Η εισβολή της συναισθηματικής μνήμης από ένα τραυματικό γεγονός, συμβαίνει με αυτό που αποκαλούμε flashbacks (στιγμιαίες αναδρομές)
το φαινόμενο flashback (αναδρομικό βίωμα) στο μετατραυματικό στρες
Μνήμες αναλαμπές από το τραυματικό γεγονός που ζήσαμε, αναδύονται αυθόρμητα και αιφνίδια από μόνες τους, με εντυπωσιακή ζωηρότητα και συχνά αφυπνίζονται συνειρμικά με αποτέλεσμα να διαταράσσεται βασανιστικά ο ψυχικός μας κόσμος.
αναπάντεχοι και αναπόφευκτοι συνειρμοί από το προσωπικό ασυνείδητο, , αυτοοργανώνονται, περνούν από το νου και δημιουργούν ακούσια ανάκληση μνήμης.
Η ασυνείδητη ψυχική διαδικασία εκφράζεται με φευγαλέες, βιαστικές, γρήγορες και παροδικές μνήμες από το τραυματικό γεγονός και με συνειρμικές σκέψεις που μπορούν να αποδιοργανώσουν συνολικά τη ζωή μας.
Oι ειδικοί (ψυχίατροι, νευρολόγοι κλπ) συνήθως συνταγογραφούν υπνωτικά, ψυχοτροπικά φάρμακα –για τη βελτίωση της λειτουργίας του εγκεφάλου- σε εκείνους που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν ένα οδυνηρό επεισόδιο.
ένας καλός και μακρύς ύπνος συστήνεται συνήθως, σε όσους έχουν βιώσει ένα τραυματικό γεγονός (έχουν ζήσει μια τραυματική εμπειρία)
γνωρίζουμε ότι, ο ύπνος βελτιώνει την αποθήκευση, οργάνωση και απόδοση της μνήμης –συμπεριλαμβανομένης της συναισθηματικής μνήμης- και μας βοηθάει στον έλεγχο των αρνητικών συναισθηματικών μας αντιδράσεων.
Ωστόσο, μπορεί η αποθήκευση συναισθηματικής μνήμης με αυτό τον τρόπο, δηλαδή με τον ύπνο, να μη βοηθάει.
Αγγλία, νέα έρευνα από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, έδειξε –με πειραματική εργασία- ότι στην πραγματικότητα, η αντιμετώπιση με υπνωτικά χάπια είναι λανθασμένη και πρέπει να αναθεωρηθεί.
το ινστιτούτο Sleep and Circadian Neuroscience Institute (SCNi) (part of the SCNI, funded by the Wellcome Trust) πραγματοποίησε έρευνα για το αποτέλεσμα που έχει η στέρηση του ύπνου στην ανάπτυξη της εισβολής συναισθηματικής μνήμης.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Sleep, εξέτασε το αποτέλεσμα που θα μπορούσε να έχει η στέρηση ύπνου στην εισβολή αναμνήσεων μιας τραυματικής εμπειρίας (αυτό που αποκαλούμε flashbacks –στιγμιαίες αναδρομές-)
Για το σκοπό αυτών δύο ομάδες (δύο γκρουπ με 20 και 22 άτομα αντίστοιχα) εθελοντών μετείχαν σε εργαστηριακό πείραμα 6 ημερών.
Η επικεφαλής της έρευνας Dr Kate Porcheret ( from Oxford University's Nuffield Department of Clinical Neurosciences) υποστηρίζει ότι ο καλύτερος τρόπος για να σταματήσουν οι ενοχλητικές αναδρομές στο παρελθόν είναι να παραμείνουμε ξύπνιοι - δηλαδή να στερηθούμε τον ύπνο- μετά από την τραυματική εμπειρία.
οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να βοηθήσει και να μειώσει τον αριθμό των «ενοχλητικών αναμνήσεων»
οι εθελοντές παρακολούθησαν σκηνές από φιλμ με περιεχόμενο τραυματικού τύπου –ανάλογο με την τραυματική τους εμπειρία-
Έπειτα οι ερευνητές, κράτησαν τους 20 εθελοντές της μιας ομάδας στο εργαστήριο και τους στέρησαν τον ύπνο, ενώ έστειλαν τους 22 εθελοντές της άλλης ομάδας στο σπίτι τους για να έχουν έναν κανονικό νυχτερινό ύπνο στο δικό τους κρεβάτι.
Έπειτα, κάθε εθελοντής κατέγραψε σε ένα ημερολόγιο, κάθε αυθόρμητη αιφνίδια μνήμη - αναλαμπή από την τραυματική εμπειρία που πέρασε από το νου του.
Οι εθελοντές κλήθηκαν να δώσουν όσο περισσότερη πληροφόρηση ήταν δυνατόν να αποδώσουν, έτσι ώστε η ερευνητική ομάδα να μπορεί να ελέγξει ότι οι εικόνες που εισβάλανε στη μνήμη τους, συνδέονταν με το φιλμ που παρακολούθησαν.
Η Dr Katharina Wulff, από το SCNi είπε «η ομάδα που στερήθηκε τον ύπνο, βίωσε λιγότερες εισβολές στο παλάτι της μνήμης, από την ομάδα που είχε τη δυνατότητα να κοιμηθεί φυσιολογικά»
«αμφότερα τα γκρουπ, αναβίωσαν περισσότερες από τις ξαφνικές ολοζώντανες και σκοτεινά αναδυόμενες ακούσιες μνήμες από την τραυματική εμπειρία, κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ημερών του πειράματος και ο αριθμός της αυτόματης ανάκλησης εικόνων και αναβίωσης συναισθημάτων, μειώθηκε τις επόμενες μέρες.
Η Dr Kate Porcheret τόνισε ότι « απαιτείται περαιτέρω έρευνα, επί του παρόντος υπάρχει περιορισμένη κατανόηση των έντονων αναμνήσεων από τα συναισθηματικά γεγονότα καθώς και του ρόλου του ύπνου στην αντιμετώπιση της τραυματικής εμπειρίας. Το τραύμα της πραγματικής ζωής δεν μπορεί να επαναληφθεί άμεσα σε μια εργαστηριακή μελέτη»
Η Δρ Porcheret πρόσθεσε «ανακαλύπτοντας περισσότερα για το πώς ο ύπνος και η τραυματική εμπειρία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, σημαίνει ότι, τα άτομα μετά από ένα τραυματικό γεγονός, εξασφαλίζουν την ορθή παρακολούθηση της ψυχικής τους υγείας. Πρόκειται για πραγματικά σημαντικά ερωτήματα που χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να απαντηθούν»
«για παράδειγμα είναι σύνηθες να λαμβάνουν οι ασθενείς ηρεμιστικά μετά από ένα τραυματικό γεγονός για να καταφέρουν να κοιμηθούν. Αλλά αυτό μπορεί να είναι μια λάθος προσέγγιση…
αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα (και στα δύο αμφότερα, για τις πειραματικές και κλινικές διαδικασίες) ως προς το ποια πρέπει να είναι, η ανταπόκρισή μας στο ψυχολογικό τραύμα, δηλαδή πως επηρεάζεται από τον ύπνο και πως από τη στέρηση του ύπνου.»
