Τι ψάχνει η Ziraat Bank 94 χρόνια μετά...

Επειτα από έντονο παρασκήνιο, η «Αγροτική Τράπεζα της Τουρκίας», που λειτουργούσε ως το 1914 στην περιοχή της Μακεδονίας, ανοίγει καταστήματα σε Αθήνα και Κομοτηνή

Έπειτα από 94 χρόνια η τουρκική τράπεζα Ziraat Bank επιστρέφει στην Ελλάδα, μέσα από έντονο παρασκήνιο, διπλωματικές επαφές και ιστορίες κατασκοπίας.

Οι φήμες λένε ότι αφορμή για το επενδυτικό άνοιγμα της Ziraat στην Ελλάδα στάθηκε η «ταλαιπωρία» του διευθυντή διεθνών σχέσεων της τράπεζας όταν προσπάθησε να ανοίξει λογαριασμό σε τραπεζικό κατάστημα της Αθήνας. Η γραφειοκρατία τον οδήγησε αρχικά να απευθυνθεί στο εμπορικό τμήμα της τουρκικής πρεσβείας ώστε να δοθεί λύση στο πρόβλημά του και εν συνεχεία να προτείνει τη δημιουργία υποκαταστήματος τουρκικής τράπεζας στην Ελλάδα.

Με έτος ίδρυσης το 1863, το παλαιότερο και μεγαλύτερο κρατικό πιστωτικό ίδρυμα στη γειτονική χώρα, η αντίστοιχη Αγροτική Τράπεζα της Τουρκίας, λειτουργούσε στη Μακεδονία μέχρι το 1914, χορηγώντας δάνεια σε αγρότες. Η περιουσία της τράπεζας ανερχόταν τότε σε περίπου 11 εκατ. δραχμές και περιελάμβανε ακίνητα που είχαν περιέλθει σε αυτήν από δάνεια κατόπιν πλειστηριασμών, αξίας 7.156.326 δραχμών, ενώ οι απαιτήσεις προς είσπραξη έφταναν τα περίπου 5 εκατ.

Η εκκαθάρισή της από τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1914, υπήχθη τον Ιανουάριο του 1915 στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και μετονομάστηκε σε Γεωργική Τράπεζα Μακεδονίας-Ηπείρου, ενώ το 1929 τη διαδέχτηκε η ATEbank. Από τότε πολλά συνέβησαν στις σχέσεις των δύο χωρών σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, αλλά η Ziraat φαίνεται ότι δεν ξέχασε τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, η οποία και αποτελεί το βασικό λόγο εισόδου της στη χώρα μας.

Η απόφαση ελήφθη από το Διοικητικό Συμβούλιο της τουρκικής τράπεζας το Μάρτιο του 2007 και δύο μήνες μετά η Ziraat Bank κατέθεσε αίτηση στην Τράπεζα της Ελλάδος για την εγκατάσταση και τη λειτουργία υποκαταστημάτων στη χώρα μας. Οι διαβουλεύσεις που ακολούθησαν ήταν έντονες, καθώς στα πλάνα της Ziraat ήταν η λειτουργία καταστημάτων μόνο στη Θράκη, κάτι που αντιβαίνει στην ελληνική τραπεζική νομοθεσία.

Μάλιστα, εκπρόσωποι της τουρκικής πλευράς έκαναν λόγο για αναίτιες καθυστερήσεις από την ΤτΕ στην έγκριση του φακέλου της Ziraat, ενώ δύο ελληνικές τράπεζες, η Εθνική και η Eurobank, είχαν ήδη εξαγοράσει αντίστοιχες τουρκικές. Εν τέλει, η «Αγροτική Τράπεζα της Τουρκίας» φαίνεται ότι υπαναχώρησε και αποφάσισε να εγκαταστήσει την έδρα της στην Αθήνα, στη διεύθυνση Ερμού 2. Παράλληλα, έχει αναθέσει σε γνωστή ιδιωτική εταιρία την ανεύρεση προσωπικού, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες έχει βρει κτίριο στην Κομοτηνή για τη δημιουργία καταστήματος, το οποίο και ανακαινίζει.

Πηγές από την πλευρά της ΤτΕ σημείωναν ότι ουδέποτε αντιμετωπίστηκε το αίτημα με προκατάληψη, και μάλιστα η άδεια δόθηκε σε εξαιρετικά σύντομο διάστημα.Ωστόσο, τις παράπλευρες απώλειες υπέστη τελικά η Alpha Bank, η οποία την περίοδο εκείνη διαπραγματευόταν την εξαγορά της Atlernatif. Αν και είχε επέλθει συμφωνία με τον όμιλο Anadolu, που ήλεγχε την τράπεζα, οι τουρκικές τραπεζικές αρχές δεν είδαν θετικά την τρίτη εξαγορά τουρκικής τράπεζας από ελληνική και δεν επέτρεψαν την ολοκλήρωση του deal, με το αιτιολογικό ότι στέλεχος της ελληνικής τράπεζας είναι πρώην «κατάσκοπος».

Ουσιαστικά η τουρκική πλευρά «φωτογράφισε» τότε τον πρώην πρέσβη και τέως επικεφαλής της ΕΥΠ κ. Παύλο Αποστολίδη, ο οποίος είναι ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. της Alpha Bank. Επίσης, ούτε η προτεινόμενη κοινοπραξία του Ελληνοτουρκικού Εμπορικού Επιμελητηρίου της Αθήνας και του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Σμύρνης, με την επωνυμία Business Aegean Bank, έχει ευοδωθεί ακόμη. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν κατάφερε να λάβει τη σχετική έγκριση της τουρκικής αρχής. Το χρονοδιάγραμμα λειτουργίας της Aegean Business Bank προέβλεπε λήψη της σχετικής άδειας μέχρι το τέλος του 2006, καθώς ο σχετικός φάκελος έχει καταρτιστεί από το τέλος του 2005, έπειτα από μακρά περίοδο διαπραγματεύσεων και προετοιμασίας.

Η Ziraat Bank αποτελεί τραπεζικό κολοσσό, με υποκαταστήματα σε πολλές χώρες των Βαλκανίων, και την τελευταία τριετία είναι η πιο κερδοφόρα τράπεζα της Τουρκίας. Με 1.146 καταστήματα (από τα οποία εννέα στο εξωτερικό), εξυπηρετεί καθημερινά 1,5 εκατ. πελάτες, διαθέτει πάνω από 21.000 υπαλλήλους και κατέχει το 14%-15% του συνολικού ενεργητικού του τουρκικού τραπεζικού συστήματος. Η επέκτασή της στο εξωτερικό ξεκίνησε το 1975 και εστιάστηκε σε χώρες που έχουν έντονο το τουρκικό στοιχείο, όπως η Γερμανία. Εχει θυγατρικές σε 18 χώρες, μεταξύ των οποίων Βοσνία, Βουλγαρία, Σκόπια και Αζερμπαϊτζάν, γραφεία στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο, μετέχει σε κοινοπραξία στο Ουζμπεκιστάν κ.λπ.

Το τουρκικό στοίχημα των ελληνικών τραπεζών

Οι ευκαιρίες και τα ρίσκα της μεγάλης «γειτονικής» οικονομίας

Ορόσημο στις επιχειρηματικές σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας συνεχίζει να αποτελεί η εξαγορά της τουρκικής Finansbank από την Εθνική Τράπεζα, μια επένδυση που κόστισε περίπου 5 δισ. ευρώ. Η κίνηση της Εθνικής άνοιξε το δρόμο και σε άλλες τράπεζες, καθώς η Eurobank έναντι περίπου 140 εκατ. ευρώ εξαγόρασε την Tekfenbank, ενώ απέκτησε και χρηματιστηριακή παρουσία μέσω της HC Instabul Holdings AS.

Στελέχη κι άλλων μεγάλων τραπεζών κοιτάζουν την αγορά της γείτονος, καθώς βλέπουν ότι η κίνηση του προέδρου της Εθνικής κ. Τάκη Αράπογλου, που αγόρασε τη Finansbank εν μέσω κρίσης της τοπικής αγοράς, αποδείχτηκε «χρυσή επένδυση».

Με την τουρκική αγορά «φλερτάρουν» κατά καιρούς τόσο η Τράπεζα Πειραιώς όσο και η Marfin, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν άμεσοι στόχοι προς διεκδίκηση, ενώ εξελίξεις θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια ενδεχόμενη πώληση της Millennium σε Ελλάδα και Τουρκία ή μόνο στην Τουρκία.

Αν και η είσοδος στην Τουρκία ενέχει ρίσκο, καθώς η οικονομία της χώρας δεν είναι σταθερή, τα περιθώρια κερδών για τις τράπεζες είναι σχεδόν διπλάσια από τα αντίστοιχα στην Ελλάδα: το περιθώριο προσαύξησης των επιτοκίων (spread) στα δάνεια βρίσκεται στο 6% στην Τουρκία έναντι 3%-3,5% στη χώρα μας, το τουρκικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό 5,3% ως το 2009, ενώ η αγορά ξεπερνά τα 75 εκατ. κατοίκους.

Τα δάνεια της λιανικής τραπεζικής ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκαν στο 13,2% το 2007 από 11,8% τον προηγούμενο χρόνο, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά στη χώρα μας ως ποσοστό του ΑΕΠ ανέρχονται στο 50%, ενώ ο μέσος όρος της Ε.Ε. υπερβαίνει το 90%.

Κέρδη

Υστερα από 17 μήνες η Εθνική έχει ανακτήσει το 14% της συνολικής επένδυσής της στη Finansbank. Η τουρκική τράπεζα πέτυχε κέρδη 448 εκατ. ευρώ το 2007, σε σύνολο κερδών 1,680 δισ. ευρώ για τον όμιλο.

Εάν τα αποτελέσματα της Finansbank αθροιστούν με τα αντίστοιχα του 2006, τότε η ΕΤΕ έχει αποκομίσει 535 εκατ. ευρώ από την τουρκική θυγατρική.

Την ενίσχυση της παρουσίας της στην τραπεζική αγορά της Τουρκίας έχει θέσει ως στόχο η EFG Eurobank. Το σύνολο του ενεργητικού της Eurobank Tekfen αυξήθηκε κατά 147% το 2007 και ανήλθε σε 2,8 δισ. τουρκικές λίρες (2,42 δισ. δολ.) και ως το τέλος του 2008 εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 3,6 δισ. λίρες (3,11 δισ. δολ.).

Πηγή:Ελεύθερος Τύπος