ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ - 3 ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΠΛΗΓΕΣ

ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Αναζωπυρώνονται τρεις παλιές εστίες κρίσης, εν αναμονή βρίσκονται



Η αλληλεπίδραση των επιμέρους παραγόντων αστάθειας σε Κοσσυφοπέδιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και ΠΓΔΜ και οι παρεμβάσεις ξένων δυνάμεων στην περιοχή δημιουργούν ξανά ένα εκρηκτικό περιβάλλον αστάθειας.

Πρέσεβο και Σαντζάκ στη Σερβία ακολουθούν, το πρώτο εν αναμονή των εξελίξεων στο Κόσοβο, το δεύτερο με τις εντάσεις για τον μουφτή.

Στο Κοσσυφοπέδιο το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις είναι οφθαλμοφανές και η Ουάσιγκτον ξανασκέφτεται τη στάση της.

Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη οι παρεμβάσεις του διεθνούς τοποτηρητή προκαλούν φυγόκεντρες τάσεις.

Στην ΠΓΔΜ απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου ακυρώνει νόμους που επιτρέπουν την έκφραση των Αλβανών διά των συμβόλων τους.

Να που δώδεκα χρόνια μετά τη συμφωνία του Ντέιτον για τον τερματισμό του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, οκτώ χρόνια από τη συμφωνία του Κουμάνοβο για τον τερματισμό του νατοϊκού πολέμου στη Γιουγκοσλαβία και έξι χρόνια μετά τη συμφωνία της Οχρίδας που τερμάτισε τη διεθνοτική κρίση στην ΠΓΔΜ δεν ήταν αρκετά να επουλώσουν τις πληγές.

Πολύ περισσότερο όμως να έχουν επιλύσει τα εκκρεμή ζητήματα της μεταγιουγκοσλαβικής διαλυτικής περιόδου δεκαέξι χρόνια μετά την έναρξή της. Οι επιμέρους παράγοντες είναι παρόντες, όπως φυσικά και οι παρεμβάσεις ξένων δυνάμεων, που αξιοποιούν τις περιφερειακές διενέξεις και συγκρούσεις, εντάσσοντάς τες στο διεθνές καταμερισμό εξουσίας και τον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων.


ΠΡΟΣ ΠΑΓΩΜΑ ΣΤΟ ΚΟΣΟΒΙΚΟ

Στις διαπραγματεύσεις για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου η κατάσταση παραμένει ίδια μόλις ένα μήνα πριν από τη λήξη (10 Δεκεμβρίου) του νέου γύρου των απευθείας διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Αλβανούς και Σέρβους, στις οποίες διαπιστώνεται αδιέξοδο για την εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης.

Οι Αλβανοί δεν συζητάνε τίποτε άλλο πέρα από την ανεξαρτησία που τους έχουν υποσχεθεί οι Αμερικανοί, την οποία μπλοκάρουν οι Ρώσοι, εντάσσοντας (και) αυτήν την περιφερειακή σύγκρουση στο πλαίσιο του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν να επανακάμπτει ως παγκόσμια δύναμη, αξιοποιώντας σειρά διεθνών ζητημάτων, όπως του Ιράν και του υπό εγκατάσταση αμερικανικού αντιπυραυλικού συστήματος στην Ανατολική Ευρώπη. Βοηθούσης και μιας βολοδέρνουσας Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κατάσταση έχει φθάσει σε ένα σταυροδρόμι.

Κάποιες εκτιμήσεις και αναλύσεις στις ΗΠΑ δείχνουν ότι οι Αμερικανοί επεξεργάζονται και διάφορες άλλες εναλλακτικές, πέραν της πορείας των μονομερών αναγνωρίσεων της ανεξαρτησίας των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου.

Πληροφορίες της τελευταίας βδομάδας δείχνουν ότι η Ουάσιγκτον σκέφτεται το πάγωμα του κοσοβικού έως το 2020 (οπότε θα διεξαχθεί σχετικό δημοψήφισμα), με προώθηση του μοντέλου του Χονγκ Κονγκ, το οποίο αυτοδιοικείται, αλλά είναι υπό την κυριαρχία της Κίνας.

Σύμφωνα με την ανεξάρτητη δημοσιογραφική μη κυβερνητική οργάνωση Balkan Investigative Reporting Network (BIRN), το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ετοιμάζει πρόταση το Κόσοβο να γίνει μέλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και άλλων διεθνών οικονομικών οργανισμών. Σενάριο στο οποίο έσπευσε να αντιδράσει η αλβανοκοσοβαρική ηγεσία.

Οι Σέρβοι αντιτίθενται σε ένα άλλο σενάριο που βασίζεται σε ιδέα του ευρωπαίου εκπροσώπου στη διαμεσολαβητική τρόικα Βόλφγκαγκ Ίσιγκερ. Αφορά τη λύση του κοσοβικού στη βάση του μοντέλου εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας.

