Βαρυμπόμπη. Περιοχή «Μεγάλη Βρύση» ή «Παναγίτσα». Ανατολικά του δρόμου που οδηγεί στη Δεκέλεια βρίσκεται ο τύμβος του Σοφοκλή. Ενός εκ των τριών τραγικών ποιητών που όρισαν και καθόρισαν την έννοια του δράματος. Ο Σοφοκλής, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης χάραξαν τις γραμμές πάνω στις οποίες αρχιτεκτονήθηκε η μεταφορά των ανθρωπίνων παθών και των θείων παρεμβάσεων στη μαγική τέχνη του θεάτρου - και συνακόλουθα στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση.
Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της υδρογείου αυτός ο τύμβος θα ήταν τόπος απόδοσης τιμής και προσκυνήματος σ' έναν από τους τρεις πατέρες της ψυχαγωγίας - με την κυριολεκτική και αρχαιοελληνική έννοια του όρου. Ομως, το ελληνικό κράτος, με την παραδοσιακή αδιαφορία που διέπει τη χωλή του ιστορία, βεβηλώνει τη μνήμη του γιου του Σοφίλου.
Για να φτάσει κάποιος στον τύμβο του Σοφοκλή πρέπει εκ των προτέρων να γνωρίζει επακριβώς πού βρίσκεται. Δεν υπάρχει σήμανση ή πινακίδα που θα μπορούσε να καθοδηγήσει τον επισκέπτη στο σημείο όπου βρίσκεται ο τύμβος. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας, δεν υπάρχουν και διαβάτες για να ρωτήσεις. Λίγες οι οικίες στην κατάφυτη περιοχή, που από τύχη γλίτωσε μέχρι τώρα τις θερινές τελετουργικές πυρές της ελληνικής φύσης. Μόνον αν προσεγγίσεις σε απόσταση αναπνοής τον χώρο και φανείς τυχερός θα αντικρίσεις μια τσαλακωμένη ταμπέλα με ξεθωριασμένα γράμματα που γράφει «Οδός Τύμβου Σοφοκλή».
Εγκατάλειψη
Βαδίζοντας την οδό Τύμβου Σοφοκλή ανακαλύπτεις έναν χώρο περιφραγμένο με κοτετσόσυρμα. Η φύλαξη, ανύπαρκτη. Η πύλη που οδηγεί σ' ένα από τα άγνωστα ιερά της ανθρωπότητας, κλειδωμένη μ' ένα οικτρό λουκέτο που χρωματίστηκε φαιό από τη σκουριά. Το χρώμα της κοινωνίας μας. Η υπερπήδηση των κρατικών εμποδίων, δηλαδή του φράκτη, πανεύκολη. Οποιοσδήποτε μπορεί να ειισχωρήσει στον τύμβο για να κάνει οτιδήποτε.
Κι ήταν τόσο όμορφες οι διαβεβαιώσεις του υπουργείου Πολιτισμού προς τον Τύπο - δύο ημέρες έπειτα από την 14η Νοεμβρίου 2006, όταν αποφάσισε να κηρύξει αρχαιολογικό χώρο τον τύμβο του Σοφοκλέους. Στόχος του ΥΠΠΟ λέγεται ότι ήταν να «αναδείξει την περιοχή με σκοπό να κάνει επισκέψιμο το μνημείο από σχολεία στο πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων» (Καθημερινή 16/11/2006).
Τρία χρόνια πέρασαν, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ «παρέλασαν» από τα ταμεία του υπουργείου Πολιτισμού με αποδέκτες καλλιτέχνες, θιασάρχες και επικεφαλής Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, αλλά για τον τύμβο του Σοφοκλή δεν περίσσεψε ούτε ένα ευρώ.
Ανασκάφτηκε το '58
Για την ακρίβεια, τα ελάχιστα που περίσσεψαν κάλυψαν το κόστος για το κοτετσόσυρμα της περίφραξης και για μία πινακίδα με το χρονικό της ανακάλυψης του τύμβου. Αν κι αυτή είναι φθαρμένη από τον χρόνο και ελαφρώς σκουριασμένη, το κείμενό της παραμένει ευανάγνωστο: «Ανασκάφτηκε το 1958 από τις τότε πριγκίπισσες της Ελλάδας Σοφία και Ειρήνη και την αρχαιολόγο δασκάλα τους Θεοφανώ Αρβανιτοπούλου. Πρόκειται για έναν μεγάλο οικογενειακό ταφικό περίβολο, κλασικών χρόνων, που περικλείεται από τεχνητό τύμβο. Ο τύμβος είχε αρχικά 13 μ. ύψος. Περιείχε τέσσερις μαρμάρινες σαρκοφάγους με αετωματικό κάλυμμα, τρεις στο κέντρο του και μία μακρύτερα προς τα νότια». Η εικόνα που επικρατεί μέσα στον περιφραγμένο χώρο είναι αντιστρόφως ανάλογη της σημασίας του. Οι φωτογραφίες αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα της κατάστασης. (κλικ εδώ για να τις δείτε)
Ιστορία στη λάσπη
Σήμερα είναι ορατές μόνο δύο σαρκοφάγοι - εκ των τεσσάρων που ανακαλύφθηκαν. Ανοιχτές και γεμάτες λασπόνερα. Πλάκες σπασμένες τριγύρω. Στα χείλη του τύμβου αφημένο ένα πήλινο δοχείο που περιείχε σπόρους - σπονδή από άγνωστο Ελληνα προσκυνητή. Η εγκατάλειψη κραυγαλέα. Οι βροχές αποσαθρώνουν τον τύμβο. Πού βρίσκονται, άραγε, οι άλλες δύο σαρκοφάγοι; Πού βρίσκεται το ροζιασμένο ξύλινο ραβδί που ανακαλύφθηκε στην ανασκαφή και το οποίο, σύμφωνα με την πινακίδα του ΥΠΠΟ, εικάζεται ότι ανήκε στον Σοφοκλή; Πού βρίσκονται τα υπόλοιπα κτερίσματα; Τι απέγιναν οι κρατικές υποσχέσεις περί «αξιοποίησης»;
Σχετικές με τις απορίες οι ερωτήσεις που υποβλήθηκαν από την «Espresso της Κυριακής» στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο δεν έχει απαντήσει ακόμα.
Τραγική η κατάληξη του τραγικού ποιητή στο κωμικό κράτος μας.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΙΑΚΟΣ
Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της υδρογείου αυτός ο τύμβος θα ήταν τόπος απόδοσης τιμής και προσκυνήματος σ' έναν από τους τρεις πατέρες της ψυχαγωγίας - με την κυριολεκτική και αρχαιοελληνική έννοια του όρου. Ομως, το ελληνικό κράτος, με την παραδοσιακή αδιαφορία που διέπει τη χωλή του ιστορία, βεβηλώνει τη μνήμη του γιου του Σοφίλου.
Για να φτάσει κάποιος στον τύμβο του Σοφοκλή πρέπει εκ των προτέρων να γνωρίζει επακριβώς πού βρίσκεται. Δεν υπάρχει σήμανση ή πινακίδα που θα μπορούσε να καθοδηγήσει τον επισκέπτη στο σημείο όπου βρίσκεται ο τύμβος. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας, δεν υπάρχουν και διαβάτες για να ρωτήσεις. Λίγες οι οικίες στην κατάφυτη περιοχή, που από τύχη γλίτωσε μέχρι τώρα τις θερινές τελετουργικές πυρές της ελληνικής φύσης. Μόνον αν προσεγγίσεις σε απόσταση αναπνοής τον χώρο και φανείς τυχερός θα αντικρίσεις μια τσαλακωμένη ταμπέλα με ξεθωριασμένα γράμματα που γράφει «Οδός Τύμβου Σοφοκλή».
Εγκατάλειψη
Βαδίζοντας την οδό Τύμβου Σοφοκλή ανακαλύπτεις έναν χώρο περιφραγμένο με κοτετσόσυρμα. Η φύλαξη, ανύπαρκτη. Η πύλη που οδηγεί σ' ένα από τα άγνωστα ιερά της ανθρωπότητας, κλειδωμένη μ' ένα οικτρό λουκέτο που χρωματίστηκε φαιό από τη σκουριά. Το χρώμα της κοινωνίας μας. Η υπερπήδηση των κρατικών εμποδίων, δηλαδή του φράκτη, πανεύκολη. Οποιοσδήποτε μπορεί να ειισχωρήσει στον τύμβο για να κάνει οτιδήποτε.
Κι ήταν τόσο όμορφες οι διαβεβαιώσεις του υπουργείου Πολιτισμού προς τον Τύπο - δύο ημέρες έπειτα από την 14η Νοεμβρίου 2006, όταν αποφάσισε να κηρύξει αρχαιολογικό χώρο τον τύμβο του Σοφοκλέους. Στόχος του ΥΠΠΟ λέγεται ότι ήταν να «αναδείξει την περιοχή με σκοπό να κάνει επισκέψιμο το μνημείο από σχολεία στο πλαίσιο εκπαιδευτικών προγραμμάτων» (Καθημερινή 16/11/2006).
Τρία χρόνια πέρασαν, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ «παρέλασαν» από τα ταμεία του υπουργείου Πολιτισμού με αποδέκτες καλλιτέχνες, θιασάρχες και επικεφαλής Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, αλλά για τον τύμβο του Σοφοκλή δεν περίσσεψε ούτε ένα ευρώ.
Ανασκάφτηκε το '58
Για την ακρίβεια, τα ελάχιστα που περίσσεψαν κάλυψαν το κόστος για το κοτετσόσυρμα της περίφραξης και για μία πινακίδα με το χρονικό της ανακάλυψης του τύμβου. Αν κι αυτή είναι φθαρμένη από τον χρόνο και ελαφρώς σκουριασμένη, το κείμενό της παραμένει ευανάγνωστο: «Ανασκάφτηκε το 1958 από τις τότε πριγκίπισσες της Ελλάδας Σοφία και Ειρήνη και την αρχαιολόγο δασκάλα τους Θεοφανώ Αρβανιτοπούλου. Πρόκειται για έναν μεγάλο οικογενειακό ταφικό περίβολο, κλασικών χρόνων, που περικλείεται από τεχνητό τύμβο. Ο τύμβος είχε αρχικά 13 μ. ύψος. Περιείχε τέσσερις μαρμάρινες σαρκοφάγους με αετωματικό κάλυμμα, τρεις στο κέντρο του και μία μακρύτερα προς τα νότια». Η εικόνα που επικρατεί μέσα στον περιφραγμένο χώρο είναι αντιστρόφως ανάλογη της σημασίας του. Οι φωτογραφίες αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα της κατάστασης. (κλικ εδώ για να τις δείτε)
Ιστορία στη λάσπη
Σήμερα είναι ορατές μόνο δύο σαρκοφάγοι - εκ των τεσσάρων που ανακαλύφθηκαν. Ανοιχτές και γεμάτες λασπόνερα. Πλάκες σπασμένες τριγύρω. Στα χείλη του τύμβου αφημένο ένα πήλινο δοχείο που περιείχε σπόρους - σπονδή από άγνωστο Ελληνα προσκυνητή. Η εγκατάλειψη κραυγαλέα. Οι βροχές αποσαθρώνουν τον τύμβο. Πού βρίσκονται, άραγε, οι άλλες δύο σαρκοφάγοι; Πού βρίσκεται το ροζιασμένο ξύλινο ραβδί που ανακαλύφθηκε στην ανασκαφή και το οποίο, σύμφωνα με την πινακίδα του ΥΠΠΟ, εικάζεται ότι ανήκε στον Σοφοκλή; Πού βρίσκονται τα υπόλοιπα κτερίσματα; Τι απέγιναν οι κρατικές υποσχέσεις περί «αξιοποίησης»;
Σχετικές με τις απορίες οι ερωτήσεις που υποβλήθηκαν από την «Espresso της Κυριακής» στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, το οποίο δεν έχει απαντήσει ακόμα.
Τραγική η κατάληξη του τραγικού ποιητή στο κωμικό κράτος μας.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΙΑΚΟΣ
ΑΝ ΗΤΑΝ ΕΒΡΑΙΟΣ...θα μου πειτε δε θα εγραφε αυτα που εγραψε, αλλα για σκεφτειτε τι δοξες και τιμες θα απολαμβανε.
ΑπάντησηΔιαγραφή