Δεν αντιλαμβανόμαστε μόνο ότι προσλαμβάνουν οι αισθήσεις μας, αλλά η αντίληψη μας τροποποιείται από αυτό που περιμένουμε ότι θα συμβεί.
Η γνώμη του ακροατή για την ποιότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται, συνδέεται με την προσδοκία από την άμεση εμπειρία του.
Η αισθητηριακή αντίληψη δεν εισάγεται άμεσα στον συνειδητό νου και ο εγκέφαλος μας λειτουργεί σαν σύστημα φιλτραρίσματος.
Τα πολλά φίλτρα του εγκεφάλου μας είναι απαραίτητα για να περιηγηθεί κανείς στον κόσμο, αλλιώς θα πλημμυρίζαμε με μια περίσσεια άσχετων πληροφοριών.
Ένα από αυτά τα φίλτρα συνδέεται με τις προσδοκίες μας και μεταβάλλει επίσης την πραγματική εμπειρία ακρόασης. Συχνά τα ακουστικά ερεθίσματα που προσλαμβάνουμε από το περιβάλλον μας, είναι πολύ κάτω από τα ακουστικά όρια, οπότε η εμπειρία μας διαμορφώνεται μάλλον από την ψυχολογική μας κατάσταση, παρά από τις πραγματικές ηχητικές μας καταγραφές.
Πρόκειται για εξορθολογισμό της εμπειρίας που γίνεται για να σώσει την προσοχή μας σε πράγματα που έχουν σημασία, όπως είναι τα πράγματα που είναι εκτός κανόνα ή τα αναμενόμενα πράγματα που είναι κρίσιμα σημαντικά.
Αυτό το φίλτρο προσδοκίας είναι ένα ‘top-down’ φαινόμενο, που μπορεί να επηρεάσει την εμπειρία μας κατά τη διάρκεια του αισθητήριου ερεθίσματος και επίσης ακόμα και μετά την εμπειρία.
Η προσδοκία είναι μια πολύπλοκη και υψηλού επιπέδου ιδέα που μπορεί να επηρεάσει την "lower-level ‘nuts and bolts’" λειτουργία του εγκεφάλου.
Η επίδραση της προσδοκίας στην αντίληψη είναι ιδιαίτερα έντονη όταν η αισθητηριακή είσοδος είναι αδύναμη, θορυβώδης ή διφορούμενη.
Η μεροληψία της προσδοκίας μπορεί, όχι μόνο να αλλάξει τις ποιοτικές πτυχές του πόσο καλά γίνεται αντιληπτό κάτι, αλλά και αυτό που πραγματικά γίνεται αντιληπτό (ίσως αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι παρατηρήσεις φαντασμάτων, οι παρατηρήσεις UFO και άλλες αναφερόμενες παραφυσικές εμπειρίες φαίνεται ότι συμβαίνουν κυρίως σε ασαφείς συνθήκες για τις αισθήσεις, π.χ. σε σκοτεινά μέρη)Οι άνθρωποι βασίζονται περισσότερο στις προηγούμενες γνώσεις και ιδέες τους, όταν η αισθητηριακή εισροή είναι ακαθόριστη ή διφορούμενη, και ένα παράδειγμα είναι όταν μετακινούνται σε ένα χώρο διαβίωσης που γνωρίζουν καλά, ακόμα και σε σχεδόν απόλυτο σκοτάδι.
Μια εμπειρία που μπορεί να είναι αρκετά διφορούμενη προσπαθεί να "ακούσει" για αλλαγές στον ήχο από μικρές αλλαγές ή αναβαθμίσεις σε ένα ηχητικό σύστημα, ειδικά όταν η ηχητική μνήμη υποβαθμίζεται -αυτό αποδείχθηκε ότι συμβαίνει μετά από τρία έως τέσσερα δευτερόλεπτα-
Η '‘Schema Theory’' παρέχει μία από τις κορυφαίες εξηγήσεις για το πώς οι ιδέες υψηλού επιπέδου για τον κόσμο, δημιουργούν μια προκατάληψη στο πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.
