Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2008

Κύπρος:Η μάχη εναντίον της Ελληνικής Παιδείας


Στη φωτογραφία ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού Ανδρέα Δημητρίου
από την εφημερίδα "ΕΝΩΣΙΣ"

Το να ανοίγει κανείς μια εκδήλωση στην οποία ομιλητής είναι ο Ζουράρις είναι σαν να προσπαθεί να ζεστάνει ένα ακροατήριο με σπίρτα λίγο πριν την έκρηξη ηφαιστείου. Αντιλαμβανόμενος λοιπόν τη ματαιότητα του εγχειρήματος, αποφάσισα να σας μιλή σω γι' αυτό που ήδη γνωρίζετε πολύ καλά ότι συμβαίνει και γι'αυτό έχετε έρθει εδώ απόψε. Για να συζητήσουμε την κατάσταση και να οργανώσουμε την αντίστασή μας. Για να μην δώσουμε σε κανέναν το δικαίωμα να πει ότι οι Έλληνες της Κύπρου δεν έδωσαν τη μάχη για να υπερασπίσουν το μόνο πράγμα που τους έχει απομείνει, ένα κομμάτι ήλιος κάτω απ' το ανοιχτό πουκάμισο. Όλοι καταλαβαίνουμε λοιπόν ποια είναι η μάχη που έχουμε να δώσουμε σήμερα στην Κύπρο. Και όλοι καταλαβαίνουμε ποιες εί ναι οι προθέσεις της κυβέρνησης που κινούνται όλο και πιο φανερά - δυστυχώς - στην αντίθετη κατεύθυνση.

Η περιλάλητη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που προετοιμάζει το Υπουργείο Παιδείας έχει πολύ συγκεκριμένη στόχευση: να προετοιμάσει τη γενιά που θα αποδεχτεί τη λύση του Κυπριακού που θα υπαγορεύσουν οι Τούρκοι, οι Άγγλοι και οι Αμερικάνοι. Κανείς δεν αμφιβάλλει γι' αυτό, ούτε και για το ότι η αλλαγή των βιβλίων ιστορίας θα γίνει με τη λογική της ίσης κατανομής ευθυνών στην ελληνική και τουρκική πλευρά για τη σημερινή κατάσταση και τη λογική της απο φυγής των αναφορών σε γεγονότα και καταστάσεις που έφεραν Έλληνες και Τούρκους σε αντιπαράθεση.

Ακόμη περισσότερο θα αποφεύγεται πλέον η ανάδειξη της αγωνιστικής παράδοσης του ελληνισμού ενώ αντίθετα θα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις λεγόμενες «σκοτεινές» πλευρές της ελληνικής ιστορίας που θα έρχονται ακριβώς να ακυρώσουν δια της ισοκυρίας που θα έλεγε και ο Ζουράρις τις ηρωικές στιγμές του αγώ να για ελευθερία και δικαιοσύνη.

Έτσι φτάσαμε στο σημείο να απαξιώνεται ο παλλαϊκός λαϊκός ξεσηκωμός του '55-'59 για την Ένωσιν επειδή η ΕΟΚΑ ανάμεσα στους εκατοντάδες ενόχους θα εκτελέσει και μερικούς αθώους. Με την ίδια λογική ισοκατανέμο νται ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους οι ευθύνες για τη Μικρασιατική Καταστροφή αφού ο ξεριζωμός και οι σφαγές των Ελλήνων στην Ιωνία εξισώνονται με τις μεμονωμένες βιαιοπραγίες του ελληνικού στρατού σε βάρος Τούρκων αμάχων στη Μικρά Ασία.

Η μεταμοντέρνα αυτή μαθηματική αντίληψη να εξισώνεται το μεμονωμένο και πε ριστασιακό με το γενικευμένο και συστηματικό, το ατομικό έγκλημα με τη γενοκτονία και την εθνοκάθαρση δεν έχει άλλο στόχο παρά να απαξιώσει από τη μια μεριά την αγωνιστική παράδοση του ελληνισμού και να ενοχοποιήσει από την άλλη τους Έλληνες για την Ιστορία τους. Να τους καταστήσει συμπλεγματικούς και πρόθυμους να αποδεχθούν τη φυσιολογική τους τιμωρία: την υποταγή τους. Διαβάζοντας τις διάφορες επιστολές των κυβερνητικών φερεφώνων αλλά και του ίδιου του Υπουργού στις εφημερίδες παρατηρεί κανείς ότι ακολουθούν την ίδια λογική:

αρχίζουν απορώντας μύηση μου για τις αντιδράσεις στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση αφού αυτή δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί και τα νέα βιβλία δεν έχουν εκδοθεί. Οι αντιδράσεις λοιπόν με βάση αυτή την λογική είτε δεν έχουν νόημα είτε είναι πολιτικά κατευθυνόμενες. Ωστόσο, στη συνέχεια των επιστολών τους επιβεβαι- ώνουν με τον πιο εύγλωττο τρόπο τις ανησυχίες όσων αντιδρούν: εκφράζουν την αγωνία τους να περάσει επιτέλους στη σχολική ιστορία η αντίληψη ότι την ευθύνη για τα γεγονότα του ΄74 την φέρουν εξίσου η ελληνική και η τουρκική πλευρά.

