22 Απριλίου 2021
Τα τελευταία χρόνια, οι δυσλειτουργίες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό έχουν γίνει πιο συχνές. Αν και αναμένεται να διαρκέσει έως και 10 ακόμη χρόνια, στη Ρωσία είναι ήδη Αποφασισμένος Προετοιμάστε μια αντικατάσταση για αυτό. Σε αντίθεση με τον ISS, ο νέος σταθμός, η κατασκευή της πρώτης μονάδας του οποίου έχει ήδη ξεκινήσει Roscosmos, θα είναι εθνικός. Τι βρίσκεται πίσω από μια τέτοια «υποκατάσταση εισαγωγής» σε τροχιά και ποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα φέρνει ένα τέτοιο βήμα, ο ανεξάρτητος στρατιωτικός παρατηρητής Alexander Yermakov κατάλαβε.
Γήρανση του ISS
Ίσως η πιο σημαντική είδηση του Σαββατοκύριακου ήταν ότι η Ρωσία σχεδιάζει να αποσυρθεί από το έργο του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) το 2025.
Οι πρώτες μονάδες του ISS τέθηκαν σε τροχιά πριν από 22,5 χρόνια, στα τέλη του 1998 – η κεντρική μονάδα Zarya, που κατασκευάστηκε στη Ρωσία με εντολή των Ηνωμένων Πολιτειών, τον Νοέμβριο και η μονάδα σύνδεσης κόμβου Unity στις αρχές Δεκεμβρίου. Η 10η Δεκεμβρίου 1998 μπορεί να θεωρηθεί τα γενέθλια του σταθμού, όταν οι πρώτοι κοσμοναύτες πέταξαν μέσα. Από τις 2 Νοεμβρίου 2000, ο σταθμός κατοικείται μόνιμα, με σχεδόν 250 άτομα να τον επισκέπτονται. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ήταν το μεγαλύτερο τεχνητό αντικείμενο σε τροχιά με μεγάλο περιθώριο: με μάζα σχεδόν 420 τόνων (τρεισήμισι φορές βαρύτερο από το Mir) και περισσότερα από 100 μέτρα στο άνοιγμα των πτερυγίων των ηλιακών συστοιχιών.
Αναμφίβολα, ο ISS είναι ένα εξαιρετικό επίτευγμα της παγκόσμιας εξερεύνησης του διαστήματος, ίσως το μόνο που είναι σχεδόν καθολικό («σχεδόν» επειδή δεν περιλαμβάνει μια τόσο σημαντική διαστημική δύναμη όπως η Κίνα). Ωστόσο, το μέλλον της είναι μάλλον αβέβαιο. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα (δηλαδή, κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία, και σε μικρότερο βαθμό η ESA και μικρότερες υπηρεσίες άλλων χωρών) συμφώνησαν να το λειτουργήσουν μέχρι και το 2024. Η ημερομηνία αυτή ορίστηκε στο πρώτο μισό της τελευταίας δεκαετίας.
Καθώς πλησιάζουμε σε αυτή την ημερομηνία, θεωρήθηκε ότι η λειτουργία του εργοστασίου θα παραταθεί μέχρι το 2028 και ενδεχομένως μέχρι το 2030.
Αλλαγή σχεδίων των ΗΠΑ
Αυτό οφείλεται πιθανώς κυρίως στη θέση του κύριου οικονομικού δωρητή, των "νωμένων Πολιτειών. Η Ουάσιγκτον βλέπει τη Σελήνη ως μεγάλο στόχο για τη NASA, η κυβέρνηση Donald Trump έχει ξεκινήσει το φιλόδοξο πρόγραμμα Artemis με σχέδια για την πρώτη προσγείωση το 2024 και την επακόλουθη κατασκευή του σεληνιακού τροχιακού σταθμού Gateway και ενός φυλακίου στην επιφάνεια του δορυφόρου της Γης.
Αν και τα προγράμματα αυτά προβλέπουν (τουλάχιστον στον ορίζοντα της δεκαετίας) έναν επισκέψιμο και όχι μόνιμο χαρακτήρα εργασίας, είναι προφανές ότι δεν θα είναι εύκολο να «τραβήξουμε» παράλληλα οικονομικά τον ISS.
Η νέα κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν δεν έχει ακυρώσει θεμελιωδώς αυτά τα σχέδια, τουλάχιστον όχι ακόμα, αν και η προθεσμία προφανώς δεν θα τηρηθεί (υπήρχε μικρή πιθανότητα για αυτό αρχικά). Παρ 'όλα αυτά, τα προγράμματα υποστήριξης της Artemis προχωρούν, ειδικότερα, προετοιμάζονται ενεργά πολυάριθμες αποστολές μικρών ανιχνευτών, οι οποίες θα πρέπει να αναγνωρίσουν τις περιοχές προσγείωσης. Την περασμένη εβδομάδα, επιλέχθηκε ο κύριος ανάδοχος για την προσεδάφιση: η SpaceX.
Σε αυτό το πλαίσιο, σχεδιάζεται να δοθεί χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη σε ιδιωτικές εταιρείες: θα πρέπει να συνεχίσουν να παραδίδουν φορτίο (ορισμένες εταιρείες) και ανθρώπους (η SpaceX έχει ήδη αρχίσει να το κάνει αυτό, ίσως θα είναι σε θέση να φέρει το διαστημικό σκάφος της στο μυαλό και να πάρει συμβόλαια και Boeing). Σχεδιάζεται η κατασκευή εντελώς ιδιωτικών μικρών σταθμών και σχεδιάζεται να ξεκινήσει τα επόμενα χρόνια.
Σε αυτά τα προγράμματα, η NASA θα ενεργήσει ως τελικός πελάτης του τελικού προϊόντος: για τους ξένους παρατηρητές και την ιστορία της κοσμοναυτικής, αυτό δεν είναι κρίσιμο, αλλά από δημοσιονομική άποψη, είναι σημαντικό για τους Αμερικανούς ότι η SpaceX, για παράδειγμα, δεν πωλεί το διαστημικό σκάφος στο κράτος, αλλά ενεργεί ως "οδηγός ταξί" που λαμβάνει πληρωμή για το γεγονός της παράδοσης. Σε αυτό το πλαίσιο, το ενδιαφέρον για τη μακροπρόθεσμη συνέχιση του ISS για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι αρκετά αμφιλεγόμενο, το οποίο είναι πιθανώς ο λόγος για τις διαπραγματεύσεις που έχουν σταματήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Επιπλέον, από την άποψη των Αμερικανών, ο σταθμός έχει κατασκευαστεί εδώ και καιρό: η τελευταία πλήρης μονάδα του δυτικού τμήματος, Leonardo, ήταν αγκυροβολημένη σε αυτό πριν από δέκα χρόνια.
Κατάσταση στη ρωσική κοσμοναυτική
Για τη Ρωσία, η κατάσταση είναι κατά κάποιο τρόπο το αντίθετο από την αμερικανική, και κατά κάποιο τρόπο παρόμοια. Το ρωσικό τμήμα του σταθμού έχει κολλήσει χρόνια στη διαδικασία κατασκευής λόγω σοβαρών καθυστερήσεων στην επισκευή της μονάδας Nauka και στην κατασκευή μιας νέας μονάδας επιστήμης και ισχύος. Το πρώτο προγραμματίζεται να ξεκινήσει το 2021, το SPM το 2024.
Χωρίς αυτούς, το επιστημονικό έργο των Ρώσων κοσμοναυτών είναι σημαντικά περιορισμένο: δεν υπάρχουν εξειδικευμένες επιστημονικές μονάδες στο τμήμα του σταθμού μας, αντιπροσωπεύεται από τις μονάδες εξυπηρέτησης Zarya (που ανήκουν στις Ηνωμένες Πολιτείες) και Zvezda και μικρές μονάδες σύνδεσης. Ο επιστημονικός εξοπλισμός στεγάζεται σε αυτά τα διαμερίσματα εξυπηρέτησης, αλλά σε μικρό όγκο. Τα περισσότερα από τα σχέδια για την ανάπτυξη του τμήματος ακυρώθηκαν (και μάλιστα στα «πλούσια» χρόνια) λόγω εξοικονόμησης και η ολοκλήρωση των δύο υπόλοιπων ενοτήτων προφανώς καθυστέρησε επίσης λόγω υποχρηματοδότησης.
Ταυτόχρονα, μέχρι πρόσφατα, η εκτέλεση των λειτουργιών μονοπωλιακής παράδοσης ανθρώπων στο σταθμό ήταν πολύ κερδοφόρα. Από τη μία πλευρά, η αύξηση της παραγωγής του Soyuz απαιτούσε τη μέγιστη προσπάθεια ολόκληρης της βιομηχανίας και, από την άλλη πλευρά, πληρώθηκε γενναιόδωρα. Έτσι, το διάσημο καθεστώς μιας διαστημικής υπερδύναμης αποκτήθηκε χωρίς σοβαρό οικονομικό κόστος.
Ωστόσο, η μετάβαση των Αμερικανών – ακόμα αβέβαιη, με καθησυχασμό, αλλά αναπόφευκτη – αλλάζει ριζικά την κατάσταση. Τώρα το επανδρωμένο πρόγραμμα γίνεται πολύ δαπανηρό και χάνει ένα σημαντικό μέρος του κύρους του στα μάτια των πληρωτών.
Σε αυτό το πλαίσιο, το οποίο αναμφίβολα επιδεινώνεται σημαντικά από την πολιτική αντιπαράθεση, καθίσταται λιγότερο ενδιαφέρον να επιδιωχθεί παράταση της λειτουργίας του εργοστασίου. Ειδικά στο πλαίσιο της σαφώς κυμαινόμενης θέσης των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες μπορούν να εγκαταλείψουν τον ISS ανά πάσα στιγμή. Αντί να βρεθείτε στην ταπεινωτική θέση ενός ζητιάνου, δεν θα ήταν καλύτερα να κλείσετε πρώτα την πόρτα; Και αν ζητήσουμε να παρατείνουμε τη διάρκεια ζωής, ας πούμε, το 2028, τι θα αλλάξει προς το καλύτερο για τη Ρωσία τότε;
Προοπτικές κοινών προγραμμάτων
Προφανώς, νέα κοινά προγράμματα με τις Ηνωμένες Πολιτείες στο διάστημα είναι απίθανα και είναι ήδη πιο δύσκολο να προσφερθεί κάτι στη Ρωσία. Αλλά ακόμη και στη δεκαετία του 1990, όταν είχαμε μοναδική εμπειρία στη λειτουργία τροχιακών σταθμών, η NASA δυσκολεύτηκε πολύ να «σπάσει» το Κογκρέσο, το οποίο δεν ήθελε να ακούσει για οποιαδήποτε ισότιμη συνεργασία με τους Ρώσους στην κατασκευή του σταθμού Freedom, ο οποίος τελικά έγινε ο ISS. Τώρα, για να το θέσουμε ήπια, είναι απίθανο να μεταφερθούμε στη Σελήνη, ειδικά όταν το νέο διαστημικό σκάφος είναι στα χαρτιά και οι έννοιες των νέων πυραύλων αλλάζουν κάθε χρόνο.
Τα τεχνικά προβλήματα των τελευταίων χρόνων έχουν επίσης αντίκτυπο: οι δυσάρεστες βλάβες έχουν γίνει πιο συχνές στο σταθμό. Είναι δύσκολο για όσους εμπλέκονται να απαλλαγούν από την αίσθηση του déjà vu - τα τελευταία χρόνια της ύπαρξης του Mir, οι κοσμοναύτες αγωνίστηκαν απεγνωσμένα για την απόδοσή του.
Μόνο εκείνοι που δεν γνώριζαν ότι ο σταθμός είχε υπερβεί τρεις φορές τη διάρκεια ζωής του θα μπορούσαν να ανησυχούν για την πλημμύρα του, και τελικά οι εργασίες σε αυτό ήταν χρήσιμες και σημαντικές για μελέτη, αλλά μάλλον αμφίβολη διαδικασία, για να μιλήσουμε, της "ακραίας κοσμοναυτικής".
Αυτός επιλέχθηκε ως ο κύριος επίσημος λόγος για τα σχέδια αποχώρησης από τον ISS το 2025: «Πρόσφατα, οι πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές δυσλειτουργίες λαμβάνουν όλο και πιο συχνά. Προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν κίνδυνοι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί τεχνική επιθεώρηση του σταθμού. Και με βάση τα αποτελέσματα, πάρτε μια απόφαση και προειδοποιήστε ειλικρινά τους [εταίρους] για την αποχώρηση από τον ISS από το 2025». Ταυτόχρονα, ανακοινώθηκαν και πάλι σχέδια για την κατασκευή εθνικού σταθμού.
Πλεονεκτήματα της "υποκατάστασης εισαγωγής" στο διάστημα
Ποιες είναι οι θετικές και αρνητικές πτυχές αυτού; Από τη θετική πλευρά, είναι μια ευκαιρία να σταματήσουμε να προσκολλόμαστε στο παλιό και να αρχίσουμε να προχωράμε. Με την «αποκοπή του επιδέσμου» του διαστημικού σκάφους Soyuz / Progress που έχει μετατραπεί σε μηχανική εργασία για την παράδοση του ίδιου φορτίου εμπρός και πίσω στην ίδια εγκατάσταση, θα είναι δυνατό να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στο πολλά υποσχόμενο διαστημικό σκάφος Federation-Orel.
Ίσως να υπάρξει περισσότερος χρόνος και ευκαιρία για την οικοδόμηση συνεργασίας με την Κίνα. Το σχέδιο για την κατασκευή του δικού του σταθμού είναι πολύ δελεαστικό, αν και στο πλαίσιο της αδυναμίας ολοκλήρωσης της κατασκευής μονάδων για το ρωσικό τμήμα του ISS σε εύλογο χρονικό διάστημα, συχνά από το σοβιετικό αποθεματικό, η σκοπιμότητα αυτού του σχεδίου εγείρει σοβαρές αμφιβολίες. Τουλάχιστον, είναι εξαιρετικά δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ο σταθμός θα εμφανιστεί αμέσως το 2025.
Θα πρέπει να συνηθίσετε στο γεγονός ότι οι επανδρωμένες πτήσεις θα πραγματοποιηθούν με σημαντικά διαλείμματα, αλλά αν είναι απολύτως σημαντικές, τότε αυτό δεν είναι κακό.
Ο επισκέψιμος ημιαυτόματος επιστημονικός/βιομηχανικός σταθμός φαίνεται ακόμη πολλά υποσχόμενος: αντί για ένα λείψανο του παρελθόντος με τη μορφή «δεν μπορεί να μείνει χωρίς επίβλεψη», οι κοσμοναύτες θα μπορούν να πετούν μόνο για βελτιώσεις, συντήρηση ρουτίνας, συλλογή αποτελεσμάτων εργασίας και φόρτωση νέων δειγμάτων / πόρων.
Με την αναχώρηση από το σταθμό, θα υπάρξει επίσης μια προφανής βελτιστοποίηση του κόστους: οι πτήσεις των μέσων ενημέρωσης στον ISS με φόντο τους Αμερικανούς στο νέο διαστημικό σκάφος δεν θα είναι επωφελείς και οι οικονομικοί και βιομηχανικοί πόροι θα δαπανηθούν άφθονα.
Μειονεκτήματα και πώς να τα αντιμετωπίσετε
Ωστόσο, αυτή ήταν η αισιόδοξη πλευρά της ιδέας, από πολλές απόψεις μια προσπάθεια να βρεθεί κάτι καλό σε μια δύσκολη απόφαση. Πρώτα απ 'όλα, με την αποχώρηση από τον ISS «στο πουθενά», η επανδρωμένη κοσμοναυτική της Ρωσίας σε όλες τις εκφάνσεις της - από τη βιομηχανία έως τους κοσμοναύτες - θα υποστεί σοβαρό πλήγμα. Προφανώς, θα πετάμε πολύ λιγότερο συχνά, θα κατασκευάζουμε λιγότερα πλοία και πυραύλους.
Πρόκειται για μαζικές απολύσεις ειδικών οι οποίοι, κατ 'αρχήν, δεν θα έχουν τίποτα να κάνουν και η απώλεια ελπίδας για πολλά μέλη της ομάδας να πετάξουν στο διάστημα, αφού οι βετεράνοι θα προτιμώνται κατά τον έλεγχο νέου εξοπλισμού. Και έτσι, στην απόσπασή μας, από συνολικά 31 κοσμοναύτες (μετρώντας δύο υποψηφίους), 19 άτομα περίμεναν την πρώτη πτήση και τρεις από αυτούς περίμεναν για περισσότερα από 10 χρόνια. Με τη διακοπή των πτήσεων, αυτό απειλεί ένα κρίσιμο χάσμα γενεών.
Δεύτερον, δεν είναι σαφές τι πρέπει να γίνει με τις μονάδες ISS που σχεδιάζονται για εκτόξευση. Εάν μπορεί να έχει νόημα να ξεκινήσει η Nauka για τρία ή τέσσερα χρόνια λειτουργίας, τότε το SPM χάνει εντελώς το νόημά του. Αφήστε το με την ελπίδα ότι θα είναι χρήσιμα για το νέο σταθμό; Πότε θα ξαναγίνει και τι...
Ίσως, αυτό είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να σώσει ολόκληρη τη ρωσική επανδρωμένη διαστημική βιομηχανία - ένας σαφής και σταθερός οδικός χάρτης ανάπτυξης, λεπτομερής για τουλάχιστον μια δεκαετία.
Για να το κατανοήσουμε αυτό, δεν το είχαμε αυτό από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ή απλά πρέπει να λάβουμε μια θεμελιώδη απόφαση να εγκαταλείψουμε πραγματικά την επανδρωμένη εξερεύνηση του διαστήματος στο μέλλον, αφήνοντάς την στο επίπεδο μιας συμβολικής πτήσης κάθε δύο χρόνια. Αυτό, με τον δικό του τρόπο, είναι επίσης μια επιλογή, η οποία έχει επίσης πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, αλλά είναι, φυσικά, λυπηρό να το συζητήσουμε μετά την πρόσφατη επέτειο της πρώτης πτήσης του Γιούρι Γκαγκάριν.
Oleksandr Yermakov, ανεξάρτητος στρατιωτικός παρατηρητής
https://dzen.ru/a/YIFBOMDmT1p5WmiJ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υβριστικά σχόλια θα πηγαίνουν στα αζήτητα.