Το πλαίσιο του τουρκικού δόγματος

Ν. Λυγερός

Ήδη στο πρώτο κεφάλαιο με τίτλο: οι παράμετροι της ισχύος και ο στρατηγικός σχεδιασμός του βιβλίου: Το στρατηγικό βάθος, ο Νταβούτογλου επιχειρεί να θέσει το πλαίσιο του τουρκικού δόγματος.

Η αρχική αναφορά στους Θουκυδίδη, Clausewitz και Μόργκενθαου, επιδιώκει ένα αντάξιο πλαίσιο για τον Ιμπν Χαλντούν. Δεν προσπαθεί μόνο να ενταχθεί σε ένα χώρο γνωστό στους γεωστρατηγιστές και στους γεωπολιτικούς, αλλά ουσιαστικά να εισβάλλει μέσω των Ιμπν Χαλντούν και Φαραμπί σ’ ένα νέο πεδίο δράσης για την Τουρκία, η οποία με αυτόν τον τρόπο απελευθερώνεται από την επίσημη επιρροή του Κεμάλ και επανέρχεται σε ένα οθωμανικό δόγμα δίχως να έχει δικαιολογηθεί για αυτήν την επιλογή, αφού παρουσιάζει τον εαυτό της ως διάδοχο αυτής της παράδοσης.

Ακόμα κι η αναφορά στον διάλογο περί δικαιοσύνης – ισχύος μεταξύ του Πλάτωνα και του Θρασύμαχου χρησιμοποιείται για να ανοίξει ένα νέο μέτωπο σ’ ένα χώρο, όπου αποφεύγουμε το διαχωρισμό. Η συνέχεια της διαμόρφωσης του πλαισίου του τουρκικού δόγματος γίνεται με την σύγκριση μεταξύ Μακιαβέλι και Κιναλιζαντέ, όσον αφορά στο αξιολογικό επίπεδο αυτή τη φορά.

Με άλλα λόγια, ο συγγραφέας προωθεί έμμεσα την ιδέα ότι η Τουρκία δεν έχει τίποτα να ζηλέψει, αφού υπάρχει σύγκριση με μεγέθη και σε αυτό το επίπεδο, με διανοούμενους παγκόσμιας εμβέλειας.

Αν μείνουμε σε αυτό το συμπέρασμα, τότε θα είμαστε οριστικά θύματα του τεχνάσματος. Στην πραγματικότητα, πρέπει να αντιληφθούμε ότι το ναζιστικό και το φασιστικό καθεστώς λειτουργούσαν με τον ίδιο τρόπο, για να εξισωθούν έννοιες διαφορετικού επιπέδου σε πρώτη φάση και σε δεύτερη για να συγκριθούν ασύγκριτα μεγέθη. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε στο πλαίσιο της γνήσιας προπαγάνδας.

Με πιο απλά λόγια, τι θα λέγαμε για τους ναζιστές και τους φασίστες, αν διαβάζαμε, όπως έγραφαν, ότι είναι οι διάδοχοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ότι ο Χίτλερ κι ο Μουσολίνι ήταν μεγάλοι διανοούμενοι της θεωρία της ισχύος, ότι ένα βιβλίο σαν το Mein Kampf είναι αξιόλογο, διότι είναι ανάλογο με τον Πρίγκιπα του Μακιαβέλι;

Καθώς έχουν καταδικαστεί από την ανθρωπότητα, η επιλογή μας είναι εύκολη. Όταν όμως κάνει το ίδιο ο Υπουργός Εξωτερικών ενός κράτους που δεν έχει αναγνωρίσει καμιά από τις γενοκτονίες που διέπραξε για να καθιερωθεί, αναρωτιόμαστε ακόμα σε πανεπιστημιακό επίπεδο.