Όσο για τον Υπουργό, σε επιστολή του στον Φιλελεύθερο αναφέρει το εξής άκρως προοδευτικόν: ότι δεν ωφελεί να έχουν οι νέοι μας ως πρό τυπα ήρωες νεκρούς έφηβους αλλά ανθρώπους επιτυχημένους σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Σκέφτηκα με φρίκη λοιπόν ότι του χρόνου θα επι στρέψω στο σχολείο που πήγαινα και αντί για την προτομή του νεκρού έφηβου Παλληκαρίδη θα αντικρίσω την προτομή της ζω ντανής έφηβης Καλομοίρας και του Ronaldo. Αλλά εκτός από τα λόγια, υπάρχουν και τα έργα: υπάρχει η εγκύκλιος για το βασικό εκπαιδευτικό στόχο της φετινής χρονιάς αλλά και τα κείμενα που στάλθηκαν στους εκπαιδευτικούς που εντάσσονται σ' αυτή τη λογική: την προετοιμασία της νέας γενιάς και της κυπριακής κοινωνίας γενικότερα προκειμένου να αποδεχτούν ένα σχέδιο λύσης του Κυπριακού όπως το Σχέδιο Ανάν ίσως και χειρότερο.

Το ερώτημα επομένως του τι επιτέλους επιδιώκει η εξουσία έχει ήδη απαντηθεί από την ίδια, με τη διαφορά ότι επιδιώκει να παρουσιάσει τη μειονεξία ως αρετή και το απευκταίο, την εφαρμογή μιας κακής λύσης, ως επιθυμητό. Δύο είναι λοιπόν τα αναμενόμενα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής με ταρρύθμισης και λειτουργούν συμπληρωματικά: η υποταγή και η αποβλάκωση. Για να γίνει αποδεχτό το ένα πρέπει να ισχύσει το άλλο.

Οι στόχοι αυτοί ωστόσο σερβίρονται με το περιτύλιγμα της κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης και της άρνησης του σωβινισμού από τη μια και της ανάπτυξης της κριτικής σκέψης και της αντικειμενικότητας από την άλλη.

Με την προοδευτική και αριστερή έμπνευση για ανάπτυξη «κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης» εννοείται η αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής, η αποδοχή της παρουσίας των τουρκικών στρατευμάτων και των εποίκων, η αποδοχή του γεγονότος ότι η μειοψηφία θα έχει περισσότερα δικαιώματα από την πλειοψηφία. Με την επίκληση της «αντικειμενικότητας» εννοείται η εξίσωση του θύματος με το θύτη:

«όλοι φταίμε το ίδιο για το ΄74» ή φταίνε εξίσου ο ελληνικός και ο τουρκικός εθνικισμός. Με τη διαφορά βέβαια ότι δεν είναι οι Έλληνες που κατέλαβαν την Άγκυρα και παζαρεύουν τη Σμύρνη. Όσο για την «κριτική σκέψη» που θα αναπτύξουν οι μαθητές μετά την εφαρμογή της μεταρρύθμισης, εννοείται η αμφισβήτηση και εν τέλει η διαγραφή από την ιστορική και συλλο γική μνήμη των αγώνων του ελληνισμού.

Για να γίνουν όμως όλα αυτά αποδεχτά πρέπει να συντελεστεί η πλήρης αλλοτρίωση και αποβλάκωση της κυπριακής κοινωνίας.
Γιατί λαός που σκέφτεται ελεύθερα και αυτεξούσια δεν είναι δυνατόν να αποδεχτεί επιλογές που υπονομεύουν ακριβώς την ελευθερία και το δικαίωμά τους να διατηρήσει τον πολιτισμό και την εθνική του ταυτότητα.
Σ' αυτούς τους στόχους όμως δεν συντελεί μόνο το εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά μια σειρά από εξουσιαστικούς μηχανισμούς που αποικιοποιούν τη σκέψη και τον τρόπο ζωής μας καθιστώντας μας άβουλα και κατευθυνόμενα πλάσματα.

