρος έμεινε χωρίς ρεύμα αφού οι ηλεκτροπαραγωγοί σταθμοί στη Μονή και το Βασιλικό τέθηκαν εκτός λειτουργίας και η προσφορά ρεύματος δεν επαρκούσε για να ικανοποιήσει τη ζήτηση. Οι Κύπριοι καλοκαιριάτικα και ενώ ο υδράργυρος χτυπούσε «κόκκινο», έμαθαν να ζουν χωρίς κλιματιστικά και ηλεκτρικές συσκευές. Δεν θα ξεχάσω, ότι όλοι οι δημοσιογράφοι ακόμα και αυτοί που βρίσκονταν σε διακοπές ήρθαν εσπευσμένα στις δουλειές τους για να καλύψουν τα γεγονότα. Τα τηλέφωνα κτυπούσαν διαρκώς. Άπειρες μανάδες επικοινωνούσαν με το Sigma για να μας πουν ότι δεν μπορούσαν να ζεστάνουν το γάλα των βρεφών τους αφού δεν είχαν ρεύμα… Ήμασταν απροετοίμαστοι. Λόγω της μειωμένης παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, ανεστάλη και η λειτουργία όλων των Μονάδων Αφαλάτωσης… οπότε μείναμε σε πολλές περιπτώσεις και χωρίς νερό.
Το ιστορικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου
Μετά από άπειρες συζητήσεις και έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας φάνηκε σε μερικά 24ωρα, ότι η φονική έκρηξη ήταν αποτέλεσμα αμέλειας αρμοδίων, καθώς υπήρχαν ενδείξεις για το περιστατικό, για αρκετό καιρό, χωρίς όμως να παρθούν δραστικά μέτρα. Η Γενική Ελέγκτρια της Δημοκρατίας, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, στην έκθεσή της για το 2009 αναφερόταν στις ανησυχίες που εκδήλωσε η ηγεσία της Εθνικής Φρουράς προς το Υπουργείο Άμυνας για τις συνθήκες φύλαξης του συγκεκριμένου φορτίου αλλά και το γεγονός ότι δεν γνώριζαν ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχουν οι υψηλές θερμοκρασίες στο περιεχόμενό τους.
Σύμφωνα, μάλιστα, με μαρτυρίες αξιωματικών, τα συγκεκριμένα εμπορευματοκιβώτια παρουσίαζαν εικόνα διόγκωσης τρεις μήνες πριν και για το γεγονός αυτό ήταν ενήμερο το ΓΕΕΦ.
Όταν, το 2009, τα κιβώτια τοποθετούνταν στη Ναυτική Βάση, ο παραιτηθείς Υπουργός Άμυνας, Κώστας Παπακώστας, διαβεβαίωνε στις τηλεοπτικές κάμερες ότι το συγκεκριμένο υλικό ήταν απολύτως ασφαλές, δηλώνοντας ότι θα μπορούσε ακόμη να τοποθετηθεί και σε κατοικημένες περιοχές χωρίς να υπάρχει οποιοσδήποτε κίνδυνος!
Έγκλημα και τιμωρία
Τέσσερις μέρες μετά την έκρηξη, ο Δημήτρης Χριστόφιας ανακοινώνει, στο διάγγελμά του, το διορισμό του νομικού, Πόλυ Πολυβίου, ως μονομελούς ερευνητικής επιτροπής, ο οποίος θα ερευνήσει τάχιστα τα αίτια που οδήγησαν στην τραγωδία της 11ης Ιουλίου παράλληλα με τις έρευνες της Αστυνομίας. Το πόρισμα Πολυβίου ανακοινώνεται με πρώτο «ένοχο» τον πρόεδρο Χριστόφια, ο οποίος πολύ απλά δηλώνει ότι δεν το αναγνωρίζει και δεν παραιτείται. Μετά από τις αστυνομικές έρευνες και έχοντας ενώπιόν του και το πόρισμα Πολυβίου, ο Γενικός Εισαγγελέας προχωρεί σε διώξεις.
Το θέμα περνά στα χέρια της δικαιοσύνης. Σε απευθείας δίκη ενώπιον του Κακουργιοδικείου παραπέμφθηκαν οι έξι από τους οκτώ κατηγορούμενους στην υπόθεση. Με απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα ο Συνταγματάρχης, Γιώργος Γεωργιάδης απαλλάχθηκε των 26 κατηγοριών, επειδή διαπιστώθηκε ότι άλλοι εκ των κατηγορουμένων είχαν την ευθύνη, δηλαδή γνώριζαν τον κίνδυνο έκρηξης και δεν έδωσαν οδηγίες απομάκρυνσης από τη σκηνή. Η Νομική Υπηρεσία προχώρησε, εξάλλου, σε καταχώριση αναστολής ποινικής δίωξης του τέως αρχηγού της Εθνικής Φρουράς, Πέτρου Τσαλικίδη, μετά τις εξελίξεις στην Ελλάδα, όπου οι Αρχές αποφάσισαν να μην τον εκδώσουν, αλλά να τον δικάσουν εκεί.
Κατηγορίες για ανθρωποκτονία και πρόκληση θανάτου εξ αμελείας, παραμέληση υπηρεσιακού καθήκοντος και πράξεις που προκαλούν σωματική βλάβη αντιμετωπίζουν οι τέως Υπουργοί Εξωτερικών Μάρκος Κυπριανού και Άμυνας Κώστας Παπακώστας, ο τέως Υπαρχηγός της Ε.Φ., Σάββας Αργυρού, ο Διευθυντής και Υποδιευθυντής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Αντρέας Νικολάου και Πάμπος Χαραλάμπους και ο Διοικητής της ΕΜΑΚ, Αντρέας Λοϊζίδης.
Ο οικονομικός αντίκτυπος
Ο ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός Βασιλικού που συνόρευε με τη βάση καταστράφηκε ολοσχερώς. Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 2.4%, μειώθηκε κατά €1400 το εισόδημα των νοικοκυριών, αυξήθηκε η ανεργία 0,6-1,2%, μειώθηκαν τα έσοδα της ΑΗΚ κατά €65 εκατομμύρια. Και αυτά είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου αφού οι επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία ήταν από ‘κει και πέρα αλυσιδωτές.
Κίνημα Αγανακτισμένων Πολιτών - Αυθόρμητη Πρωτοβουλία Πολιτών
Η φονική έκρηξη στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» ήταν η αιτία να γεννηθεί το κυπριακό «Κίνημα Αγανακτισμένων», η κινητοποίηση του οποίου έγινε κυρίως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι πολίτες της Κύπρου για πρώτη φορά μετά την Τουρκική Εισβολή του 1974 βγήκαν και πάλι στους δρόμους διαδηλώνοντας την αγανάκτησή τους κατά της κρίσης των θεσμών. Κάθε Δευτέρα, χιλιάδες πολίτες συγκεντρώνονταν έξω από το Προεδρικό Μέγαρο κρατώντας κεριά και πανό και συμμετέχοντας στις αυθόρμητες σιωπηρές εκδηλώσεις. Οι κινητοποιήσεις κορυφώθηκαν μετά την άρνηση του Προέδρου Χριστόφια, πριν και μετά το πόρισμα Πολυβίου, να αποδεχθεί τις ευθύνες του και να παραιτηθεί. Παρόμοιες εκδηλώσεις πραγματοποιούνταν σε όλες τις πόλεις της ελεύθερης Κύπρου.
sigmalive
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου