Αντισεισμικές κατασκευές στην αρχαία Ελλάδα.

Πρόβλεψη αντισεισμικών κριτηρίων στις κατασκευές τους ενδέχεται να εφάρμοζαν οι αρχαίοι Έλληνες. Ερευνητικό πρόγραμμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στη διάρκεια του οποίου μελετήθηκαν εννέα ελληνικοί ναοί της κλασσικής αρχαιότητας, καθώς και κίονες της ελληνιστικής στοάς της Ακρόπολης της Λίνδου και της Αρχαίας Αγοράς της Θεσσαλονίκης, έδειξε ότι στους κίονες εφαρμόστηκαν συστήματα «έξυπνης» απόσβεσης της σεισμικής ενέργειας.

Κατά την έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από το Σεπτέμβρη του 2005 έως και το Δεκέμβριο 2007, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή του Εργαστηρίου Εδαφομηχανικής, Γεωτεχνικής Σεισμικής Μηχανικής και Θεμελιώσεων του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, Κυριαζή Πιτιλάκη, δημιουργήθηκε ηλεκτρονική βάση δεδομένων με κατηγοριοποίηση των εδαφικών, γεωμετρικών και μηχανικών χαρακτηριστικών των ναών, ενώ δημιουργήθηκαν και μελετήθηκαν με σύγχρονα λογισμικά εργαλεία ηλεκτρονικού υπολογιστή, προσομοιώματα κιόνων, τα οποία και υποβλήθηκαν σε σειρά σεισμικών διεγέρσεων.

Οι επιστήμονες «δοκίμασαν» την αντοχή των μνημείων σε διάφορα σενάρια σεισμών, που έγιναν στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, (σεισμός της Αθήνας το 1999, της Λευκάδας το 2003, του Μεξικό κ.α.). Τα αποτελέσματα κατέδειξαν, πλην κάποιων εξαιρέσεων- όπου το υποθετικό σεισμικό σενάριο δεν ήταν ρεαλιστικό για τα ελληνικά δεδομένα- την πολύ καλή συμπεριφορά των δομικών συστημάτων των κιόνων, καθώς παρουσίασαν εξαιρετική ευστάθεια ή είχαν πολύ μικρές μετακινήσεις, ακόμη και για πολύ μεγάλες τιμές εδαφικής επιτάχυνσης.

Η καλή σεισμική συμπεριφορά των κιόνων αποδόθηκε στον τρόπο με τον οποίο κατασκευάστηκαν, ήτοι με το σύστημα πόλου-εμπολίου, όπου τεμάχια λίθων (σφόνδυλοι) είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους, μέσω κατάλληλων στοιχείων (από ξύλο, τιτάνιο κλπ.). Το σύστημα, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα, αποτελεί, μέσω της παραμόρφωσής του κατά την ταλάντωση των κιόνων, παράγοντα «έξυπνης» απόσβεσης της σεισμικής ενέργειας.

Η σημασία του συστήματος, μάλιστα, στη σεισμική μηχανική παραμένει επίκαιρη, καθώς εφαρμόζεται και στις σύγχρονες αναστηλωτικές επεμβάσεις και σύμφωνα με τους ερευνητές «είναι καίριας σημασίας η έρευνα της σεισμικής συμπεριφοράς αυτών των συστημάτων για τη, σε βάθος, γνώση του τρόπου απόσβεσης της σεισμικής ενέργειας, την αποτίμηση της τρωτότητάς τους και του βαθμού ασφάλειας των αναστηλωτικών επεμβάσεων».

Η επιστημονική ομάδα που πραγματοποίησε την έρευνα ήταν διατμηματική και συμμετείχαν, εκτός από το εργαστήριο του κ.Πιτιλάκη, ο Τομέας Αρχαιολογίας του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και το Εργαστήριο Αντοχής Υλικών του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Α.Π.Θ. και η Επιτροπή Στερεώσεως και Αναστηλώσεως Μνημείων Ακρόπολης Λίνδου.

Πηγή:omogeneia.ana-mpa.gr