Μ' αυτή την έννοια πιο επικίνδυνη κι από την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι η κουλτούρα μαζικής κατανάλωσης και τηλεοπτικής αποβλάκωσης που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι σκοπός της ζωής είναι η ολοένα και μεγαλύτερη συσσώρευση αγαθών και η επίδειξη πλούτου.
Με λίγα λόγια ο πολιτισμός των Μακντόναλντς και του Μολ, τα καταναλωτικά δάνεια και το shopping therapy απειλούν παραπάνω κι από τις υπουργικές εγκυκλίους τον πολιτισμό και την κριτική μας σκέψη και φυσικά την αγωνιστι κή μας εγρήγορση.

Και καλά, η πολιτική εξουσία εκπροσωπεί συγκεκριμένα συμφέροντα εντός και εκτός Κύπρου, τα οικονομικά συμφέροντα, το κεφάλαιο, δεν είχαν ποτέ πατρίδα ούτε ιερό και όσιο για να αποκτήσουν τώρα την εποχή της παγκοσμιοποίησης, οι διανοούμενοί μας όμως, οι πανεπιστημιακοί;
Αυτοί γιατί παρουσιάζονται να στηρίζουν συχνά μάλιστα με ιερό φανατισμό τύπου Ταλιμπάν τις κυρίαρχες επιλογές, να στελεχώνουν τις διάφορες επιτροπές για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και για την άλλη μεγάλη απάτη, την «επαναπροσέγγιση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων»;

Η απάντηση είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία της διανόησης, δεν ταυτίζει τα τελευταία χρόνια τα συμφέροντά της με αυτά της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού σε Ελλάδα και Κύπρο, αλλά με αυτά των πολιτικών και οικονομικών ελίτ. Λειτουργεί επομένως ως φερέφωνο της εκάστοτε εξουσίας.
Υπάρχουν ωστό σο κι αυτοί που με περισσή αφέλεια και άγνοια έχουν υιοθετήσει τις αρ λουμπολογίες περί πολυπολιτισμι κότητας της δυτικής διανόησης. Θεωρούν, δηλαδή, ότι αρνούμενοι την εθνική ταυτότητα καταπολεμούν τον εθνικισμό, τον σοβινισμό και το ρατσισμό, ενώ αντίθετα είναι ακριβώς με τη στάση τους που τον εκτρέφουν.

Το σύμπλεγμα κατωτερότητας όλων αυτών απέναντι στη δήθεν προοδευτική Δύση, κάνει όλους αυτούς που ψελλίζουν σπασμένες σκέψεις από ξέ νες γλώσσες να αισθάνονται μειονεκτικά που στην Κύπρο είμαστε υποχρεωμένοι να αγωνιζόμαστε πρώτα και κύρια ενάντια στην κατοχή αντί για το δικαίωμα των ομοφυλόφιλων να παντρεύονται και να υιοθετούν παιδιά.
Η κριτική ωστόσο των επιλογών της εξουσίας, ακόμη και η αντίστασή μας σ' αυτές τις επιλογές, η περηφάνια μας να λέμε «όχι» σ' αυτά που μας σερβίρουν σαν δήθεν επωφελή και προοδευτικά ενώ το μόνο που εξασφαλίζουν είναι την υποταγή και την απονάρκωσή μας, δεν αρκούν.

Γιατί εμείς δεν αντιδρούμε επειδή φοβόμαστε οποιαδήποτε μεταρρύθμιση, γιατί είμαστε τόσο συντηρητικοί και οπισθοδρομικοί που αξιωματικά απορρίπτουμε οποιαδήποτε αλλαγή στα καθιερωμένα. Αντίθετα, καταλαβαίνουμε ότι χρειαζόμαστε ένα εθνικό σχέδιο για την Παιδεία και τον πολιτισμό μας. Απλώς το δικό μας σχέδιο κινείται στην αντιδιαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από το δικό τους.

Σ' αυτό το τελευταίο λοιπόν μέρος της εισήγησής μου θα περιγράψω τους βασικούς άξονες αυτού του σχεδίου. Θα ξεκινήσω από τους γενικούς σκοπούς αυτού του προγράμματος της δικής μας μεταρρύθμισης.

Πρώτα πρώτα, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι για να έχουμε όραμα Παιδείας πρέπει να έχουμε όραμα κοινωνίας. Και αυτό το όραμα αποτελεί μια σύνθεση του τρίπτυχου: εθνική ανεξαρτησία, κοινωνική δικαιοσύνη και οικολογία στοιχεία που ακριβώς εκπηγάζουν από τις γνησιότερες εκφράσεις της νεοελληνικής παράδοσης έτσι ακριβώς και αξεχώριστα.

