«Θερμό καλοκαίρι» με νέα «δέσμη Νίμιτς»

Ο κ. Μάθιου Νίμιτς κατά την πρόσφατη συνάντησή του με την υπουργό Εξωτερικών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη στην Αθήνα

Ο απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ ευελπιστεί ότι θα βρεθεί λύση για το όνομα της πΓΔΜ ως το φθινόπωρο

ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

«Θερμό καλοκαίρι» για το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων προβλέπει ο Μάθιου Νίμιτς. Ο προσωπικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ ολοκλήρωσε τις συνομιλίες του σε Ελλάδα και πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (πΓΔΜ), παρουσιάζοντας τη νέα δέσμη ιδεών του. Μετά τη συνάντησή του με την πολιτική ηγεσία των Σκοπίων, τόνισε ότι αναμένει τις αντιδράσεις των δύο χωρών και ότι ελπίζει να βρεθεί μια λύση ως το φθινόπωρο.

Πάντως, αν και δήλωσε ότι δεν αναμένει προσεχώς σημαντικές εξελίξεις, εντύπωση προκαλεί η ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών ότι «δεν έχει ληφθεί απόφαση για τα επόμενα βήματα σε αυτό το σημείο, αλλά αυτό θα διευθετηθεί σύντομα, ίσως την επόμενη εβδομάδα». Η φράση αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνει εκτιμήσεις εμπείρων διπλωματών ότι «καλό είναι να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας την ημερομηνία της 9ης Ιουλίου».

Ανώνυμες κυβερνητικές πηγές στα Σκόπια έλεγαν ότι ο πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι δεν δίστασε να θέσει στον κ. Νίμιτς τα θέματα της αναγνώρισης «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα, του επαναπατρισμού «Σλαβομακεδόνων» που εγκατέλειψαν τη χώρα μας μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου, όπως και την επιστροφή των κατασχεθέντων περιουσιών τους. Εγκυροι διπλωματικοί κύκλοι, σχολιάζοντας τα αιτήματα Γκρούεφσκι, έλεγαν χωρίς περιστροφές ότι δεν πρόκειται ποτέ να γίνουν αποδεκτά.

Η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει τις κόκκινες γραμμές της στο θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, πετώντας ουσιαστικά το «μπαλάκι στην πλευρά της πΓΔΜ». Επιθυμεί την υιοθέτηση μιας ονομασίας έναντι όλων, με γεωγραφικό προσδιορισμό και με σαφείς εγγυήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Και θεωρεί ότι μετά το Βουκουρέστι το μήνυμά της έχει περάσει τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στους ευρωπαίους εταίρους της.

Η κατάθεση της νέας δέσμης ιδεών του κ. Νίμιτς, η οποία ναι μεν δεν αποτελεί συγκεκριμένη πρόταση όπως εκείνη της 19ης Φεβρουαρίου, αλλά είναι αρκετά προχωρημένη, επιτρέπει είσοδο σε ουσιαστική διαπραγμάτευση, αρκεί να υπάρχει βούληση εκατέρωθεν. Η κίνηση του κ. Γκρούεφσκι όμως μάλλον ακυρώνει αυτή την πιθανότητα. Ο σκοπιανός πρωθυπουργός φαίνεται ότι επιχειρεί «να αγοράσει χρόνο» για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, για την οποία αναμένεται να κορυφωθούν τις προσεχείς ημέρες οι διαβουλεύσεις με τα δύο αλβανικά κόμματα, ή για να πωλήσει την όποια λύση στην κοινή γνώμη.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η δέσμη ιδεών που παρουσίασε ο κ. Νίμιτς στην Αθήνα και στα Σκόπια αποτελείται από 10 σημεία, τα οποία συνιστούν ένα πλαίσιο εντός του οποίου ο διαμεσολαβητής ευελπιστεί να διαμορφώσει μία τελική πρόταση όταν ωριμάσουν οι συνθήκες. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Νίμιτς παρουσίασε μια λίστα με ονόματα.

Το 80% των προτεινόμενων ονομάτων περιέχουν γεωγραφικό προσδιορισμό, ενώ υπάρχει τουλάχιστον ένα που φέρεται να αφορά σε προσδιορισμό του πολιτεύματος. Ο απεσταλμένος του ΓΓ του ΟΗΕ απέφυγε να χρησιμοποιήσει παρενθέσεις (όπως έκανε στην τελευταία του πρόταση πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι που απερρίφθη από την Ελλάδα), όχι όμως και παύλες.

Πιο συγκεκριμένα, στον κατάλογο φέρονται να περιέχονται σίγουρα - σε παραλλαγές και σε σλαβική γραφή - τα ονόματα «Βόρεια Μακεδονία» (Gorna Makedonija) και «Νέα Μακεδονία» (Nova Makedonija), ενώ φέρεται να υπάρχει και τουλάχιστον μια ονομασία με παύλα. Εγκυροι διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι «το "Βόρεια Μακεδονία" θα μπορούσε να γίνει ευκολότερα αποδεκτό από τις δύο πλευρές».

Ο κ. Νίμιτς, στις δηλώσεις του στην Αθήνα, αναφέρθηκε πολύ καθαρά στο αντικείμενο της διαπραγμάτευσης, το οποίο είναι η εύρεση αμοιβαίως αποδεκτού ονόματος και ο καθορισμός του εύρους χρήσης του. Ο ίδιος επιχείρησε πάντως με τις δηλώσεις του στην Αθήνα να καταστήσει σαφές ότι θα προσπαθήσει να αποσυνδέσει το θέμα της ονομασίας από το σκοπιανό αίτημα για αναγνώριση «μακεδονικής ταυτότητας και γλώσσας», το οποίο ναι μεν συζητείται, αλλά είναι περιφερειακό θέμα του πυρήνα της εντολής του. Υπογράμμισε όμως ότι αναζητείται όνομα που θα χρησιμοποιείται διεθνώς. Με τον τρόπο αυτό, ο κ. Νίμιτς κινήθηκε ουσιαστικά στο πλαίσιο της διπλής ονομασίας.

Ανώνυμες κυβερνητικές πηγές στα Σκόπια σημείωναν χθες ότι ο κ. Νίμιτς προτείνει «μία διεθνή ονομασία έναντι όλων» (διεθνείς οργανισμούς και διμερείς σχέσεις με τρίτες χώρες) και διατήρηση της συνταγματικής ονομασίας στο εσωτερικό. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, προτείνεται να αναγράφεται το συνταγματικό όνομα στα διαβατήρια.

Η «δέσμη Νίμιτς» περιέχει επίσης ρυθμίσεις για τα σύμβολα και τον αλυτρωτισμό, ενώ αφήνει ανοιχτό το θέμα των διαβατηρίων και των ταξιδιωτικών εγγράφων, που θεωρείται πολύ κρίσιμο επειδή παραπέμπει στο θέμα της ταυτότητας.

Οι προβλέψεις της χαρακτηρίζονται θετικές για τη σλαβομακεδονική πλειοψηφία. Ο κ. Νίμιτς, τόσο στις ιδέες του όσο και στις δηλώσεις που έκανε στα Σκόπια, έδειξε ότι δεν επιθυμεί να τεθεί μια συμφωνία υπό την αίρεση του δημοψηφίσματος, διότι αυτό θα περιπλέξει τα πράγματα, τασσόμενος με τον τρόπο αυτό στο πλευρό της Αθήνας. Σύμφωνα με πληροφορίες από τα Σκόπια, ο κ. Νίμιτς είπε στον κ. Γκρούεφσκι, αλλά και στον πρόεδρο Μπράνκο Τσερβενκόφσκι, ότι το δημοψήφισμα είναι επιλογή κάθε χώρας, αλλά ο ίδιος θεωρεί ότι θα πρέπει να προηγηθεί μια κατ' αρχήν συμφωνία επί μιας λύσης και μετά να υπάρξει προσφυγή στον λαό.

Το ΒΗΜΑ, 29/06/2008 , Σελ.: A32
Κωδικός άρθρου: B15396A321
ID: 295506