Κατά την αρχαιότητα ουδέποτε αμφισβητήθηκε η ελληνικότητα της Μακεδονίας.
Οι αρχαίοι συγγραφείς συνδέουν γενεαλογικά τους Μακεδόνες με τους Δωριείς ή τους Αιολείς, δηλαδή άλλες ελληνικές φυλές νοτιότερα. Η ελληνικότητα των αρχαίων Μακεδόνων προκύπτει από τις ιστορικές πηγές, τα γλωσσολογικά δεδομένα και επιβεβαιώνεται με τα πιο πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα.
Κατά την αρχαιότητα, όπως δεν αμφισβητούνταν η ελληνικότητα των Μακεδόνων, έτσι δεν υπήρχε αμφισβήτηση και για το ελληνόφωνο των κατοίκων της.
Διαφωνίες για το θέμα διατυπώθηκαν για πολλούς λόγους, επιστημονικούς και μη, σε πολύ νεότερες εποχές.
Από τον 19ο αιώνα ορισμένοι ερευνητές, υπερτονίζοντας υπαρκτά ζητήματα και παραβλέποντας την πληθώρα των στοιχείων περί ελληνικότητας του φύλου και της γλώσσας των Μακεδόνων, ανέπτυξαν διάφορες υποθέσεις.
Υποστηρίχτηκε ότι πρόκειται:
Για μια γλώσσα μεικτή με βάση την ελληνική και επιδράσεις θρακο-ιλλυρικές. Είτε και αντιστρόφως, δηλαδή, για θρακο-ιλλυρική με ελληνικές επιδράσεις,
Για ιδιαίτερη ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, που ήταν διαφορετική, όμως, από τις σύγχρονες ελληνικές διαλέκτους.Τη επιστημονική διαφωνία συντηρούσε, μέχρι πριν από μερικά χρόνια, η απουσία γραπτών μακεδονικών πηγών.
Οι γνωστές μακεδονικές επιγραφές, χρονολογημένες από τις αρχές του 4ου π.Χ. αιώνα, ήταν γραμμένες στην Αττική Κοινή, η οποία είχε εξαπλωθεί.
Μέχρι τότε οι σχετικές συζητήσεις-επιστημονικές ή πολιτικο-ιστορικές- στηρίζονταν στις 150 περίπου «γλώσσες» (διαλεκτικές λέξεις), που παρέδωσαν αρχαίοι συγγραφείς και λεξικογράφοι ως μακεδονικές. Οπως, επίσης, στον μεγάλο αριθμό μακεδονικών ονομάτων.
Η ανασκαφική, όμως, έρευνα τις τελευταίες δεκαετίες, με την αποκάλυψη κειμένων στη Μακεδονική, δεν αφήνει περιθώρια για επιστημονικές διαφωνίες περί της ελληνικότητας ή όχι της γλώσσας των Μακεδόνων.
Η απάντηση, λοιπόν, σήμερα στο ερώτημα ποια γλώσσα μιλούσαν οι αρχαίοι Μακεδόνες είναι κατηγορηματική.
Μιλούσαν μια ελληνική διάλεκτο.
Αιολική με δωρικά στοιχεία
Η γλώσσα τους, όπως δέχονται σήμερα οι περισσότεροι ειδικοί, ήταν αιολική, ανάμεικτη με δωρικά στοιχεία και προφανώς με άλλες επιδράσεις. Για τη Μακεδονική, εκτός από ορισμένους αρχαϊκούς τύπους, γνωρίζουμε ότι μετέτρεπε συχνά το «φ» σε «β» και μερικές άλλες τέτοιες μεταβολές. Ετσι έλεγαν κεβαλή αντί κεφαλή, Βίλιππος αντί Φίλιππος, Βαλλήνη αντί Παλλήνη κ.λπ.
Γενικώς, η φωνητική διαφορά που διακρίνει την αρχαία Μακεδονική από τις άλλες σύγχρονες ελληνικές διαλέκτους («β» αντί «φ», «δ» αντί «θ» και «γ» αντί «χ» ) είναι ένα γλωσσικό φαινόμενο απολύτως εξηγήσιμο στο πλαίσιο της ελληνικής διαλεκτολογίας.
