Αγιος Δημήτριος ο Μυροβλήτης. Προστάτης της Θεσσαλονίκης μας και ολόκληρης της Ορθοδοξίας. Χρόνια Πολλά και Χρόνια Ορθόδοξα.

ευχόμαστε Χρόνια Πολλά και Χρόνια Ορθόδοξα.

Αγιος Δημήτριος ο Μυροβλήτης. Προστάτης της Θεσσαλονίκης μας και ολόκληρης της Ορθοδοξίας.

Ο Μεγαλομάρτυρας Δημήτριος, γόνος της ένδοξης πόλης της Θεσσαλονίκης, ήταν στρατιωτικός στα χρόνια του Διοκλητιανού (284-305). 

Έχοντας εισέλθει στη στρατιωτική θητεία, ανέβηκε γρήγορα στις τάξεις του ρωμαϊκού στρατού. Ως αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού υπό τη διοίκηση του τετράρχη (μετέπειτα αυτοκράτορα) Γαλέριου Μαξιμιανού, επί αυτοκράτορα Διοκλητιανού, ασπάστηκε τον Χριστιανισμό

Γενναίος και ατρόμητος στρατιώτης του Χριστού και κήρυκας της χριστιανικής πίστης, είναι παράδειγμα χριστιανικού μαρτυρίου.

Θα λέγαμε ότι ο Άγιος Δημήτριος υπήρξε ο πρώτος κατηχητής της Εκκλησίας μας. Διότι χωρίς τον παραμικρό φόβο κατηχούσε τους νέους της πόλης, εμπνέοντας σ’ αυτούς την χριστιανική πίστη.

Η δραστηριότητα αυτή του Δημητίου καταγγέλθηκε στον Διοκλητιανό, ο οποίος τον κάλεσε στα ανάκτορα. Ο Δημήτριος δήλωσε στον Διοκλητιανό ότι πράγματι είναι χριστιανός, διότι 
μόνο ο Χριστός παρέχει λύτρωση και αιώνια ζωή [μάλιστα ίδρυσε μια νεανική ομάδα μελέτης της Γραφής.
Τότε ο Διοκλητιανός διέταξε και τον έκλεισαν στη φυλακή [ το 303 για μη συμμόρφωση με το διάταγμα του αυτοκράτορα].

Αλλά τις ημέρες εκείνες γίνονταν στη Θεσσαλονίκη αγώνες. Οι ειδωλολάτρες, εκμεταλλευόμενοι τη δύναμη κάποιου Λυαίου, προκαλούσαν τους χριστιανούς να τον αντιμετωπίσουν. Τότε ένας νεαρός χριστιανός, ο Νέστωρ, αφού πήρε την ευχή του Δημητρίου μέσα από τη φυλακή, μπήκε στο στάδιο και νίκησε τον σωματώδη Λυαίο.

Ο Διοκλητιανός όταν έμαθε την αιτία της ήττας του Λυαίου, έστειλε στρατιώτες στη φυλακή και με τη λόγχη σκότωσαν το Δημήτριο και τον Νέστορα. Η δε μητέρα Εκκλησία περιβάλλεται «ως πορφύραν και βύσσον τα αίματα των μαρτύρων της», διότι αυτά τα τέκνα αποτελούν το καύχημά της.

Απολυτίκιο

«Μέγαν εὔρατο, ἐν τοῖς κινδύνοις, σέ ὑπέρμαχον, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τά ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὔν Λυαίου καθειλες τήν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίω θαρρύνας τόν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμίν τό μέγα ἔλεος»

Έζησε στα χρόνια του Διοκλητιανού (284-304) και του Μαξιμιανού (286-305). Μαρτύρησε, όταν ο δεύτερος βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου με την προσευχή του κρατούμενου στο βαλανείο, που βρισκόταν δίπλα στο στάδιο, αγίου Δημητρίου, ο χριστιανός νέος Νέστορας νίκησε τον θηριώδη παλαιστή Λυαίο.

Ο Μαξιμιανός δεν περιορίσθηκε, μετά από το απρόβλεπτο αυτό, στη θανάτωση του Νέστορα, αλλά έδωσε εντολή να λογχίσουν και τον άγιο.

Στις βυζαντινές εικόνες αλλά και στη σύγχρονη αγιογραφία ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο* να πατά τον άπιστο Λυαίο. 

Είναι πολιούχος της Θεσσαλονίκης, όπου βρίσκεται ο ομώνυμος ναός πάνω από τον τάφο του. Εορτάζει στις 26 Οκτωβρίου.

Οι συγγραφείς εγκωμίων του Αγίου Δημητρίου, Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Γρηγόριος ο Παλαμάς και Δημήτριος Χρυσολωράς, αναφέρουν ότι το σώμα του Αγίου ετάφη στον τόπο του μαρτυρίου, ο δε τάφος μετεβλήθη σε βαθύ φρέαρ που ανέβλυζε μύρο, εξ ου και η προσωνυμία του Μυροβλήτου.

Με την ανάδοση του μύρου συνδυάζονται και τα θαύματα του Αγίου Δημητρίου που, όπως αναφέρουν οι συναξαριστές του, συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με την γενέτειρά του Θεσσαλονίκη, της οποίας υπήρξε «ο μόνος ακριβής φρουρός», «φύλαξ άυπνος», «πύργος απόρθητος», αλλά και «παντοίων, ιατρός, νοσημάτων».

 Σε ημέρες δοκιμασίας, όπως η επιδρομές των Σαρακηνών, Σλάβων, Αβάρων, Αράβων κ.α., οι Θεσσαλονικείς τον ήθελαν να αγωνίζεται μαζί τους και να νικά. Μάλιστα, όταν η πόλη έπεσε στα χέρια των Σαρακηνών το 904 μ.Χ., ο 'Αγιος Δημήτριος φέρεται να είπε με πόνο ψυχής στον 'Αγιο Αχίλλειο «Εάλω μοι η πόλις»! 

Για την τελευταία και πιο μακρόχρονη (482 έτη) άλωσή της το 1430 μ.Χ από τους Τούρκους, ο Μυροβλήτης 'Αγιος «αποζημίωσε» την πόλη του αξιώνοντας να απελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό ανήμερα της εορτής του, την 26ην Οκτωβρίου 1912 και για τον λόγο αυτό η εορτή του είναι τόσο θρησκευτική, όσο και εθνική.

Η Θεσσαλονίκη σήμερα κοσμείται με μεγαλόπρεπο ναό προς τιμήν του, όπου φυλάσσονται τα ιερά λείψανά του, και είναι ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα των Βαλκανίων.

Έχει σχήμα πεντάκλιτης βασιλικής με ξύλινη στέγη και ανεγέρθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, κοντά στον χώρο όπου μαρτύρησε ο άγιος.

Η ανέγερση του αρχικού ναού τοποθετείται στο 413.

Ο σημερινός ναός είναι αποτέλεσμα της αναστήλωσης (1949) μετά τη μεγάλη πυρκαγιά τον 1917, που κατέστρεψε το μνημείο. Στο μακρύ αυτό χρονικό διάστημα από τον 5ο έως τον 20ο αιώνα το κτίσμα υπέστη επισκευές, προσθήκες και διαρρυθμίσεις.

Το 1490 ή το 1491, επί σουλτάνου Βαγιαζήτ Β΄ (1481-1512) μετατράπηκε σε τζαμί με την ονομασία «Κασημιέ». Οι τοιχογραφίες (1308) του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου αποδίδονται στον Πανσέληνο.

Τα λείψανα του αγίου μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη από το San Lorenzo in Campo της Ιταλίας, όπου είχαν μεταφερθεί στα μεσαιωνικά χρόνια, με ενέργειες του αείμνηστου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Β’.

==================

αγιογράφηση της μορφής του Αγίου Δημητρίου σύμφωνα με την τεχνοτροπία του μεγάλου διδασκάλου της Βυζαντινής τέχνης, Mανουήλ Πανσέληνου…

η πρωτότυπη εικόνα του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτου βρίσκεται στον ναό του Πρώτατου στις Καρυές του Αγίου Όρους.  Ο πολιούχος και προστάτης της Θεσσαλονίκης μεγαλομάρτυρας άγιος Δημήτριος ο Μυροβλήτης, με το γνώριμο πρόσωπο, υπήρξε προτυπο για τους μεταγενέστερους αγιογράφους. Εικονίζεται όρθιος να κρατάει με το δεξί χέρι δόρυ και με το αριστερό τόξο με δύο βέλη ενώ πίσω διακρίνεται η ασπίδα του.

Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλήτης,εικονίζεται από τον Πανσέληνο όρθιος να κρατάει με το δεξί χέρι δόρυ και με το αριστερό τόξο με δύο βέλη. Πίσω διακρίνεται η ασπίδα του.

================================