Μια γενοκτονία, πολλές στρατηγικές! One genocide, many strategies!

του Σάββα Καλεντερίδη

Μετά από πολλές δεκαετίες σιωπής, ο ελληνικός λαός άρχισε σταδιακά να αποκτά ιστορική συνείδηση για το τί ακριβώς έγινε στη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα και εξαφανίστηκαν οι χριστιανικοί πληθυσμοί από τη Θράκη, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, περιοχές στις οποίες, στις αρχές του 20ού αιώνα, οι χριστιανοί αποτελούσαν περίπου το 35% του πληθυσμού, ενώ σήμερα δεν είναι ούτε το 1%.

Η γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής ήταν ένα σατανικό εγχείρημα, που στηρίχτηκε σε ΕΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΣΧΕΔΙΟ και διαπράχθηκε από τους ίδιους μηχανισμούς του. Τα θύματα ήταν Αρμένιοι, Ασσύριοι και Έλληνες.

Οι Αρμένιοι, όσοι επέζησαν από το δολοφονικό μαχαίρι των Τούρκων, διασκορπίστηκαν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, αφού δεν υπήρχε ένα αρμενικό κράτος για να δεχτεί τα απομεινάρια των Αρμενίων της Ανατολής, όπως έγινε με τους Έλληνες της Ανατολής που εγκαταστάθηκαν ως φυγάδες ή ως ανταλλάξιμοι πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Οι Ασσύριοι, όσοι επέζησαν, κατέφυγαν σε γειτονικές χώρες και σε μερικές χώρες της Ευρώπης, ενώ ένα μικρό μέρος από τους διασωθέντες προσπάθησαν να επιβιώσουν στην Κωνσταντινούπολη, όπου το τουρκικό κράτος δεν μπορούσε να εφαρμόσει με ευκολία τις γνωστές γενοκτονικές πρακτικές.

Η έλλειψη πατρίδας και κράτους ίσως να ήταν ένας από τους λόγους που έκανε τους Αρμενίους να αρχίσουν τον αγώνα για τη δικαίωση και τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας την επομένη της ανατροπής (1918) της τριάδας των Νεοτούρκων, των Ενβέρ, Ταλάτ και Τζεμάλ, που οδήγησαν στο θάνατο 1.500.000 Αρμενίους.

Οι Ασσύριοι, ένας ολιγάριθμος και φιλήσυχος λαός, απλά έδωσαν τον αγώνα της επιβίωσης.

Οι Έλληνες;

Μετά από πέντε δεκαετίες σιωπής, μια σιωπή που επιβλήθηκε από το ελληνικό κράτος, προς εξυπηρέτηση της ιδέας της ελληνοτουρκικής φιλίας, οι Έλληνες της Ανατολής, κυρίως η δεύτερη γενιά προσφύγων, με μπροστάρηδες τους Ποντίους, άρχισαν σταδιακά να διεκδικούν το δικαίωμα στη μνήμη.

Μετά από αγώνες και συγκρούσεις με απαράδεκτες λογικές, που έφεραν τον ελληνισμό στο χείλος του γκρεμού, όσον αφορά την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, οι Πόντιοι καταφέραμε να φέρουμε στο προσκήνιο το ζήτημα της ιστορικής μνήμης και το αίτημα της δικαίωσης.

Και ο αγώνας συνεχίζεται.

Τέσσερα χρόνια μετά την αναγνώριση της 19ης Μαΐου ως ημέρας μνήμης της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, οι δεύτερης γενιάς πρόσφυγες από τη Σμύρνη και τη Μικρά Ασία κέρδισαν το δικαίωμα στη μνήμη, αφού το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε ομόφωνα νόμο με τον οποίο καθιερώνεται η 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος. Πέρυσι, σύλλογοι Θρακών που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ διοργάνωσαν εκδηλώσεις για τη γενοκτονία του ελληνισμού της Ανατολικής Θράκης από το τουρκικό κράτος, στις αρχές της 2ης δεκαετίας του 20ού αιώνα.

Δηλαδή, ενώ η γενοκτονία ήταν μια, για Αρμενίους, Ασσυρίους και Έλληνες, παρατηρούμε ότι υπάρχει μια πολυδιάσπαση των προσπαθειών που γίνονται για την αναγνώρισή της. Και η πολυδιάσπαση αυτή δεν παρατηρείται μόνο ανάμεσα σε διαφορετικά έθνη, αλλά ακόμα και μέσα στην ίδια την ελληνική οικογένεια.

Ασφαλώς, υπάρχουν κάποιοι λόγοι που μας οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση. Ο πιο προφανής είναι το γεγονός ότι αν μιλούσαμε για γενοκτονία των Ελλήνων της Θράκης, του Πόντου και της Μικράς Ασίας, θα μπορούσαν να «δικαιολογήσουν» τα εγκλήματά τους οι Τούρκοι επικαλούμενοι την παρουσία του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία. Φυσικά, υπάρχει και ο αντίλογος, αφού η γενοκτονία είχε αποφασιστεί από το 1911 και είχε αρχίσει ουσιαστικά να εφαρμόζεται από το 1913, ενώ τα ελληνικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στη Σμύρνη το Μάιο του 1919.

Πάντως, ανεξάρτητα από τους λόγους που οδήγησαν σε αυτές τις επιλογές, είναι πολύ δύσκολο να προωθήσουμε το ζήτημα της διεθνούς αναγνώρισης της γενοκτονίας μιλώντας ξεχωριστά για τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, ξεχωριστά για τη γενοκτονία των Ελλήνων της Θράκης και ξεχωριστά για τη γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.

Η γενοκτονία ήταν μια και θα πρέπει να αναζητήσουμε κοινή δράση και στρατηγική πρώτα μεταξύ μας, ως Έλληνες, και στη συνέχεια να κινηθούμε από κοινού, να ενώσουμε τις δυνάμεις και τις προσπάθειές μας με τους Αρμενίους και τους Ασσυρίους, για να πετύχουμε τη δικαίωση.

Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, μπορούμε να προστρέξουμε στους αρχαίους, που είχαν πει το «Η ισχύς εν τη ενώσει».

One genocide, many strategies!

After many decades of silence, Greeks have gradually begun to develop a historical consciousness on what exactly occurred in the second decade of the 20th century when Christian populations disappeared from Thrace, Pontus and Asia Minor; regions where in the early 20th century Christians made up about 35% of the population but today number not even 1%.

The genocide of the Christian populations of Anatolia was a satanic undertaking, which depended on ONE SINGLE PLAN and was committed by identical mechanisms. The victims were Armenians, Assyrians and Greeks.

Armenians who survived the murderous sword of the Turks were scattered across the length and breadth of the world because there did not exist an Armenian state to accept the remains of Anatolian Armenians, unlike Anatolian Greeks who either as fugitives or exchangeable refugees settled in Greece. Assyrians who survived fled to neighbouring countries and to some countries in Europe, while a small number tried to survive in Constantinople, where the Turkish state could not easily apply its noted genocidal practices.

The lack of motherland and national state might have been one of the reasons that prompted Armenians to begin the struggle for justice and international recognition of the genocide following the overthrow (1918) of the Young Turk triumvirate, Enver, Talaat and Jemal who drove 1,500,000 Armenians to their deaths.

The Assyrians, a small but peace-loving people, simply fought for survival.

The Greeks?

After five decades of silence, a silence imposed by the Hellenic state to serve the idea of Greek-Turkish friendship, the Greeks of Anatolia, chiefly second-generation refugees with Pontians at the forefront, gradually began to assert the demand for remembrance. After struggles and conflicts against unacceptable reasons which brought Hellenism to the brink of disaster, regarding resistance to the Turkish threat, we Pontians succeeded in bringing to the public stage the issue of historic remembrance and the demand for justice.

And the struggle continues.

Four years after May 19th was recognised as a remembrance day for the genocide of Pontic Greeks, the second-generation refugees from Smyrna and Asia Minor won the right to remembrance when the Greek parliament voted unanimously on a law establishing September 14th as a remembrance day for the genocide of Greeks of Asia Minor by the Turkish state. Last year, Thracian societies operating in the U.S. organised events for the genocide of Greeks of Eastern Thrace by the Turkish state at the beginning of the second decade of the 20th century.

In other words, while the genocide was one event for Armenians, Assyrians and Greeks, we observe many disjointed efforts made for its recognition. And that this division is not only between different nations but even within the Greek family itself.

Of course, there are some reasons that explain what drove us to this point. The most obvious is that if we spoke about the genocide of Greeks of Thrace, Pontus and Asia Minor, Turks could ‘justify' their crimes by invoking the presence of the Hellenic army in Asia Minor. Naturally, there is a reply, for the genocide had been decided upon from 1911 and had started to be widely implemented from 1913, while Hellenic troops landed in Smyrna in May 1919.

In any event, regardless of the reasons which brought about these choices, it is very difficult to press the issue of international recognition of the genocide, when speaking separately about the genocide of Greeks of Pontus, separately about the genocide of Greeks of Thrace and separately about the Genocide of Greeks in Asia Minor.

The genocide was one event and we should first seek joint action and strategy among ourselves as Greeks and then act together uniting our own strengths and efforts with Armenians and Assyrians in order to achieve justice.

And for this specific case, we can turn to the Ancients, who had said there is "strength in unity".

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ποντιακή Γνώμη - Τεύχος Σεπτεμβρίου

The following article appeared on the front page of the September issue of Pontiaki Gnomi (Ποντιακή Γνώμη).

Year 1, Issue 7 , Athens: Infognomon, September 2009, p. 1.

πηγή