Αυτό το εξηγήσιμο εξακολουθούν να αρνούνται ερευνητές και φορείς στην ΠΓΔΜ, υπό το πρίσμα των γνωστών σκοπιμοτήτων. Ανήκε, λένε, η μακεδονική σε άλλη γλωσσική οικογένεια, αφού τα ινδοευρωπαϊκά «μέσα δασέα» bh, dh, gh στην ελληνική αντιπροσωπεύονται με τα φ, χ, θ και στη μακεδονική με τα β, δ, γ. Τα άλλα επιχειρήματα περί βαρβάρων αλλόγλωσσων Μακεδόνων, που στηρίζονται σε παραποιήσεις αρχαίων αποσπασματικών κειμένων, δεν αντέχουν σε κριτική...
Οι περισσότεροι γλωσσολόγοι που έχουν ασχοληθεί με το ζήτημα, ερμηνεύουν και εξηγούν τις διαφορές ως εξής:
-Ο μακεδονικός κορμός διαχωρίστηκε από τον ιωνικό, αιολικό-αχαϊκό και δωρικό πριν η πρωτοελληνική γλώσσα διαμορφώσει από τους αντίστοιχους ινδοευρωπαϊκούς φθόγγους τα φ, θ, χ και ακολούθησε δική του εξέλιξη.
-Οι αρχαίοι Μακεδόνες, αφομοιώνοντας Θρακο-Ιλλυριούς πληθυσμούς, δέχτηκαν την επίδρασή τους ως προς τα συγκεκριμένα φθογγικά στοιχεία.
Αλλες ερμηνείες, όπως η «σκοπιανή», έχουν το φολκλορικό στοιχείο τους, αλλά όχι το επιστημονικό.
Το ομηρικό μακεδνός
Η ονομασία της Μακεδονίας σχετίζεται άμεσα με το ομηρικό μακεδνός, που σημαίνει ψηλός, μεγαλόσωμος.
Ο όρος «Μακεδονίς γη» χρησιμοποιήθηκε μια φορά από τον Ηρόδοτο για να ορίσει τη γεωγραφική κοιτίδα των αρχαίων Μακεδόνων.
Ολες οι αρχαίες πηγές, μηδέ εξαιρουμένου του Ηροδότου, χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία για να δηλώσουν το συγκροτημένο μακεδονικό βασίλειο, που ιδρύθηκε γύρω στα μέσα του 7ου π.Χ. αιώνα στις βόρειες παρυφές των Πιερίων. Με ορμητήριο την πρωτεύουσα Αιγές τα περιορισμένα όρια του βασιλείου στην Κ. Μακεδονία θα επεκταθούν δυτικά και ανατολικά...
Η Ταύτιση με Δωριείς
Οι αρχαίοι συγγραφείς σπάνια αναφέρονται στη γλώσσα των Μακεδόνων. Οι ιστορικοί Τίτος Λίβιος και Στράβων, όπως περιγράφουν τη γλώσσα τους (ίδια με Αιτωλών, Ακαρνάνων και Ηπειρωτών), την κατατάσσουν στη δωρική.
Ετσι, συνεχίζουν την παράδοση του Ηροδότου, που ταυτίζει Μακεδόνες και Δωριείς, όπως άλλωστε ο Θουκυδίδης κι άλλες μεταγενέστερες πηγές.
Τα επιγραφικά ευρήματα έως τώρα επιβεβαιώνουν τη σύνδεση. Αντίθετα, η άλλη μυθολογική παράδοση, που κρατά από τον ιστορικό Ελλάνικο και θέλει τους Μακεδόνες (επομένως και τη γλώσσα τους) να είναι συγγενείς με τους Αιολείς, δεν ενισχύεται...
«Διαλεκτικά» προβλήματα
Σήμερα οι ερευνητές που τεκμηριώνουν ή δέχονται την ελληνικότητα της μακεδονικής διαλέκτου, δεν συμφωνούν σε πολλά ζητήματα. Δίνοντας ο καθένας έμφαση σε άλλα σημεία άλλοτε υποστηρίζεται ότι ανήκει στον αιολικό κλάδο κι άλλοτε στον δωρικό. Οτι έχει ανάμεικτα στοιχεία από τις δύο ή και από άλλες διαλέκτους. Ακόμη ότι υπήρχαν δύο «εσωμακεδονικοί » διάλεκτοι. Μια συγγενική με την αιολική και άλλη με τη δωρική, που μιλούνταν στην Ανω Μακεδονία. Η μελέτη και η ανάλυση της μακεδονικής διαλέκτου έχουν δρόμο ακόμη να διανύσουν...
