Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2008

Το ρητό του Ισοκράτη δεν ήταν έτσι όπως παρουσιάστηκε


Ισοκράτης vs Νεοέλληνα

Το ρητό του Ισοκράτη δεν ήταν ακριβώς έτσι όπως παρουσιάστηκε.

το αρχαίο κείμενο είναι

Οἱ γὰρ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ’ ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ’ ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ’ ἐξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν.

Η μετάφραση του ρητού στα νέα ελληνικά είναι

Διότι εκείνοι που διοικούσαν την πόλη τότε (ενν. στην εποχή του Σόλωνα και του Κλεισθένη), δεν δημιούργησαν ένα πολίτευμα το οποίο μόνο κατ’ όνομα να θεωρείται το πιο φιλελεύθερο και το πιο πράο από όλα, ενώ στην πράξη να εμφανίζεται διαφορετικό σε όσους το ζουν· ούτε ένα πολίτευμα που να εκπαιδεύει τους πολίτες έτσι ώστε να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την αναίδεια και ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο, δείχνοντας την απέχθειά του για όσους τα έκαναν αυτά και τιμωρώντας τους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και πιο μυαλωμένους.


Πηγή:Ίσες Αποστάσεις

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ο κ. Σαραντάκος δεν μας τα είπε όλα.
Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση.
http://www.pare-dose.net/blog/?p=1466

Φειδίας είπε...

Σωστή η επισήμανση για την ανακριβή απόδοση του αποσπάσματος, αλλά επί της ουσίας (και αυτό παραλείπει να τό σημειώσει ο κ. Σαραντάκος), ο Ισοκράτης λέγει ακριβώς αυτό (όπως φαίνεται και από το υπόλοιπο κείμενο). Την δημοκρατία του Σόλωνος και του Κλεισθένους (η οποία ήταν υγιής και ευνομούμενη) τήν αντιπαραβάλλει με την νοσηρή, εκφυλισμένη, κατ' όνομα μόνον δημοκρατία του καιρού του, η οποία είναι, λέγει, το ακριβώς αντίθετο.

Επ' αυτού, λοιπόν, αυτοί που χρησιμοποίησαν το απόσπασμα έχουν δίκιο: Ο Ισοκράτης λέγει ότι η δημοκρατία του καιρού του νοσεί, για τους συγκεκριμένους λόγους ακριβώς. Όμως, ο κ. Σαραντάκος έχει με την σειρά του δίκιο στο ότι, όταν χρησιμοποιούμε αναφορές από την αρχαία και νεώτερη γραμματεία, πρέπει να είμαστε ακριβείς και να δίνουμε και συγκεκριμένη παραπομπή. Άλλο βεβαίως μια επιστημονική δημοσίευση και άλλο ένα χρονογράφημα σε κάποιο ιστολόγιο, αλλά η ακρίβεια, η αναφορά των πηγών και η επαλήθευση όσων λέμε είναι αναγκαίες σε κάθε περίπτωση. (Εγώ θα φρόντιζα πρώτα να βρω το απόσπασμα στο TLG ή στο Perseus project (ή στις εκδόσεις των αρχαίων της βιβλιοθήκης μου).) Όταν είμαστε ακριβείς δεν δίνουμε και δικαιώματα.