Σύμφωνα με το σερβικό πρακτορείο ειδήσεων Τανγιούγκ, θα χρησιμοποιηθεί η συμφωνία του Βερολίνου το 1972, η οποία όμως είχε καθορίσει τις σχέσεις δύο ανεξάρτητων κρατών για αμοιβαία αναγνώριση της κυριαρχίας τους.


ΔΥΝΑΜΙΤΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΝΤΕΪΤΟΝ ΣΤΗ ΒΟΣΝΙΑ

Λίγο βορειότερα, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η κατάσταση είναι "από ασταθής έως έτοιμη να εκραγεί", σύμφωνα (και) με εκτίμηση του πρώην πρεσβευτή στης Ουάσιγκτον στο Βελιγράδι Ουίλιαμ Μοντγκόμερι στο ανεξάρτητο δίκτυο Β92.

Ο δυτικός τοποτηρητής (ύπατος διεθνής αντιπρόσωπος, όπως λέγεται) Μίροσλαβ Λάιτσακ κατάφερε να προκαλέσει με τις παρεμβάσεις του, που έχουν στόχο τον περιορισμό των αρμοδιοτήτων των εθνικών συνιστωσών, κάτι που πλήττει ευθέως τους Σερβοβόσνιους και τη Σερβική Δημοκρατίας της Βοσνίας.

Ο Λάιτσακ στις 19 Οκτωβρίου αποφάσισε την αλλαγή του τρόπου λήψης των αποφάσεων στην κεντρική κυβέρνηση, η οποία οδηγεί στον περιορισμό των απαιτούμενων ορίων πλειοψηφίας από καθεμία από τις τρεις εθνικές συνιστώσες.

Από τις πρώτες σερβοβοσνιακές αντιδράσεις ήταν η παραίτηση, την Πέμπτη, του πρωθυπουργού της κεντρικής κυβέρνησης της Βοσνίας στο Σεράγεβο Νίκολα Σπίριτς, σερβοβοσνιακής εθνικής ταυτότητας. Το κλίμα δυναμιτίζεται ακόμη περισσότερο από τις δηλώσεις των σερβοβόσνιων ηγετών, πως θα ακολουθήσουν ίδια βήματα με αυτά που θα αποφασιστούν για το Κόσοβο.

Όπως είπε ο πρωθυπουργός της σερβοβοσνιακής οντότητας, σοσιαλδημοκράτης Μίλοραντ Ντόντικ, "αν γίνει δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία στο Κόσοβο, τότε θα κάνουμε και εμείς..." Ο νοών νοείτω! "'Άλλωστε, όλα συνδέονται στα Βαλκάνια", επισημαίνει ο Μονγκόμερι.

Μέσα σ' όλα ήρθε και η νέα διένεξη ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και τους Κροάτες.Αιτία η κατασκευή από την Κροατία μιας μεγάλης γέφυρας που θα συνδέει το ηπειρωτικό κομμάτι της Δαλματίας με τη χερσόνησο της Πέλιεσακ, μπλοκάροντας όμως έτσι το στόμιο του αντίστοιχου κόλπου, όπου υπάρχει το μοναδικό λιμάνι της Βοσνίας.

Η γεωμορφία της περιοχής είναι τόσο περίεργη που αποτελεί ένα από τα εκκρεμή ζητήματα στην πρώην Γιουγκοσλαβία.


ΕΝΤΑΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΓΔΜ

Στην ΠΓΔΜ νέα ένταση έχει προκληθεί ανάμεσα στο σλαβομακεδονικό στοιχείο και την αλβανική μειονότητα. Αιτία αποτελεί η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, με την οποία ακυρώνεται νόμος που επέτρεπε στους Αλβανούς, που αποτελούν πλειοψηφία στα δυτικά και βορειοδυτικά της χώρας, να αναρτούν στα δημοτικά καταστήματα τα δικά τους εθνικά σύμβολα, τα οποία όμως όλως τυχαίως μοιάζουν με αυτά της Αλβανίας.

Η απόφαση στην ουσία ακυρώνει μέρος της συμφωνίας της Οχρίδας το 2001, που τερμάτισε τη διεθνοτική κρίση την εποχή εκείνη και προσθέτει σήμερα έναν ακόμη παράγοντα αστάθειας στην περιοχή.

Όπως ήταν επόμενο, οι ηγέτες των Αλβανών της ΠΓΔΜ αντέδρασαν, δηλώνοντας ότι δεν πρόκειται να συμμορφωθούν με αυτήν την "κωμικοτραγική" απόφαση, ενώ εκπρόσωποι των 17 δήμων που ελέγχονται από τους Αλβανούς δήλωσαν ότι δεν πρόκειται να υποστείλουν τα σύμβολά τους από τα δημόσια καταστήματα.

Να φανταστούμε ότι όλα αυτά γίνονται στο όνομα της πολυεθνικότητας και πολυπολιτισμικότητας, για την επίτευξη των οποίων όμως έπρεπε να διαλυθούν οι αντίστοιχες κοινωνίες στην πρώην ενιαία Γιουγκοσλαβία!

ΜΠΑΜΠΗΣ ΜΠΙΚΑΣ
Νοε 04, 2007

Πηγή:Εφημερίδα Μακεδονία