«Αρωμα» από το αρχαίο μακεδονικό λεξιλόγιο
ΟΙ ΜΗΝΕΣ
Περίτιος (Ιανουάριος), Δύστρος (Φεβρουάριος), Ξανδικός (Μάρτιος), Αρτεμίσιος (Απρίλιος), Δαίσιος (Μάιος), Πάναμος (Ιούνιος), Λώος (Ιούλιος), Γορπιαίος (Αύγουστος), Υπερβερεταίος (Σεπτέμβριος ), Δίος (Οκτώβριος), Απελαίος (Νοέμβριος), Αυδυναίος είτε Αυδναίος (Δεκέμβριος).
ΑΝΘΡΩΠΩΝΥΜΙΑ
Αδυμος (από το ηδύς), Αδίστα (Ηδίστη), Αρχέλαος, Δρύκαλος (δρυς +κάλλον =ξύλο), Θετίμας (Θεοτίμης), Κατάνικος, Κοπρία, Λανίκα, Λαοδίκα, Νικάνωρ, Περδίκκας (από το πέρδιξ=πέρδικα), Πτολεμαίος, Σέλευκος, Φίλιππος ( Βίλιππος), Φιλώτας...
«ΓΛΩΣΣΕΣ»
Αγημα, αγκαλίς (δρεπάνι), αργίπους (αετός), δράμις (είδος ψωμιού), ζέρεθρον (βάραθρο), ινδέα (μεσημέρι), καρπαία (είδος χορού), καυσία (καπέλο), κοράσιον, πέλλα (λιθάρι), ταγόναγα (ταγός, αρχή), τελεσιάς (είδος χορού), χάρων (λιοντάρι), κεβαλή (κεφαλή)...
Η επιβεβαίωση ήρθε από τις επιγραφέςΗ μακεδονική διάλεκτος για πολλούς και διάφορους λόγους δεν φαίνεται να έγινε ποτέ φιλολογικό και λογοτεχνικό όργανο. Γνωρίζουμε μόλις δύο στίχους από την κωμωδία «Μακεδόνες» του Στράτιδος. Στο απόσπασμα γίνεται κάποιος διάλογος:
Α. Η σφύραινα δ' έστι τις; Β. Κέστραν μεν ύμμες ωττικοί κικλήσκετε(Α. Και ποια είναι η σφύραινα; Β. Το ψάρι που εσείς οι Αττικοί κέστρα ονομάζετε)
Οι αρχαίοι συγγραφείς όταν έγραφαν για τους Μακεδόνες ότι μιλούσαν «μακεδονιστί» αναφέρονταν σε μια διάλεκτο της Ελληνικής κι όχι σε μια μη Ελληνική γλώσσα.
Η διάλεκτος ήταν, βεβαίως, αρκετά διαφοροποιημένη από την καθιερωμένη και τη γενικευμένη κοινή ελληνική, που απλώθηκε από τα τέλη του 5ου - αρχές 4ου π.Χ. αιώνα σε όλες τις ελληνόφωνες περιοχές (συμπεριλαμβανόμενης και της Μακεδονίας).
Προφανώς η μακεδονική διάλεκτος θα εξακολουθούσε να μιλιέται παράλληλα με την κοινή ελληνική.
Μέχρι το 1986 αυτό ήταν μια υπόθεση. Τότε αποκαλύφτηκε και απόσπασμα επιγραφής στην Πέλλα σε μακεδονική διάλεκτο (χρονολογείται γύρω στο 380 π.Χ.). Πρόκειται για κατάδεσμο (μαγικό κείμενο), χαραγμένο σε μολύβδινο έλασμα για να αποτραπεί ο γάμος του αγαπημένου της γυναίκας, που έκανε τα «μάγια» με άλλη γυναίκα.
Η επιγραφή, όπως κι άλλες που έχουν στο μεταξύ αποκαλυφθεί, επιβεβαιώνουν πανηγυρικά την ελληνικότητα της μακεδονικής διαλέκτου.
Πρώτος παραλογισμός
Θέλουν να γεφυρώσουν χάσμα 13-14 αιώνων
Εχουμε συνηθίσει, με την εμφάνιση του «Σκοπιανού» στο βαλκανικό προσκήνιο, να επισημαίνουμε τον παραλογισμό των γειτόνων μας να αναζητούν ρίζες εκεί όπου δεν υπάρχουν. Η κατασκευή, βεβαίως, εθνικού παρελθόντος από τότε που εμφανίστηκαν τα κράτη-έθνη, είναι μια πολύ γνωστή και συνηθισμένη διαδικασία.