Πηγές 1-7-15 http://www.dailymail.co.uk/news/article-3145313/Sleeping-won-t-help-forget-trauma-Staying-awake-best-way-stop-disturbing-flashbacks.html
http://neurosciencenews.com/trauma-memory-sleep-deprivation-2182/
******************************************************
Θεωρίες για τη συναισθηματική μνήμη και τις στιγμιαίες αναδρομές σε τραυματικές εμπειρίες
Στη σύγχρονη έρευνα συναντάμε ευρήματα που δείχνουν ότι, γεγονότα που έχουν συναισθηματική συνισταμένη και άρα σχετίζονται με τη συναισθηματική μνήμη, εγγράφονται καλύτερα και ανακαλούνται πιο εύκολα στις αντίστοιχες διαδικασίες. Πέρα από αυτό όμως φαίνεται ότι υπάρχουν μηχανισμοί κοινοί σε διαδικασίες συναισθηματικής μνήμης και καρδιακής λειτουργίας που υποστηρίζουν την άποψη ότι, η συναισθηματική μνήμη είναι πιο κοντά στην καρδιά παρά στον εγκέφαλο. Πρόσφατα άρχισαν να παρουσιάζονται ενδείξεις ότι αν και η διαδικασία της μνήμης μπορεί να εδράζεται υλικά στον εγκέφαλο, εντούτοις η πραγματική λειτουργία της μπορεί να μην βρίσκεται εκεί.
επομένως ο υλικός εντοπισμός και η καταγραφή της μνήμης στα εργαστηριακά πειράματα, δεν επαρκεί για την πλήρη κατανόηση της λειτουργίας της. Είναι βεβαιωμένο ότι το συναισθηματικό φορτίο δυναμοποιεί τη μνήμη, την κάνει πιο ανθεκτική στο χρόνο και πιο εύκολα προσβάσιμη στην ανάκληση. Οι καταγραφές που συνδυάζονται με συναισθηματικό περιεχόμενο είναι πιο ανθεκτικές.
κατά τη διάρκεια απειλής και τραυματισμού «κινητοποιούνται» όλες οι περιοχές του εγκεφάλου και του σώματος και αυτή η συνολική νευρο-βιολογική συμμετοχή στην ανθρώπινη αντίδραση στην απειλή, μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς το γνωστικό, συναισθηματικό, κοινωνικό, συμπεριφορικό και φυσιολογικό υπόλειμμα ενός τραύματος μπορεί να μας επηρεάζει για πολλά χρόνια, ακόμα και για όλη μας τη ζωή (θεωρία του Bruce Perry, νευρολόγου και παιδοψυχίατρου)
Επίσης ο εγκέφαλος έχει την ικανότητα να δημιουργεί δυνατούς συνειρμούς μεταξύ των αισθητηριακών πληροφοριών, όπως είναι οι ήχοι, οι μυρωδιές, τα συναισθήματα, κλπ, και του τραυματικού γεγονότος και να γενικεύει ένα συγκεκριμένο γεγονός, ιδίως σε σχέση με απειλητικά ερεθίσματα. Όμως αυτή η αξιοσημείωτη δυνατότητα του εγκεφάλου, μας καθιστά ευάλωτους στην ανάπτυξη ψευδών συνειρμών και γενικεύσεων (Perry, 1999).
Ο τρόπος λοιπόν που αποθηκεύονται οι τραυματικές αναμνήσεις, έχει σαν αποτέλεσμα υπενθυμίσεις του τραύματος στο παρόν, να ‘προκαλούν συναισθήματα και αισθήσεις που συνδέονται με το αρχικό συμβάν’ (Ματσάκη, 1996).
Η αρχική αντίδραση φόβου στο τραυματικό γεγονός συχνά αναπαράγεται, επειδή αρχίζουμε να δίνουμε μεγαλύτερη συναισθηματική σημασία σε αντικείμενα και εμπειρίες που διαφορετικά-εάν δηλαδή δεν ζούσαμε το τραυματικό γεγονός- δεν θα τα αντιλαμβανόμαστε ως τρομακτικά. Οπότε, κατά κάποιο τρόπο, ο εγκέφαλος μας δεν γνωρίζει τη διαφορά ανάμεσα σε μια πραγματική απειλή και σε μια απειλή που είναι αποθηκευμένη στο μυαλό μας και έτσι οι υπενθυμίσεις του τραύματος ή διάφορα ερεθίσματα ‘ενεργοποιούν τα σήματα κινδύνου που ουρλιάζουν στην διαπασών όπως ένας συναγερμός που έχει ενεργοποιηθεί από κάποιον που δεν ξέρει πώς να τον απενεργοποιήσει’ (Steinberg και Schnall, 2001).
οι τραυματικές αναμνήσεις αποθηκεύονται με «διαφορετικό τρόπο» και περιλαμβάνουν «χαοτικά θραύσματα» τα οποία απομονώνονται και δεν διαφοροποιούνται από τις μεταγενέστερες εμπειρίες της ζωής
οι τραυματικές μνήμες αποθηκεύονται με τέτοιο τρόπο που δεν επιτρέπει στους επιζώντες να γνωρίζουν ή να μπορούν να αφηγηθούν τις ιστορίες τους με μια αφηγηματική μορφή
(Bessel van der Kolk, σημαντικός ερευνητής στον τομέα του τραύματος)
όταν οι μνήμες «επιστρέφουν» όταν δηλαδή αναδύονται στη συνείδηση, μπορεί να μην επιστρέψουν ως συνεκτικές ιστορίες, αλλά μάλλον ως θραύσματα και κομμάτια …..
Εναλλακτικά, η ιστορία μπορεί να επιστρέψει ως ‘τρομακτικές αντιλήψεις’, ψυχαναγκαστικές ανησυχίες, σωματικές ενοχλήσεις, ή ως μια σειρά από άλλα συμπτώματα (1990, cited in Matsakis, 1996).
οι τραυματικές αναμνήσεις μπορούν να φέρουν στην επιφάνεια, όχι μόνο τις εικόνες του συμβάντος, αλλά και τα σχετικά παγωμένα, μη απελευθερωμένα δύσκολα συναισθήματα, τους ήχους, τις μυρωδιές και τις σωματικές αισθήσεις, και συχνά οι άνθρωποι ‘έχουν ελάχιστη γνωστική κατανόηση του πως το άγχος, η παρορμητικότητα, η κοινωνική και συναισθηματική αγωνία και θλίψη που υποφέρουν, συνδέονται με τον τρόπο που ο εγκέφαλος δημιούργησε τις αναμνήσεις κατά τη διάρκεια μιας προηγούμενης τραυματικής εμπειρίας’ (Perry, 1999).
η στέρηση του ύπνου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τον κατακερματισμό της μνήμης που «αποθηκεύεται» σε διαφορετικές πτυχές εντός του ατόμου. Αποτέλεσμα της κατακερματισμένης μνήμης μπορεί να είναι η διάσχιση –απόσπαση από τα γεγονότα και η ολική ή μερική αμνησία-
*********************************************************
Παράλληλα πραγματοποιήθηκε μια νέα μελέτη στο πανεπιστήμιο του Michigan με 40 μετέχοντες εθελοντές ηλικίας 18-50 χρόνων.
Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Jennifer Goldschmied (διδακτορική φοιτήτρια του τμήματος ψυχολογίας) υποστηρίζει ότι, οι εργαζόμενοι μπορεί να είναι πιο παραγωγικοί εάν, στον εργασιακό τους χώρο μπορούν να κάνουν έναν σύντομο ύπνο (napping) ή όταν τους προσφέρονται παρατεταμένα διαλείμματα
ένας σύντομος ύπνος (napping) στη δουλειά μπορεί να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για την αντιμετώπιση της παρορμητικής συμπεριφοράς και να ενισχύσει την αντοχή μας σε μια απογοήτευση (ταραχή)
παρατηρείται όλο και συχνότερα (είναι κοινό) στους ανθρώπους ιδιαίτερα στους ενήλικες, να μη κοιμούνται μια ολόκληρη νύχτα. Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την προσοχή και τη μνήμη ενός ατόμου, καθώς και να συμβάλει στο αίσθημα κούρασης.
έτσι, ένας σύντομος υπνάκος στον εργασιακό χώρο, μπορεί να είναι μια εύκολη και οικονομικά αποδοτική στρατηγική για την αύξηση της ασφάλειας στο χώρο της εργασίας.