Με βάση αυτό το πολιτισμικό πρότυπο μπορούμε να εξειδικεύσουμε περισσότερο τους στόχους μας για ένα σχολείο που θα προβάλλει τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική ιδιοπροσωπεία, όχι ως μουσειακό φολκλορικό αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης και τουριστικού θαυμασμού, αλλά ως σύγχρονης απάντησης στις προκλήσεις της εποχής μας.

Από εδώ αντλούμε το πρότυπο του πολίτη που έχει δημοκρατικό και αγωνιστικό ήθος και σέβεται τη διαφορετικότητα, που είναι κοινωνικά και οικολογικά ευαίσθητος, που είναι εγγράμματος, αισθητικά καλλιεργημένος, πατριώτης και διεθνιστής μαζί, που αρνείται τον σοβινισμό και τη μισαλλοδοξία ακριβώς επειδή δεν είναι συμπλεγματικός, που δεν μιμείται δουλικά τα ξένα πρότυπα αλλά τα αφομοιώνει δημιουργικά, το πρότυπο του εργαζόμενου που είναι υπεύθυνος, εργατικός και δημιουργικός αλλά και που διεκδικεί αξιοπρεπείς συνθήκες και απολαβές, το πρότυπο του ανθρώπου που έχει αξίες και ήθος, σέβεται και υπερασπίζεται κάθε δημόσιο αγαθό, όπως είναι η εκπαίδευση και η υγεία, αλλά και το περιβάλλον και η πολιτιστική κληρονομιά.

Μιλάμε λοιπόν για έναν νέου τύπου πατριωτισμό που αντιστέκεται ανάμεσα στη Σκύλλα του εθνομηδενισμού και της υποταγής και τη Χάρυβδη του εθνικισμού και του ρατσισμού.

Μιλάμε για έναν πατριώτη που δεν αρκείται στο να ανεμίζει τη γαλανόλευκη και να διαδηλώνει κατά της Κατοχής, αλλά καθημερινά υπερασπίζεται τον τόπο του και καλλιεργεί την ελληνική παιδεία και τη γλώσσα του. Που αγωνίζεται να μάθουν τα παιδιά του σωστά ελληνικά και ιστορία και αγωνιά που η αποτυχία και στα δύο αυτά μαθήματα ξεπερνά το 50%. Που, αν θέλετε, αρνείται να παραγγέλνει τον καφέ του ή να επικοινωνεί με την τράπεζά του στα αγγλικά.

Τελειώνοντας θα ήθελα να αναφερθώ και πάλι στη σχολική ιστορία για την οποία γίνεται τόσος λόγος. Οι σχεδιαστές της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης μας έχουν αποκαλύψει τους σκοπούς τους. Πρωταρχικό μας καθήκον ως δάσκαλοι, ως εκπαιδευτικοί, ως γονείς και εκπαιδευόμενοι είναι να αντισταθούμε σ' αυτές τις επι- λογές.
Η αλλαγή των σχολικών εγχειριδίων δεν προκύπτει από κάποια επιστημονική αναγκαιότητα, αλλά από πολιτική προτεραιότητα. Μία πραγματική μεταρρύθμιση θα αποφάσιζε την κατάργηση του ενός και μοναδικού συγγράμματος, θα έδινε προτεραιότητα στην εξασφάλιση ότι οι μαθητές θα αποκτούν επιτέλους βασικές ιστορικές γνώσεις και ότι θα έχουν πρόσβαση σε όλες της πηγές και όχι στις επιλεκτικά μονόπλευρες των ψευδεπίγραφων εναλλακτικών βοηθημάτων της ομάδας της κ. Κουλούρη.

Η σχολική Ιστορία θα πρέπει να αναδεικνύει τις στιγμές ηρωισμού και αγωνιστικότητας, να συντηρεί τη μνήμη των συμφορών και των τραγωδιών, να αναφέρει χωρίς δραματικούς τόνους τα παραδείγματα δουλοπρέπειας και ενδοτισμού και τέλος να θεωρεί αντικείμενο προβληματισμού τα λάθη και τις τυχόν αδικίες σε βάρος ατόμων ή ομάδων ομοεθνών ή αλλοεθνών.
Όλα τα παραπάνω όμως στην όσο το δυνατόν πιο σωστή αναλογία με βάση την ιστορική τους σημασία και τις συνέπειές τους και όχι στη βάση της δήθεν ίσης ανάδειξης. Ναι, αγαπητοί φίλοι το σχολείο πρέπει να μαθαίνει στα παιδιά να είναι περήφανοι, αγωνιστές και συνειδητοποιημένοι Έλληνες με γνώση και αγάπη και ευαισθησία για την ελληνική παιδεία και πολιτισμό. Κι αυτό ίσως είναι το καλύτερο μάθημα Ιστορία που μπορούμε να τους εξασφαλίσουμε.

Tάσος Xατζηαναστασίου

Δεν υπάρχουν σχόλια: