Ο στιχουργός που έγραψε τον ύμνο της Ιμβρου

Οι συγκινητικοί στίχοι που έγραψε για την Ιμβρο ντύθηκαν με τη φωνή του Παντελή Θαλασσινού και πρόκειται να αποτελέσουν τον επίσημο ύμνο του νησιού, οι 150 Ελληνες που αποφάσισαν λόγω κρίσης να ζήσουν ξανά μόνιμα εκεί, αλλά και το ελληνικό σχολείο που έπειτα από εβδομήντα χρόνια θα λειτουργήσει πάλι.

Ο στιχουργός Στέλιος Μαργωμένος μιλάει στην «Espresso της Κυριακής» για την Ιμβρο που τον σημάδεψε και αναφέρεται στις μεγάλες προσωπικότητες της showbiz των προηγούμενων δεκαετιών που γνώρισε μέσα από το ιστορικό νυχτερινό κέντρο «Φαληρικόν», το οποίο είχε ο πατέρας του.

Μιλάει όμως και για τις στιγμές που έφτασε ένα βήμα πριν από το τέλος, το πάτο αλλά και την αναγέννηση της ζωής του, αποδεικνύοντας περίτρανα πως καθετί που μας συμβαίνει είναι ένα μάθημα για να φτάσουμε στην προσωπική μας αλήθεια!

Μαζί με τον διευθυντή της ορχήστρας του Μίκη Θεοδωράκη Θανάση Βασιλά που υπέγραψε τη μουσική, τον Λάζο Ιωαννίδη ο οποίος με τη λύρα του έδωσε πνοή στα λόγια, αλλά και τον Παντελή Θαλασσινό να ερμηνεύει τις ιστορίες καημού όσων Ελλήνων εγκατέλειψαν τη ζωή τους εκεί, ο Στέλιος Μαργωμένος δημιούργησε το τραγούδι που θα αποτελέσει τον ύμνο της Ιμβρου…

Ο διακεκριμένος στιχουργός εξομολογείται στην «Espresso της Κυριακής»: «Εμπνεύστηκα τους στίχους από τον πόνο των Ελλήνων που εγκατέλειψαν το νησί. Πρόκειται να βγει μαζί με ένα βιβλίο αφιερωμένο στην Ιμβρο. Θέλω να ευχαριστήσω τον Παντελή Θαλασσινό που αγάπησε το τραγούδι. Τον αγαπάμε σαν να είναι ένας από εμάς. Ο Θανάσης Βασιλάς έγραψε μια υπέροχη μουσική και ο Λάζος Ιωαννίδης με τη λύρα του μας έκανε να κλάψουμε. Θυμάμαι με συγκίνηση τα λόγια του “έκλεισα τα μάτια μου και ονειρεύτηκα τον Πόντο”. Μέχρι τον Οκτώβριο θα είναι έτοιμο… Το τραγούδι θα αποτελεί τον ύμνο της Ιμβρου και θα ακουστεί κκαι στην Τουρκία… Δεν θέλαμε να θίξουμε πράγματα, αλλά να πούμε τον πόνο μας. Μια ζωή υπάρχει μέσα μου η Ιμβρος».
ΓΙΑΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΖΥΓΟΣ ΙΜΒΡΙΕΣ
Ο ίδιος ξετυλίγει τη ζωή του και μιλάει για το πώς η τύχη ενώθηκε με τις ρίζες του… «Ο πατέρας μου Γιώργος Μαργωμένος είχε το “Φαληρικό”, αλλά και ακόμη πολλά κέντρα των δεκαετιών ’60 και ’70. Η γιαγιά μου καταγόταν από την Ιμβρο. Πάντα μου έλεγε ο πατέρας μου “είναι καλός άνθρωπος γιατί είναι Ιμβρια”. Ποτέ στα παιδικά χρόνια μου δεν είχα δώσει σημασία στο γεγονός.

Στα δεκαεννιά μου ερωτεύτηκα τη γυναίκα μου… Μια κοινή φίλη μας, όταν πρωτογνωριστήκαμε, μου είπε αρχικά “δεν θα σου δώσει σημασία. Είναι από την Ιμβρο και αυτοί οι άνθρωποι έχουν ένα ιδιαίτερο δέσιμο μεταξύ τους”. Τότε θυμήθηκα ότι από εκεί κατάγεται η γιαγιά μου. Με αυτήν τη γυναίκα είμαστε πια μαζί τριάντα πέντε χρόνια και έχουμε αποκτήσει δύο παιδιά».
ΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
«Το 1987 πήγα πρώτη φορά στην Ιμβρο. Ηταν δύσκολα. Κάναμε Δεκαπενταύγουστο, ενώ ο τούρκικος στρατός ήταν μεταξύ των Ελλήνων στην εκκλησία. Ενιωθες ότι ήσουν υπό κατοχή. Σοκαρίστηκα τρομερά. Οταν έφυγα, είπα πως δεν θα ξαναπατήσω ποτέ στη ζωή μου. Βρέθηκα ξανά έπειτα από δώδεκα χρόνια. Οι καταστάσεις είχαν κάπως διαφοροποιηθεί. Είχε μαθευτεί στην Τουρκία ότι υπάρχει ένα νησί που λέγεται… Γκιοτσέ Αντά. Τη δεύτερη φορά βρήκα όλους τους συγγενείς μου, το σπίτι της γιαγιάς μου. Με το που αντίκρισα το σπίτι των προγονών μου, συγκινήθηκα πολύ»…
ΤΟ ΕΡΕΙΠΩΜΕΝΟ ΧΩΡΙΟ
«Η γυναίκα μου κατάγεται από το Σχινούδι. Στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν το μεγαλύτερο χωριό των Βαλκανίων. Τώρα πια είναι ερειπωμένο. Νομίζεις ότι έπεσε επιδημία και έφυγε ο κόσμος. Υπάρχουν μόλις τριάντα οικογένειες που ανακαίνισαν τα σπίτια τους. Το σοκ είναι μεγάλο. Μέσα από ένα σπασμένο παράθυρο, έναν τοίχο που έχει πέσει βλέπεις ότι υπάρχουν ακόμη οι ζωές των Ελλήνων εκεί. Το κρεβάτι τους είναι στρωμένο… Επειτα από χρόνια διάλυσης έχουν πέσει χώματα, αλλά τα σκεπάσματα δεν έχουν λιώσει… Βλέπεις τις κούνιες των παιδιών, τις πέτρες που έπλεναν τα ρούχα τους… Είναι ατόφια τα ποτήρια και τα μαγειρικά σκεύη τους σχεδόν εκατό χρόνια μετά την απομάκρυνση των κατοίκων. Εχοντας περάσει τόσες γενιές, νιώθεις ακόμη ότι θα γυρίσουν πίσω… Νιώθεις ότι συνέβη ένα μεγάλο κακό που ανάγκασε τον κόσμο να φύγει… Το θέαμα των ερειπωμένων σπιτιών που άντεξαν στον χρόνο θέλουν να το κρατήσουν οι Τούρκοι ως αξιοθέατο. Να δείχνουν ποιοι ήταν οι διγενείς του νησιού και πώς ζούσανε».
ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΕΙ
Εβδομήντα χρόνια μετά τη βίαιη απόφαση να κλείσει το ελληνικό σχολείο οι κάτοικοι τους Ιμβρου γιορτάζουν πια το ιστορικό γεγονός της επαναλειτουργίας του. Ο Στέλιος Μαργωμένος υπογραμμίζει στην «Espresso της Κυριακής»: «Εγινε μεγάλος αγώνας από τον Πατριάρχη, ο οποίος αγωνίστηκε για την Ιμβρο. Εδώ και χρόνια θέλει να ανοίξει το σχολείο. Φέτος το φτιάχνουμε και ελπίζουμε να ολοκληρωθεί».

Εξάλλου, όπως τονίζει, ο στιχουργός όλοι οι Ελληνες του νησιού δίνουν το «παρών» κάθε καλοκαίρι τηρώντας όλα τα έθιμα και τις παραδόσεις: «Τον Δεκαπενταύγουστο κάθε χωριό κάνει τα πανηγύρια του που κρατούν τουλάχιστον δέκα ημέρες. Σφάζουμε αρνιά, κάνουμε κουρκούτες, έρχονται συγκροτήματα από Ελλάδα που παίζουν μουσική. Μαζευόμαστε γύρω στα 1.500 άτομα. Θέλουμε να κρατήσουμε την παράδοσή μας».
Η ΚΡΙΣΗ ΕΦΕΡΕ ΕΛΛΗΝΕΣ!
Η οικονομική κρίση οδήγησε 150 Ελληνες στην Ιμβρο για να αναζητήσουν την τύχη τους στο νησί. «Νέα παιδιά μέχρι είκοσι πέντε ετών έχουν έρθει στην Ιμβρο προκειμένου να εγκατασταθούν μόνιμα» αναφέρει ο στιχουργός: «Εχουν αγοράσει ζώα και προετοιμάζουν τη ζωή τους εκεί. Ζούμε αρμονικά πια με τους Τούρκους. Φέτος επισκέφθηκε ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας την Ιμβρο έπειτα από πάρα πολλά χρόνια. Πήγε επίσης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Ευχόμαστε κάτι ευχάριστο να ξεκινήσει από εδώ και πέρα για εμάς».

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΞΑΚΟΥΣΤΟ «ΦΑΛΗΡΙΚΟΝ» ΤΟΥ ΜΑΡΓΩΜΕΝΟΥ
Ο Στέλιος Μαργωμένος γυρνάει πίσω στον χρόνο και αφηγείται τη ζωή του αλλά και άγνωστες ιστορίες καλλιτεχνών από την περίοδο που ο πατέρας του, όντας ένα από τα πιο γνωστά πρόσωπα της νυχτερινής Αθήνας, είχε στην ιδιοκτησία του το ιστορικό «Φαληρικόν» ακόμη πολλά νυχτερινά μαγαζιά.

«Ο πατέρας μου είχε το “Φαληρικόν” και τον “Περικλή” που ήταν το στέκι του Μητσάκη. Εκεί βρέθηκαν ο Γιώργος Νταλάρας, ο Δημητράτος, η Ρένα Κουμιώτη, η Ρένα Βιολάντη. Ηταν επίσης ιδιοκτήτης της περίφημης μπουάτ στην Πλάκα “Σοφίτα”, όπου τραγουδούσαν μεταξύ άλλων η Μαρίνα, ο Ρωμανός και ο Δήμος Μούτσης, ενώ αργότερα πέρασε στα χέρια του Κώστα Τουρνά. Πίστευε ότι πάντα θα τα καταφέρνει, αλλά είχε μεγαλώσει, οι δυνάμεις του μειώθηκαν, η Πλάκα τελείωσε και έπεσε έξω… Εκτός των άλλων, είχε περίεργα χόμπι, όπως όλοι όσοι κάνουν αυτές τις δουλειές και οι συγκυρίες κάποια στιγμή του ήρθαν ανάποδα».
Η ΜΠΕΛΛΟΥ ΚΑΙ Ο ΜΗΤΣΑΚΗΣ
Ο ίδιος θυμάται χαρακτηριστικές στιγμές που έζησε με σημαντικούς καλλιτέχνες της εποχής: «Δεν θα ξεχάσω την Μπέλλου. Ερχόταν σπίτι και μαρτυρούσε στη μητέρα μου ότι ο πατέρας μου είχε φιλενάδα, αναφέροντάς της ακόμη και πού έμενε. Ετσι γινόταν η αρχή για πολλές φασαρίες».

Ομως τι έχει μείνει στη μνήμη του από τον Γιώργο Μητσάκη; «Τον θαύμαζα. Ηταν πάντοτε καλοντυμένος και πολύ ευγενικός. Επαιρνε 6.000 χιλιάδες δραχμές την ημέρα. Αν το μαγαζί δεν είχε δουλειά, πληρώνονταν οι μουσικοί και τα μικρά ονόματα. Η φίρμα δεν πληρωνόταν. Για να μη φανεί στους υπόλοιπους ότι δεν έπαιρνε χρήματα, μέσα στο φάκελό του έβαζαν χαρτοπετσέτες» απαντάει.
ΤΟ… ΒΑΡΥ ΠΑΙΔΙ
«Με τον Νταλάρα είχαμε εννιά χρόνια διαφορά. Οταν τραγουδούσε, έτριζε το μαγαζί» τονίζει ο στιχουργός. «Την πρώτη μεγάλη επιτυχία του την έκανε ενώ τραγουδούσε σε εμάς. Ηταν το τραγούδι “Στην εποχή του Πάγκαλου”. Ο Νταλάρας είχε πάρα πολλές θαυμάστριες. Ηταν βαρύ παιδί. Θυμάμαι, είχε πει τότε στον πατέρα του ότι ήθελε να παντρευτεί, αλλά εκείνος του απάντησε “μην το κάνεις ακόμη. Εσύ έχεις παντρευτεί την καριέρα σου. Θα κάνεις μεγάλες επιτυχίες”».
Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΖΩΖΩ ΝΤΑΛΜΑΣ«Ηταν ένας από τους ωραιότερους ανθρώπους που είχα συναντήσει. Ο πατέρας μου είχε μια καφετέρια. Κάθε μέρα ερχόταν εκεί μια μεγάλη κυρία. Στην αρχή, όλα τα παιδιά που ήμασταν στο μαγαζί θεωρούσαμε ότι ήταν τρελή. Εβγαζε τα ρούχα της και μας έλεγε: “Κοιτάξτε”» θυμάται ο Στέλιος Μαργωμένος.

«Της φτιάχναμε καφέ και, όταν έφευγε, μας άφηνε 2.000-3.000 δραχμές χαρτζιλίκι. Κάποια στιγμή μας είπε ένας θαμώνας “είναι η Ζωζώ Νταλμάς”. «Μια μέρα ήρθε στο μαγαζί και με ρώτησε “έχεις ποδήλατο;”. Οταν της απάντησα αρνητικά, μου είπε “πάρε 5.000 να αγοράσεις”… Μοίραζε σε όλον τον κόσμο λεφτά. Τότε έμαθα ότι ήταν η ερωμένη του Κεμάλ Ατατούρκ και πέραν του ότι ήταν από τις ωραιότερες γυναίκες της εποχής της, υπήρξε μεγάλη καλλιτέχνις. Μια μέρα μού έφερε από το σπίτι της τις φωτογραφίες με τα κάδρα που ήταν γυμνή. Ημουν δεκαπέντε ετών… Ακόμη και σήμερα δεν έχω δει ωραιότερη γυναίκα στη ζωή μου. Θυμάμαι, ένα βράδυ μας πήγε στη “Νεράιδα”, όπου τραγουδούσε ο Βοσκόπουλος. Ολο το μαγαζί ήταν όρθιο… Και την προσκυνούσε. Για μεγάλο διάστημα έπειτα είχε χάθηκε. Δεν την είχε συναντήσει κανένας. Τότε διάβασα στις εφημερίδες της εποχής ότι ήταν τόσο φτωχή, που την έβαλαν σε γηροκομείο γιατί δεν είχε να φάει. Η γυναίκα που μοίραζε τα λεφτά της, δεν μπορούσε να συντηρήσει τον εαυτό της. Εξι μήνες αργότερα πέθανε στο γηροκομείο. Τη θυμάμαι πάντα γλυκά ως έναν άνθρωπο με μεγάλη καρδιά. Δεν ξέρω αν υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι, ενώ γνωρίζουν ότι έχουν τα τελευταία τους χρήματα, τα μοιράζουν. Φαντάσου πόση αγάπη είχε μοιράσει αυτός ο άνθρωπος στη ζωή του».
ΑΠΟ ΤΟ ΖΕΝΙΘ ΣΤΟ ΝΑΔΙΡ!
«Η ζωή μου ήταν γεμάτη. Εχω κάνει πολλά λάθη, αλλά αν ξαναγεννιόμουν, θα έκανα τα ίδια… Ξεκίνησα τη σταδιοδρομία μόνος μου, δίχως χρήματα. Στα είκοσί μου ο μπαμπάς μου δεν είχε τίποτε πια. Είχε καταστραφεί τελείως και είχε κάνει μια απόπειρα αυτοκτονίας. Δεν μπορούσα να διανοηθώ τι συνέβαινε. Ημουν στρατιώτης και πάλεψα να βοηθήσω την οικογένειά μου. Παντρεύτηκα, έγινα χρυσοχόος, έβγαλα πολλά χρήματα, αλλά από μία λάθος κίνηση τα έχασα όλα και έκανα τρίτη εκκίνηση στη ζωή μου» αναφέρει χαρακτηριστικά.
ΕΧΑΣΑ 150 ΕΚΑΤ. ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ
«Στην άνοδό μου άνοιξα διάφορα μαγαζιά, αγόρασα ακίνητα… Κάποια στιγμή, βρέθηκα με ένα μαγαζί στη Μύκονο. Είχα έναν δικηγόρο που δεν με βοήθησε να καταλάβω ότι υπέγραψα για μια ετερόρρυθμη εταιρεία με ομόρρυθμο εμένα. Αν κάτι δεν πήγαινε καλά, τα έχανα όλα. Οι συνέταιροί μου έκαναν τα πάντα για να διαλυθώ. Ενα βράδυ κρυφάκουσα μια συζήτησή τους. Μου την είχαν στημένη… Προτίμησα να πτωχεύσω. Ο,τι έκανα μέχρι εκείνη τη στιγμή στη ζωή μου το έχανα για ένα λάθος βήμα… Το 1992 έχασα 150 εκατομμύρια σε μία μέρα. Προσπάθησα να κάνω κάποιες δουλειές να ξεχρεώσω, αλλά δεν ήταν εύκολο. Βλέποντας μια εκπομπή στην τηλεόραση, αποφάσισα να πάω στο Λος Αντζελες. Το επόμενο πρωί ρευστοποίησα μέχρι και τα ρούχα της γυναίκας μου για να φύγουμε για εκεί».
Ο ΠΑΤΟΣ
«Επιασα πάτο. Σκέφτηκα ακόμη και να αυτοκτονήσω… Ομως κατάλαβα γρήγορα ότι φτάνοντας στον πάτο μπορείς πιο εύκολα έπειτα να ανέβεις στην επιφάνεια και να αναπνεύσεις. Πέρασα πολύ δύσκολα… Βίωσα απίστευτες περιπέτειες. Εμεινα δύο χρόνια στην Αμερική, πέρασα από Γερμανία, προσπάθησαν να με σκοτώσουν, πόνεσα, χτυπήθηκα, έφτασα στο απόλυτο μηδέν, κινδύνεψα να μπω στη φυλακή, αλλά κατάφερα να γυρίσω στην Ελλάδα και να ξεκινήσω για τέταρτη φορά από την αρχή τη ζωή μου ξεχρεωμένος. Μου έμεινε μόνο ένα κουσουράκι κατάθλιψης. Εμαθα να είμαι μόνος μου. Τα βρήκα με τον εαυτό μου και φιλοσόφησα τη ζωή. Σήμερα είμαι ευτυχισμένος».
ΣΤΑ ΣΑΡΑΝΤΑ ΕΠΤΑ ΤΟΥ ΣΤΙΧΟΥΡΓΟΣ
Τα τελευταία χρόνια υπέγραψε μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Βασίλη Καρρά, του Νίκου Μακρόπουλου και άλλων καλλιτεχνών. Ο ίδιος τονίζει πως ξεκίνησε να γράφει στίχους στα σαράντα επτά του.

«Είχα έναν φίλο δικηγόρο, ο οποίος μου ζήτησε να του δώσω τα πνευματικά δικαιώματα για να κάνει τη ζωή μου βιβλίο. Οταν προσπάθησα να γράψω κάποια πράγματα, έβγαινε η ζωή μου σε στίχο. Χωρίς να καταλάβω αν ήταν κάτι καλό, πήγα σε μια συμβολαιογράφο να τα κατοχυρώσω. Εκείνη μου είπε “μεταξύ όσων γράφεις έχεις κάποια διαμάντια”. Επειδή ήταν πολύ φίλη με τον Αχιλλέα Θεοφίλου, με ρώτησε αν θέλω να του δείξω όσα γράφω. “Γράφεις πολύ καλά. Αυτοί που ψάχνεις θα σε ψάχνουν. Συνέχισε και θα με θυμηθείς” μου είπε εκείνος όταν τον είδα και τα λόγια του με κράτησαν για να μπορέσω να παλέψω. Υστερα από μικρό διάστημα άνοιξε μια εταιρεία που λεγόταν musicgr. Η ιδιοκτήτρια της Φωτεινή Λιγούδη, ένας εξαίρετος άνθρωπος. με βοήθησε να κάνω τις πρώτες δισκογραφικές δουλειές. Από εκεί ξεκίνησαν όλα. Σήμερα είμαι πια χαρούμενος, γιατί μέσα από τη ζωή έμαθα πως το κάθε όνειρο έχει έναν λόγο. Χαίρομαι γιατί, όταν φύγω, θα ξέρω ότι άφησα και εγώ κάτι πίσω στα παιδιά μου. Και η ιστορία συνεχίζεται»...
Ο ΤΖΕΝΤΛΕΜΑΝ ΑΝΤΟΝΙ ΚΟΥΙΝ
«Ηταν ένας απίστευτος άνθρωπος. Δεν θα ξεχάσω την καλοσύνη του απέναντι σε όλους τους Ελληνες. Οταν επισκέφτηκε το “Φαληρικόν”, το μαγαζί γέμισε από τον κόσμο που ήρθε να τον δει, να του μιλήσει και να του πει ένα ευχαριστώ για όσα έκανε για την Ελλάδα. Είχα την τύχη να τον γνωρίσω προσωπικά εκείνο το βράδυ. Ηταν ένας υπέροχος, καλοσυνάτος και γενναιόδωρος άνθρωπος».


ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΙΤΣΑΣ

espresso