Χρειαζόμαστε έναν τρόπο να επιλέγουμε και να επεξεργαζόμαστε γρήγορα χρήσιμες πληροφορίες, οπότε χρειαζόμαστε κριτήρια επιλογής που ταξινομούν τα σχετικά δεδομένα από τον χείμαρρο εισόδου που προέρχεται από τις αισθήσεις μας.
Μια ιδέα ή υπόθεση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος, μπορεί να παρέχει κριτήρια επιλογής, λέγοντας στον "perceiver" τι πρέπει να αναζητήσει και πώς να ερμηνεύσει τις εισερχόμενες πληροφορίες.
Αυτό το "mental model" για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος - αυτό το “schemata” - δίνει έμφαση και δομή σε ποιες πληροφορίες θα χρησιμοποιηθούν και πώς θα χρησιμοποιηθούν.
Σύμφωνα με τη "Schema Theory", οι πληροφορίες που ταιριάζουν με τις προηγούμενες προσδοκίες, αποθηκεύονται και ανακαλούνται πιο εύκολα από ό, τι οι πληροφορίες που δεν ταιριάζουν με τις προσδοκίες του "perceiver"
Η Θεωρία "Schema Theory" εξηγεί καθαρά γιατί μερικοί άνθρωποι αρνούνται πεισματικά να αλλάξουν τις ιδέες τους, ακόμη και εν όψει αντιφατικών στοιχείων.
Το μυαλό τους δεν είναι προσανατολισμένο να προσλαμβάνει και να απομνημονεύει οτιδήποτε δεν ταιριάζει με τις προκαταλήψεις τους.
Όχι μόνο οι προσδοκίες αλλάζουν την εμπειρία κατά τη διάρκεια του ερεθίσματος, αλλά επηρεάζουν επίσης αυτό που είναι αποθηκευμένο στη μνήμη από την εμπειρία.
Ένας από τους ισχυρότερους τρόπους με τους οποίους οι προσδοκίες μπορούν να επηρεάσουν την αντίληψη είναι το γνωστό "φαινόμενο placebo".
Το φαινόμενο placebo είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο όπου το αποτέλεσμα μιας θεραπείας δεν θα μπορούσε να οφείλεται στην ίδια τη θεραπεία αλλά στην πεποίθηση του ασθενούς στη θεραπεία.
Το placebos μπορεί να λάβει διάφορες μορφές και είναι γενικά απλώς ένα όχημα για να πείσει τον ασθενή για την αποτελεσματικότητα κάποιας κατά τα άλλα, αναποτελεσματικής θεραπείας
Το φαινόμενο placebo είναι μαρτυρία της δύναμης του νου και υποστηρίζεται από ένα μεγάλο αριθμό επιστημονικών ερευνών.
Αντίστροφο του φαινομένου placebo, είναι το φαινόμενο nocebo, που όπως αποδείχθηκε είναι επίσης ισχυρό στη διαμόρφωση της εμπειρίας.
Το φαινόμενο nocebo συμβαίνει όταν οι αρνητικές επιδράσεις που προέρχονται από μια θεραπεία, προέρχονται απλά από την πεποίθηση ότι, θα υπάρξει μια ανεπιθύμητη αντίδραση.
Το φαινόμενο nocebo είναι τόσο ισχυρό που μπορεί ακόμη και να καταστήσει αναποτελεσματική, μια κατά τα άλλα αποτελεσματική θεραπεία.
όταν το ακουστικό ερέθισμα συνδέεται με οπτικό ερέθισμα, η οπτική αίσθηση έχει προτεραιότητα.
Υπάρχει μια τάση στον άνθρωπο, για να αναζητά, να ερμηνεύει, να ευνοεί και να θυμάται τις πληροφορίες με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτές να επιβεβαιώνουν προηγούμενες πεποιθήσεις ή υποθέσεις του.
Όταν πιστεύουμε ότι κάτι πρέπει να συμβεί ή έχει συμβεί, είμαστε πιο επιρρεπείς στο να ψάχνουμε για αποδεικτικά στοιχεία ότι, αυτό συνέβη και όχι για κάτι που δείχνει το αντίθετο.
Η Θεωρία "Schema Theory" παρέχει μια σαφή εξήγηση για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η προκατάληψη για επιβεβαίωση αφού, φυσικά, «προηγούμενες πεποιθήσεις ή υποθέσεις» είναι απλώς τα «σχήματα» που αναζητούμε, ώστε να διατηρήσουμε ένα σταθερό μοντέλο του κόσμου.
Οι δικές μας αναμνήσεις είναι θύματα προκατειλημμένης επιβεβαίωσης και μπορούμε να θυμηθούμε πιο εύκολα τις πληροφορίες που μπορούν να στηρίξουν τις πεποιθήσεις μας παρά τις πληροφορίες που μπορούν να τις αποτρέψουν.
Στο ηχητικό χόμπι, μπορούμε να δούμε αυτή την προκατάληψη σε ανθρώπους που ορκίζονται ότι ορισμένα σχέδια, πρακτικές και τεχνολογίες προκαλούν εμπειρία που ωστόσο απέχει από την πραγματική εμπειρία ακρόασης...Η φωνητική μας εμπειρία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στις επιρροές της προσδοκίας, όταν οπτικό ερέθισμα εμπλέκεται επίσης στη συνολική εμπειρία, κάτι που συμβαίνει συχνά.
το ογδόντα έως ογδόντα πέντε τοις εκατό της αντίληψης, της μάθησης και της γνώσης επηρεάζεται από το οπτικό ερέθισμα που αποτελεί μια πρωταρχική αίσθηση.
είναι γνωστό το φαινόμενο "Effect McGurk" όπου η παρακολούθηση κάποιας ομιλίας μπορεί να αλλάξει την αντίληψη ορισμένων τμημάτων του λόγου, από αυτά που πραγματικά ειπώθηκαν.
(Ένα άλλο παράδειγμα είναι το "φαινόμενο ventriloquist")
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την όραση για να διαστρεβλώσουμε την ακουστική αίσθηση και αυτή η στρεβλωτική εμπειρία να παραμείνει ακόμα και όταν δεν υπάρχουν πλέον οπτικά ερεθίσματα.
όταν η όραση συγκρίνεται με την ακοή για τη διαμόρφωση της τελικής εμπειρίας, η οπτική αίσθηση έχει πάντα κυρίαρχο ρόλο.
Ωστόσο, έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε τη μουσική ως μια καθαρά ακουστική εμπειρία.
τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι οι άνθρωποι εξαρτώνται κατά κύριο λόγο από την οπτική πληροφόρηση όταν κάνουν κρίσεις σχετικά με τη μουσική απόδοση.
Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στο πείραμα για ήχο υψηλής πιστότητας. Υπάρχει διαφορά από το να βλέπεις κάποιον να παίζει μουσική και από το να βλέπεις απλά τον εξοπλισμό που αναπαράγει μουσική.
ένας κακός εξοπλισμός μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει καλό ήχο, με την προσδοκία καλύτερης απόδοσης του εγκεφάλου, που στρεβλώνει τα πραγματικά ακουστικά χαρακτηριστικά.
Η αντίληψή μας για τον ήχο, είναι πάντα στρεβλωμένη, έτσι ο τέλειος ήχος για κάποιον, γίνεται κακοφωνία για τον άλλο...
Ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι ο ακουστικός εξοπλισμός αναπαραγάγει με ακρίβεια τον ήχο είναι η μέτρησή του, με τη χρήση αντικειμενικών και τυποποιημένων δοκιμών.
πηγή 15-1-20
https://www.audioholics.com/room-acoustics/mind-over-music
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου