Οι παλιννοστούντες ομογενείς και το ελληνικό πνεύμα

Ν. Λυγερός

Κάθε κύμα προσφυγιάς προκαλεί ένα δέος στα άτομα που δεν γνωρίζουν ούτε την αιτία της προσφυγιάς ούτε την οντολογία και το πνεύμα του πρόσφυγα. Η κοινή λογική με τη χαρακτηριστική της ημιμάθεια γενικεύει εύκολα τοπικές καταστάσεις και δημιουργεί μια λανθασμένη αντίληψη.

Ειδικά στη Θράκη όλοι γνωρίζουμε τις δυσκολίες που πάσχισε να ξεπεράσει το ποντιακό στοιχείο, όταν ξέφυγε από τα δεσμά του στρατιωτικού καθεστώτος της Τουρκίας. Παρ’ όλα αυτά η γενική στάση της αντιμετώπισης της προσφυγιάς δεν άλλαξε ουσιαστικά. Οι παλιννοστούντες ομογενείς αποδεικνύουν και αναδεικνύουν τα κοινωνικά προβλήματα και τις λανθασμένες γενικεύσεις. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να αλλάξει προς το θετικό η αντιμετώπιση του ποντιακού στοιχείου από το θεσμικό, το κρατικό αλλά και το κοινωνικό πλαίσιο.

Όμως το ρωσοποντιακό στοιχείο έρχεται και πάλι για να ανατρέψει την ίδια την αλλαγή που θεωρούσαμε δεδομένη. Οι παλιννοστούντες ομογενείς δεν είναι όλοι ίδιοι. Είναι και αυτοί διαφορετικοί διότι είναι απλώς άνθρωποι. Τα οικονομικά δεδομένα δεν ισοπεδώνουν όλα τα άλλα στοιχεία.. Δεν αποτελούν ένα ομογενές σύνολο που επιδιώκει έναν κοινό στόχο. Θέλουν να ζήσουν ως Έλληνες στην ιστορική τους πατρίδα, στην πατρίδα που τους υποσχέθηκε την ελευθερία της ζωής και της σκέψης.

Πολλοί από τους παλιννοστούντες ομογενείς κατέχουν αυτό που ονομάζουμε ελληνικό πνεύμα. Αυτό το πνεύμα σε συνδυασμό με τη ρωσική κουλτούρα εμπλουτίζεται φυσιολογικά και σε διάφορους τομείς όπως ο επιστημονικός, ο γλωσσικός αλλά και ο μουσικός. Η διαφορετικότητά τους είναι σημαντική και εξηγείται και από το μέγεθος της Σοβιετικής Ένωσης. Συνεπώς πρέπει να εμπλουτίσουμε τον ελληνικό χώρο με αυτό το ζωντανό στοιχείο όπως ήδη έχει αποφασιστεί κρατικά. Βέβαια το κοινωνικό πλαίσιο είναι πάντα πιο αργό, άρα πρέπει να περιμένουμε ακόμα μερικά χρόνια για να έχουμε θετικά αποτελέσματα όπως έγινε και με τους Πόντιους. Δεν πρέπει συνεπώς να αντιμετωπίζουμε τους παλιννοστούντες ομογενείς ως μια ανώνυμη μάζα που φοβίζει. Είναι Έλληνες από διάφορες περιοχές που εμπλουτίζουν την ελληνική πραγματικότητα όπως οι καραμανλήδες, οι βλάχοι, οι καραγκούνηδες...

Σε μερικά χρόνια το ελληνικό στοιχείο θα τους χρωστά μερικά από τα χαρακτηριστικά του. Με άλλα λόγια όσο πιο γρήγορα αναγνωρίσουμε την αξία τους ως ανθρώπων που αγαπούν την ιστορική τους πατρίδα και που έχουν επιλέξει να δώσουν ζωή σε αυτόν τον χώρο που μέσω του ακριτικού του στοιχείου αποτελεί και μια κριτική περιοχή που καθορίζει με το στίγμα της τι σημαίνει η ελληνική πραγματικότητα, τόσο πιο γρήγορα η Ελλάδα μας θα ζήσει και πάλι.