«Τρίζουν» τα σύνορα των Βαλκανίων

Στο αξεπέραστο πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου, προστίθεται τώρα και η αυξανόμενη ένταση στα Σκόπια

Η προσοχή όλου του κόσμου είναι στραμμένη στην τεταμένη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, αλλά εξίσου προβληματική είναι και αυτή των Βαλκανίων. Επειδή στο αξεπέραστο πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου, προστίθεται τώρα και η αυξανόμενη ένταση στα Σκόπια, αποτέλεσμα του μεγαλοϊδεατισμού των κύκλων που υποστηρίζουν τον κ. Γκρούεφσκι.

Και μπορεί βέβαια η Δύση να συγκρατεί τους Αλβανούς των Σκοπίων για να μη προχωρήσουν στη διάσπαση, αλλά από τη στιγμή που η ένταση βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, δεν θα τους δυσαρεστούσε η διάσπαση των Σκοπίων, με δεδομένο άλλωστε ότι ελέγχουν πλήρως την περιοχή.

Σε παλαιότερο άρθρο μας είχαμε αναφερθεί στην περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου και στην αδυναμία ύπαρξης ενός ενιαίου κράτους με Σέρβους και Κοσοβάρους. Και μπορεί μεν ο σερβικός λαός να θεωρεί ότι το Κοσσυφοπέδιο του ανήκει και επιβάλλεται πολιτική επανένωσής του με τη Σερβία, οι ηγέτες του όμως αλλιώς πολιτεύονται.

Άλλωστε το βιογραφικό του Σέρβου ηγέτη κ. Τάντιτς δείχνει ότι είναι σαφώς προσανατολισμένος στη Δύση και όπως πράττουν και άλλοι ηγέτες της περιοχής είναι επιρρεπής σε παραχωρήσεις. Στο όνομα της ένταξης της Σερβίας στην Ε.Ε. έχει προβεί σε πολλές παραχωρήσεις, ακόμη και της αξιοπρέπειας των Σέρβων, παραδίδοντας μέχρι τώρα τρεις Σέρβους ηγέτες στο Διεθνές Δικαστήριο (και χωρίς να υπάρξουν ακόμη τα ανταλλάγματα που του υποσχέθηκαν).

Σε παλαιότερη συνέντευξή του, ο κ. Μπόρις Τάντιτς έκανε αναφορά σε ενδεχόμενη διαίρεση του Κοσσυφοπεδίου. Το θέμα θα προχωρήσει, όταν αποκτήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μια κοινή πολιτική, με τους Γερμανούς φυσικά που ξεκίνησαν τη σαλαμοποίηση της Γιουγκοσλαβίας να επιθυμούν περαιτέρω διαιρέσεις.

Σ’ αυτό το ενδεχόμενο βέβαια ήταν κατηγορηματικά αντίθετος ο κ. Έντμοντ Χατζηνάστο, υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας, ο οποίος είχε δηλώσει: «Κανείς και σε καμιά χώρα δεν πρέπει να εκλαμβάνει το Κοσσυφοπέδιο ως λάφυρο το οποίο πρέπει να διαιρεθεί, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι επιθυμίες κάποιων».

Παρ’ όλα αυτά το έδαφος για διασπάσεις καλλιεργείται. Ο κ. Ρίχτερ Ζολβάιχ, του Ιδρύματος «Επιστήμη και Πολιτική» του Βερολίνου, στηρίζει τα επιχειρήματά του σε ιδεολογικούς λόγους. Θεωρεί ότι όλη η υπόθεση είναι βασισμένη σε δύο αντιφατικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου: «Ο ένας είναι η εδαφική ακεραιότητα και ο άλλος το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση. Στη νοτιοανατολική Ευρώπη υπάρχει υψηλή πυκνότητα διαφορετικών εθνών και εθνοτήτων και με βάση τη λογική της αυτοδιάθεσης, προωθούνται φιλοδοξίες, για το σχηματισμό ιδίων κρατών».

Εκείνο στο οποίο όλοι συμφωνούν, είναι ότι η ενσωμάτωση του σερβικού τμήματος του Κοσσυφοπεδίου στη Σερβία θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Δεν μπορούν επ’ άπειρον να παραβλέπονται οι αποσχιστικές τάσεις των Αλβανών των Σκοπίων, όπως και οι επανειλημμένες απόπειρες διαχωρισμού των διοικητικών ορίων που πρέπει να νοούνται ως όρια κρατών, στη Βοσνία/Ερζεγονίνη. Το κράτος αυτό διατηρείται μόνο με την παρουσία διεθνών στρατευμάτων, τα οποία θα έμεναν για δύο χρόνια (μέχρι το 1996) και πλησιάζει την εικοσαετία η παρουσία τους εκεί.

Κάποιες «δεξαμενές σκέψης» στη Δύση κάνουν λόγο για μια συνολική πολιτική συμφωνία μεταξύ Αλβανών, Σέρβων και Σκοπιανών, για το Κοσσυφοπέδιο όσο και για την ίδια τη FYROM.

Σε ανάλυση του «Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας», που εδρεύει στο Βερολίνο, υποστηρίζεται πως η υφισταμένη κατάσταση μπορεί να αποδειχθεί ''αντιπαραγωγική'' για τη Δύση. Και πως ένας πιθανός διαμελισμός στο Κοσσυφοπέδιο, αναπόφευκτα θα φέρει επιπτώσεις και στη FYROM. Η επίτευξη διαρκούς πολιτικής σταθερότητας στην περιοχή, σημειώνει η ανάλυση, πρέπει να συνίσταται στις παραχωρήσεις και στη μερική αλλαγή των συνόρων στην περιοχή.

Μπορεί οι αλλαγές να γίνουν χωρίς πολεμικές συγκρούσεις; Ο κ. Franz-Lothar Altmann, του Ινστιτούτου για την Νοτιοανατολική Ευρώπη, του Μονάχου, το πιστεύει αυτό, διότι όπως λέγει, πολιτική της Ε.Ε. οδηγεί προς τα εκεί: «Αν παρακολουθήσετε τις εξελίξεις στην Ε.Ε., δήλωσε, τα σύνορα δεν έχουν νόημα στην καθημερινή ζωή των πολιτών και προς τα εκεί οδηγούμαστε. Πρέπει να δούμε τις ευκαιρίες που ανοίγονται εμπρός μας και να εξαλείψουμε την εθνική λογική που στρέφεται απειλητικά προς μια κοινή προοπτική».

Το άσχημο είναι, ότι τα προβλήματα των Βαλκανίων καλούνται να τα λύσουν αυτοί που ελάχιστα γνωρίζουν την πραγματική ιστορία τους και τα βιώματα των πληθυσμών τους, αλλά και πολιτικοί που περισσότερο είναι διαχειριστές εξουσίας παρά αληθινοί ηγέτες των λαών.

Ο Μακεδών