οι UM ερευνητές εξέτασαν πως ένας σύντομος υπνάκος επηρέασε τον συναισθηματικό έλεγχο στους 40 συμμετέχοντες στην έρευνα ενήλικες, ηλικίας 18-50 ετών που διατήρησαν ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου για τρεις νύχτες πριν από το πείραμα (δοκιμή)
στο εργαστήριο οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν εργαστηριακά καθήκοντα σε υπολογιστές και απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με την υπνηλία, τη διάθεση και την παρορμητικότητα.
οι ίδιοι συμμετέχοντες διαχωρίστηκαν τυχαία σε αυτούς που είχαν την ευκαιρία για έναν υπνάκο 60 λεπτών και σε αυτούς που δεν είχαν για μια περίοδο τη δυνατότητα να πάρουν έναν ύπνο και συμμετείχαν παρακολουθώντας ένα βίντεο για τη φύση.
Επιστημονικοί συνεργάτες επιτηρούσαν τους συμμετέχοντες που αργότερα συμπλήρωσαν τα σχετικά ερωτηματολόγια και εκτέλεσαν πάλι κάποια καθήκοντα.
Όσοι πήραν έναν σύντομο υπνάκο (nappers) ξόδεψαν περισσότερο χρόνο προσπαθώντας να λύσουν μια άσκηση από εκείνους που δεν κοιμήθηκαν. Επιπλέον οι nappers ανέφεραν ότι ένιωθαν λιγότερο παρορμητικοί (είχαν συναισθηματικό έλεγχο)
Εκείνοι που δεν είχαν την ευκαιρία για έναν σύντομο ύπνο, ήταν λιγότερο πρόθυμοι να υπομείνουν την πίεση (ταραχή απογοήτευση) προκειμένου να ολοκληρώσουν την επίλυση της άσκησης (του καθήκοντος)
Σε συνδυασμό με προηγούμενες έρευνες που δείχνουν τις αρνητικές επιπτώσεις της στέρησης του ύπνου, τα αποτελέσματα από αυτή την τελευταία μελέτη υποδεικνύουν ότι, η στέρηση ύπνου για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο εμποδίζει τους ανθρώπους να έχουν υπό έλεγχο τις αρνητικές συναισθηματικές τους αντιδράσεις.
Όπως αναφέρει η Jennifer Goldschmied, τα αποτελέσματα της έρευνας, δείχνουν ότι το napping μπορεί να αποτελεί μια ευεργετική παρέμβαση για τα άτομα που ενδέχεται να είναι υποχρεωμένα να παραμένουν άυπνα για μεγάλο χρονικό διάστημα και ενισχύει την ικανότητα τους, να ανταποκρίνονται σε δύσκολα ψυχοφθόρα καθήκοντα (εργασίες που προκαλούν ταραχή και διέγερση)
«οι εργοδότες που αναζητούν οικονομικά αποτελεσματικές στρατηγικές για τη βελτίωση της ασφάλειας των εργαζομένων, θα πρέπει να εξετάσουν την προσθήκη υπνόσακων στους εργασιακούς χώρους, ή χώρους όπου οι εργαζόμενοι θα μπορούν να πάρουν ένα σύντομο ύπνο κατά τη διάρκεια εκτεταμένων διαλειμμάτων» είπαν οι ερευνητές σε ένα δελτίο ειδήσεων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στην τρέχουσα online issue of Personality and Individual Differences.
The study’s authors also include Philip Cheng, Kathryn Kemp, Lauren Caccamo, Julia Roberts and Patricia Deldin.
πηγές 29-6-15
http://ns.umich.edu/new/releases/22985-sleeping-on-the-job-actually-that-s-a-good-thing
2-7-15 http://patch.com/michigan/westbloomfield/u-m-study-supports-trend-let-employees-nap-work
1-7-15 http://www.dailymail.co.uk/news/article-3145313/Sleeping-won-t-help-forget-trauma-Staying-awake-best-way-stop-disturbing-flashbacks.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου