Το «όραμα» της G7 για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα είναι μια φάρσα

Το «όραμα» της G7 για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα είναι μια φάρσα
Το μπλοκ έχει υιοθετήσει ένα έγγραφο «Όραμα για τον πυρηνικό αφοπλισμό», αλλά είναι γεμάτο από ανειλικρινή σηματοδότηση αρετής
Άρθρο του RT 6-6-23
Από τον Kanwal Sibal, συνταξιούχο υπουργό Εξωτερικών της Ινδίας και πρώην πρεσβευτή στη Ρωσία μεταξύ 2004 και 2007. Κατείχε επίσης πρεσβευτικές θέσεις στην Τουρκία, την Αίγυπτο, τη Γαλλία και ήταν Αναπληρωτής Αρχηγός Αποστολής στην Ουάσιγκτον.


Φωτο--Συνεδρίαση εργασίας την τελευταία ημέρα της συνόδου κορυφής της G7 στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας, Κυριακή 21 Μαΐου 2023.

Η επιλογή της Χιροσίμα ως τόπου συνάντησης της G7 τον Μάιο υπονοούσε ότι το ζήτημα του πυρηνικού αφοπλισμού θα τονιζόταν στα έγγραφα της συνόδου κορυφής. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ηγέτες της G7 εξέδωσαν το «Όραμα της Χιροσίμα για τον πυρηνικό αφοπλισμό» για να σηματοδοτήσουν την περίσταση.

Ήταν ουσιαστικά μια τελετουργική άσκηση για να καλύψει τις ειδικές ευαισθησίες της Ιαπωνίας σχετικά με το πυρηνικό ζήτημα ως η μόνη χώρα που υπέστη ποτέ πυρηνική επίθεση. Η μη ανάδειξη του ζητήματος του πυρηνικού αφοπλισμού δεν θα ήταν δυνατή ηθικά και πολιτικά, καθώς η Χιροσίμα είναι μέρος της εκλογικής περιφέρειας του Ιάπωνα πρωθυπουργού Κισίντα.

Αυτό που δεν ήταν δυνατό ήταν να δώσουμε ζωή σε κάτι που είναι σχεδόν ετοιμοθάνατο. Ως εκ τούτου, η δήλωση οράματος δεν είναι ένα απολύτως ειλικρινές έγγραφο. Είναι πολιτικά ιδιοτελής, διαστρεβλώνει την πραγματικότητα επί τόπου και περιέχει πολλές πόζες.
Το έγγραφο ξεκινά αναγνωρίζοντας ότι η Χιροσίμα είναι μια υπενθύμιση της «άνευ προηγουμένου καταστροφής και των τεράστιων δεινών που βίωσαν οι άνθρωποι της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι ως αποτέλεσμα των ατομικών βομβαρδισμών του 1945». Ωστόσο, ούτε καταδικάζει τη χρήση πυρηνικών όπλων ούτε αναφέρει ποιος ήταν υπεύθυνος. Δικαιολογημένα, δεδομένου ότι το έγγραφο εκδίδεται στο όνομα των ΗΠΑ, μεταξύ άλλων.
Οι υπογράφοντες μιλούν για τη δέσμευσή τους να «επιτύχουν έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα με αμείωτη ασφάλεια για όλους». Η σκέψη πίσω από έναν τέτοιο ισχυρισμό δεν είναι σαφής. Τα πυρηνικά όπλα θεωρούνται από εκείνους που τα κατέχουν ως απόλυτοι πάροχοι ασφάλειας έναντι υπαρξιακών απειλών. Εάν εξαλειφθούν, πώς θα λειτουργήσει η έννοια της «αμείωτης ασφάλειας για όλους»; Θα είναι μέσω μιας αποτρεπτικής ισορροπίας στα συμβατικά όπλα, που σημαίνει πιο προηγμένα συμβατικά όπλα και περισσότερες αμυντικές κατανομές; Ποιοι είναι οι «όλοι» για τους οποίους μιλάει – προφανώς όχι οι χώρες που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα;
Η έννοια της «αμείωτης ασφάλειας» και η σχετική έννοια της «ίσης και αδιαίρετης ασφάλειας» δεν λειτούργησαν στις γεωγραφίες που μέχρι τώρα ήταν κεντρικές σε αυτές τις έννοιες. Δεν λειτούργησε στην Ευρώπη. Αν το είχε κάνει, ο κόσμος δεν θα έβλεπε την παρούσα σύγκρουση στην Ευρώπη για την Ουκρανία, στην οποία οι πυρηνικές δυνάμεις βρίσκονται αντιμέτωπες, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Το έγγραφο χαρακτηρίζει ως «επικίνδυνη και ανεύθυνη» την «πυρηνική ρητορική της Ρωσίας, υπονομεύοντας τα καθεστώτα ελέγχου των εξοπλισμών και δηλωμένη πρόθεση να αναπτύξει πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία». Αλλά στην πραγματικότητα, είναι οι ΗΠΑ που κατήργησαν τη Συνθήκη Αντιβαλλιστικών Πυραύλων (ABM) με τη Ρωσία το 2002, με την πεποίθηση ότι θα μπορούσαν να αναπτύξουν μια αδιαπέραστη βαλλιστική πυραυλική άμυνα. Αφήνοντας κατά μέρος την πολεμική γύρω από αυτό, είναι και πάλι οι ΗΠΑ που το 2019 αποσύρθηκαν από τη Συνθήκη INF. Ο Τραμπ κατά τη διάρκεια της θητείας του άφηνε μάλιστα να εννοηθεί ότι δεν θα ανανεώσει τη Συνθήκη New START. Τώρα, με τη Ρωσία και τις ΗΠΑ να αναστέλλουν τη λειτουργία αυτής της συνθήκης και των σχετικών επιθεωρήσεων στον απόηχο της σύγκρουσης στην Ουκρανία, το μέλλον της έχει γίνει αβέβαιο. Η καταγγελία της πρόθεσης της Ρωσίας να αναπτύξει πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία εγείρει το ερώτημα σχετικά με την υπάρχουσα ανάπτυξη τακτικών πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ σε έξι βάσεις σε πέντε χώρες του ΝΑΤΟ: Βέλγιο, Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία και Τουρκία.

Εάν η Ρωσία υπενθύμισε στο ΝΑΤΟ την πυρηνική αποτρεπτική της δύναμη στο πλαίσιο μιας πιθανής κλιμάκωσης από το ΝΑΤΟ στη σύγκρουση στην Ουκρανία με στόχο τη στρατηγική ήττα της Ρωσίας, οι ΗΠΑ ανέφεραν επίσης συχνά ότι όλες οι επιλογές ήταν στο τραπέζι για να αποτρέψουν το Ιράν από το να γίνει πυρηνικό, αφήνοντας να μην ειπωθεί τι πραγματικά σήμαιναν «όλες οι επιλογές».
Σε κάθε περίπτωση, το ίδιο το γεγονός της κατοχής πυρηνικών όπλων συνεπάγεται τη δυνατότητα χρήσης τους εάν αποτύχει η αποτροπή. Εάν δεν προορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε καμία περίπτωση, τότε γιατί να τα έχουμε; Το πυρηνικό δόγμα των ΗΠΑ δεν έχει μέχρι στιγμής αποδεχθεί την «πολιτική μη πρώτης χρήσης», παρά το γεγονός ότι οι μη πυρηνικές χώρες το υποστηρίζουν ως ένα πρώτο βήμα για τη μείωση της πυρηνικής απειλής για την ανθρωπότητα.
Το έγγραφο οράματος της G7 αναφέρει ότι «η συνολική μείωση των παγκόσμιων πυρηνικών οπλοστασίων που επιτεύχθηκε από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου πρέπει να συνεχιστεί και να μην αντιστραφεί». Τι γίνεται όμως με τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων οπλοστασίων και την επιδίωξη πιο προηγμένων πυρηνικών όπλων εντός των συμφωνηθέντων ορίων βάσει της Συνθήκης New START; Το 2010, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ενέκρινε ένα πρόγραμμα πυρηνικού εκσυγχρονισμού που θα κόστιζε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια τα επόμενα 30 χρόνια. Ζήτησε μια σειρά από νέους πυραύλους κρουζ, ICBM, πυρηνικά υποβρύχια και βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς τις επόμενες τρεις δεκαετίες. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου των ΗΠΑ εκτίμησε τον Μάιο του 2021 ότι οι ΗΠΑ θα δαπανήσουν 634 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 10 χρόνια για να διατηρήσουν και να εκσυγχρονίσουν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο.

Στο έγγραφο, τα μέλη της G7 επαναβεβαιώνουν τη «δέσμευσή τους στον τελικό στόχο ενός κόσμου χωρίς πυρηνικά όπλα με αμείωτη ασφάλεια για όλους, που επιτυγχάνεται μέσω μιας ρεαλιστικής, και υπεύθυνης προσέγγισης». Πρόκειται για στάση, δεδομένων των επιφυλάξεων που συνδέονται με αυτήν τη δέσμευση. Πώς ορίζεται ο «ρεαλιστής, πραγματιστής και υπεύθυνος»; Οι υπογράφοντες έχουν δώσει στον εαυτό τους όλο το περιθώριο που χρειάζονται για να κάνουν μια ευγενή δήλωση χωρίς να δεσμεύονται σε οποιοδήποτε προβλέψιμο χρονοδιάγραμμα ή λογοδοσία.
Το να μιλάμε για «άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων για μια συνθήκη που απαγορεύει την παραγωγή σχάσιμου υλικού για χρήση σε πυρηνικά όπλα ή άλλους πυρηνικούς εκρηκτικούς μηχανισμούς» είναι μια κενή υπόκλιση προς την Ιαπωνία, η οποία καθιστά σημαντικό να συμπεριληφθεί αυτό σε όλα τα πιθανά έγγραφα που υπογράφει. Εδώ και 30 χρόνια, δεν έχει σημειωθεί πρόοδος σε αυτό το θέμα. Οι ΗΠΑ, οι οποίες προώθησαν αρχικά αυτή τη συνθήκη, δεν την επιδιώκουν πλέον. Η παρότρυνση «όλες οι χώρες να εστιάσουν εκ νέου την πολιτική προσοχή προς το FMCT» (η προτεινόμενη Συνθήκη για την Αποκοπή των Σχάσιμων Υλικών) απλώς παίζει με το θεωρείο.
Ομοίως, η Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT) έχει περιέλθει σε εκκρεμότητα εδώ και πολύ καιρό. Υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1996 και δεν έχει ακόμη επικυρωθεί από οκτώ έθνη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ. Οι πυρηνικά εξοπλισμένες χώρες έχουν σαφώς χάσει το ενδιαφέρον τους για αυτό και έχουν χαράξει χώρο για να διεξάγουν μη εκρηκτικές δοκιμές για να σχεδιάσουν και να αναπτύξουν νέα και ισχυρότερα όπλα. Αυτό αποδεικνύεται όταν λένε στο «Όραμα της Χιροσίμα» της G7, ότι «Είμαστε αποφασισμένοι στην άποψή μας ότι κανένα έθνος δεν πρέπει να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε έκρηξη δοκιμής πυρηνικού όπλου ή άλλη πυρηνική έκρηξη ... Παραμένουμε προσηλωμένοι στην τήρηση του παγκόσμιου κανόνα κατά των πυρηνικών εκρηκτικών δοκιμών». Ρωσία έχει δηλώσει ότι θα διεξαγάγει πυρηνικές δοκιμές εάν το κάνουν άλλοι, δηλαδή όχι μονομερώς, και αυτή η προειδοποίηση αγνοείται στο κείμενο της G7.
Δεν είναι προφανές πόσο αποτελεσματική θα είναι η «ακλόνητη δέσμευση της G7 στον στόχο της πλήρους, επαληθεύσιμης και μη αναστρέψιμης εγκατάλειψης των πυρηνικών όπλων και των υφιστάμενων πυρηνικών προγραμμάτων της Βόρειας Κορέας», δεδομένου ότι η Βόρεια Κορέα έχει αποκηρύξει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT) και διεξάγει πυρηνικές δοκιμές - η μόνη χώρα που το κάνει.
Η G7 εκφράζει βαθιά ανησυχία για «την αμείωτη κλιμάκωση του πυρηνικού του προγράμματος από το Ιράν, η οποία δεν έχει καμία αξιόπιστη πολιτική δικαιολογία και το φέρνει επικίνδυνα κοντά σε πραγματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με όπλα». Αυτή είναι μια εξέλιξη που προκύπτει από την αποτυχία της αμερικανικής διπλωματίας να αποκηρύξει το JCPOA (την πυρηνική συμφωνία του Ιράν) τον Μάιο του 2018. Το να πούμε ότι «μια διπλωματική λύση παραμένει ο καλύτερος τρόπος για την επίλυση των διεθνών ανησυχιών σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν» είναι επομένως εξαιρετικά ειρωνικό. Σε κάθε περίπτωση, οι τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις που προκλήθηκαν από τη σύγκρουση στην Ουκρανία και την αυξανόμενη αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας θα καθιστούσαν δύσκολη την ανάπτυξη συναίνεσης είτε μεταξύ των εθνών P5 + 1 είτε στον ΟΗΕ για την αντιμετώπιση του ιρανικού πυρηνικού ζητήματος.
Εν τω μεταξύ, η Γερμανία επιλέγει να εξαιρεθεί από την πυρηνική ενέργεια, γεγονός που εξηγεί γιατί η G7 αναφέρει ότι «οι χώρες της G7 που επιλέγουν την πυρηνική ενέργεια ... αναγνωρίζουν ότι η χρήση της πυρηνικής ενέργειας, της επιστήμης και της τεχνολογίας συμβάλλει στην παροχή οικονομικά προσιτής ενέργειας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.»
Είναι κυνικό να λέμε ότι «η επίτευξη του κόσμου που ελπίζουμε να δούμε απαιτεί μια παγκόσμια προσπάθεια για να μας οδηγήσει από τη σκληρή πραγματικότητα στο ιδανικό, ανεξάρτητα από το πόσο στενός μπορεί να είναι ο δρόμος», δεδομένου ότι η πρωταρχική ευθύνη για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα βρίσκεται στους ώμους των P5 – των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. δηλαδή οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ρωσία, η Κίνα και η Γαλλία – οι οποίες εξακολουθούν να έχουν είτε σημαντικά αποθέματα πυρηνικών όπλων είτε τα επεκτείνουν, για να μην αναφέρουμε τα δηλωμένα προγράμματα εκσυγχρονισμού τους.