Αυτό που είναι μάλλον πρωτοφανές στην κατασκευή μιας ενιαίας «μακεδονικής εθνότητα», η οποία έλκει δήθεν την καταγωγή της από την αρχαία Μακεδονία, είναι ανοησία. Τα στοιχεία, που προσκομίζονται για την ύπαρξη μακεδονικού λαού και έθνους, καλούνται να γεφυρώσουν ένα ιστορικό χάσμα 13-14 αιώνων.
Τόσοι μεσολαβούν μεταξύ των πρώτων εγκαταστάσεων σλαβικών φύλων στα Βαλκάνια (6ος- 7ος μ.Χ. αιώνα) και της εμφάνισης του πρώτου συγκροτημένου αρχαίου μακεδονικού κράτους (7ος π.Χ. αιώνας). Αυτός ο προσδιορισμός των αντίστοιχων χρονολογικών περιόδων, με κάποιες μικρές παραλλαγές που δεν αλλάζουν την ουσία, είναι αποδεκτός απ όλους. Είναι δυνατόν, ανεξαρτήτως των όσων ακολούθησανστην περιοχή από τότε μέχρι τη σύγχρονη εποχή, να γεφυρωθεί αυτό το... χάος;
Είναι και ιδού πώς:
-Οι παλιότεροι κάτοικοι της αρχαίας Μακεδονίας ήταν αυτόχθονες, αρχαία φύλα (ιλλυρικά και θρακικά). Δεν ήταν Ελληνες...
-Τα ελληνικά στοιχεία στην περιοχή ήταν εισαγόμενα από τις νοτιότερες ελληνικές πόλεις - κράτη, από τις αποικίες τους στη Χαλκιδική και τα μακεδονικά παράλια, όπου κυριαρχούσαν Ελληνες.
-Οταν οι Σλάβοι εγκαταστάθηκαν από τις περιοχές βορείως του ποταμού Δνείπερου στα Βαλκάνια αναμείχτηκαν με τους παλιότερους κατοίκους
-Από την πρόσμειξη προέκυψε στη διαδρομή των βυζαντινών πρώτα και των οθωμανικών ύστερα αιώνων ένα νέο έθνος, το σλαβο-μακεδονικό. Με δική του γλώσσα, πολιτισμό, συνείδηση και ούτω καθεξής...
Μέσα σ' αυτό το μυθικο-ιστορικό πλαίσιο οι αρχαίοι Μακεδόνες «ανήκουν» στην ΠΓΔΜ!
Το προαπαιτούμενο για την οικοδόμηση αυτής της σλαβομακεδονικής εκδοχής της ιστορίας είναι ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ήταν Ελληνες.
Για την εδραίωση του ισχυρισμού αυτού επικαλούνται επιλεκτικά και αποσπασματικές κάποιες αρχαίες πηγές με τις οποίες «αποδεικνύεται» ότι οι Μακεδόνες ήταν βάρβαροι και όχι Ελληνες...
Παρά την αντι-ιστορική αυτή εξήγηση πάλι, όμως, το σλαβομακεδονικό σχήμα δεν έχει κάποια ορθολογική βάση. Διότι, έστω και αν γίνουν δεκτοί οι αναπόδεικτοι ισχυρισμοί ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ανήκαν στα ελληνικά φύλα της εποχής, ούτε μιλούσαν μια ελληνική διάλεκτο, πώς γίνεται να είναι πρόγονοι των σλαβικών φύλων;
Αλλά αυτός δεν είναι ο μοναδικός κύκλος του παράλογου...
Δεύτερος παραλογισμός
Περί τριχοτόμησης και... κληρονομιάς
Μετά τον πρώτο παραλογικό κύκλο ανοίγει αναπόφευκτα και δεύτερος. Επειδή αν δεχτεί κάποιος, κάνοντας άλμα 13-14 αιώνων, ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες είναι με ορισμένους τρόπους «πρόγονοι» των Σλάβων στην περιοχή, πώς γίνεται η κληρονομιά αυτή να ανήκει αποκλειστικά στους Σλαβομακεδόνες της ΠΓΔΜ και όχι στους «ομοεθνείς» τους που βρέθηκαν στη Βουλγαρία; Είτε ακόμη και σε κείνους της Ελλάδας, που είναι και οι περισσότεροι;
Το «κενό» έρχεται να καλύψει ένα άλλο σχήμα περί ,νεότερης τριχοτόμησης του χώρου της αρχαίας Μακεδονίας ,(σε Σερβία, Ελλάδα, Βουλγαρία) μετά τους Βαλκανικούς πολέμους. Κρατική οντότητα και ανεξάρτητη, όμως, είναι ,μόνο η πρώην γιουγκοσλαβική Μακεδονία, επομένως αυτή είναι ο συνεχιστής και κληρονόμος. Αναλόγως των εποχών και των διαφορετικών εθνικών και πολιτικών σκοπιμοτήτων, η «άλλη» Μακεδονία, πέραν της πρώην γιουγκοσλαβικής, είτε είναι υπόδουλη (σε Ελληνες και Βούλγαρους) είτε ανήκει μεν σε αυτές τις χώρες, όπου όμως υπάρχουν «μακεδονικές μειονότητες»...
Αλλά υπάρχουν κι άλλες παραλλαγές της θεωρίας, που έρχονται επικουρικά να καλύψουν τις συναφείς ανακολουθίες που προκύπτουν. Ετσι, για παράδειγμα, ένας από τους βασικούς Σλαβομακεδόνες θεωρητικούς εξηγεί πως από τα μέσα του 19ου αιώνα οι Σλάβοι της Μακεδονίας άρχισαν να συγκρούονται με τους Ελληνες στη διεκδίκηση του ιστορικού δικαιώματος να εμφανίζονται ως απόγονοι των αρχαίων Μακεδόνων. Επειδή, όμως, αντιλαμβάνεται όπως κάθε κοινός νους ότι είναι αστείο να ονομαστούν οι Μακεδόνες ως Σλάβοι και οι Σλάβοι της ΠΓΔΜ ως Μακεδόνες, ο γόρδιος δεσμός λύνεται ως εξής: «Δεν ήταν δυνατόν (οι Σλαβομακεδόνες) να παραμείνουν αδιάφοροι και να μην αισθάνονται αγάπη για την πατρίδα τους και την ιστορία τους...
Το ότι ο Φίλιππος και ο Αλέξανδρος δεν ήταν Σλάβοι, αλλά θεωρούνταν ως Σλάβοι, από έναν σλαβικό λαό που αποζητούσε όνομα και εθνική ταυτότητα, δεν είναι ουσιώδες. Οπως κάθε εθνικός ρομαντισμός, έτσι και ο μακεδονικός επέμεινε να τηρήσει μια συνέχεια με την προηγούμενη εθνότητα...» (Ντράγκαν Τασκόφσκι «Σχετικά με την εθνογένεση του Μακεδονικού Λαού»). Το απόσπασμα είναι το κλειδί για κάθε «κατανόηση» των ιστορικών παραδοξολογιών των περισσότερων εθνικών ιστορικών της FYROM και της επίσημης «εθνογένεσης»...
Τ. ΚΑΤΣΙΜΑΡΔΟΣ
Πηγή:Έθνος
ΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΑΣ ΑΦΙΕΡΩΝΩ
ΑπάντησηΔιαγραφήενα αποκαλυπτικο για το σημερα κειμενο γραμμενο 100 χρονια πριν :
''Σιχαινομαι τη φρονιμαδα σου.Αν μπορουσα να καταστρεψω μονος μου το κρατος το Ελληνικο θα το εκανα αμεσως.Τι χρησιμευει ενα κρατος Ελληνικο που αντι καθε αλλη εξωτερικη πολιτικη διοριζει προξενους στην Ανατολη και πρεσβεις στη Δυση και τους ξεπροβαδιζει με την μονακριβη ευχη και οδηγια ''προσεχετε να μην γεννατε ζητηματα'' , Αν το κρατος δεν νοιωθει τι μπορει και τι πρεπει να κανει ,δεν αξιζει να ζει. Εχουμε δυναμεις αμετρητες και στην Μακεδονια και στην Θρακη και σε ολη την Ανατολη. Και αν το κρατος δεν τις ξερει, δεν θα πει πως πρεπει να μην τις ξερω και εγω. Και αν το κρατος τις αφηνει κρυμμενες η σκορπιες και δεν θελει να τις περιμαζεψει, δεν ειναι λογος να μην τις περιμαζεψω εγω, η τουλαχιστον να προσπαθησω. Ναι εσυ θα σωσεις το ρωμεικο, ω φρονιμε. Ο καθενας πρεπει να ξερει οτι σε αυτον ελαχε να σωσει το εθνος του, ετσι θα προσπαθησουν πολλοι και θα το σωσει οποιος μπορεσει. Και αληθεια να ηταν πως ουτε εναν Ελληνα δεν βρισκεις στην Μακεδονια, πρεπει να ειναι Ελληνικη η Μακεδονια. Αλλα κρατη αρπαζουν πολιτειες και χωρες και εμεις ,και εκεινα που ειναι δικαμας ,και εκεινα δεν κρατουμε. Σκιαζομαστε μην μας πουν οι Ευρωπαιοι πως δεν ειναι δικα μας. Με ντροπη μας μεγαλη και δειλα-δειλα ξεστομιζουμε πως εχουμε καποια επιρροη στην Μακεδονια , γιατι τι θα πει η κοινη γνωμη αν μας ακουσει ; Αφου οι βουλγαροι την εχουν στο ματι την Μακεδονια και φωναζουν και την θελουν δικη τους, ταιριαζει να μην την θελουμε εμεις ; Δεν με μελει αν βαλω σε δυσκολη θεση την κυβερνηση, μια κυβερνηση που δεν την σεβομαι, δεν ειμαι καμωμενος για την κυβερνηση η για το κρατος, εγινα για το εθνος, και το ξερω επειδη γιαυτο ισα-ισα πονω. Για την κυβερνηση μου ερχεται σιχαμος και καταφρονια ,αμα συλλογιζομαι την κυβερνηση ξεπεφτω, μαργωνω και μαραινομαι. Σηκωνομαι, ξανοιγω και ανθοβολω αμα νοιωθω τον Ελληνισμο. Σε οποια γωνια του Ελληνισμου και αν βρεθω ,θα πασχιζω παντα να δυναμωνω, να ξυπνω ,να ζωντανευω την ψυχη του, και ας γινει οτι γινει. Ξυπνω καθε υπνο, κεντριζω καθε βαρεμο, συνδαυλιζω καθε σταχτη, ξεσκεπαζω καθε σπιθα κρυμμενη και αναβω καθε φωτια σβησμενη, βγαζω καθε πνοη κουρασμενη και παιζω καθε χορδη σιωπηλη. Ξυπνω, ξυπνω, ξυπνω.. ''
ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ .
Και τοτε καποιοι αλλοι πολιτικαντηδες / ψευτοδιανοουμενοι / δημοσιογραφοι / βολεμενοι δεν νοιαζοντουσαν για την Μακεδονια μας... και τοτε ειχαμε τσογλανια, και τοτε πολλοι ηταν οι μηδισαντες ΜΑ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ ΕΚΕΙ , ΛΙΓΑ , ΔΙΑΛΕΚΤΑ ΚΑΙ ΣΤΕΦΑΝΩΘΗΚΑΝ ΤΗΝ ΝΙΚΗ.
Οι ωδυνες φτανουν στο τελος , και η γεννα θα ειναι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΚΠΛΗΞΗ και οχι καποιος ΤΕΝ ΤΕΝ της νεας ταξης (κατα κοσμο τσιπρας..) αλλου ειναι τα κακαρισματα και αλλου γεννοβολα η κοτα..
Χαιρετε
Ακόμη ένα άρθρο. Τα αρχαιολογικά ευρήματα μιλούν και λέγουν την αλήθεια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ γλώσσα των αρχαίων Μακεδόνων· νέα στοιχεία από την Πέλλα
Ιωάννης Μ. Ακαμάτης
Για μεγάλο χρονικό διάστημα η γλώσσα που μιλούσε ο λαός των Μακεδόνων υπήρξε αντικείμενο συζητήσεων και διαφορετικών προσεγγίσεων. Από μερικούς μάλιστα ερευνητές, τον αμερικανό καθηγητή BORZA και τους μαθητές του, θεωρήθηκε πως το σύνολο των ελληνικών επιγραφών που βρέθηκε στη μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας ανήκουν στους συγγενείς των βασιλέων, αφού οι τάφοι είναι βασιλικοί. Η γλώσσα τους λένε είναι φυσικό να είναι η ελληνική αφού οι ίδιοι μελετητές υποστηρίζουν πως η βασιλική οικογένεια και η ανώτατη τάξη μόνο είχαν εξελληνιστεί. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Είναι προφανές πως το επιχείρημα αυτό θα κατέπιπτε αν είχαμε ελληνικά κείμενα που ανήκουν στους κοινούς ανθρώπους και χρονολογούνται πριν από τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της κοινής ελληνικής, ας πούμε πριν από τα μέσα του 4ου αι. π.Χ.
Το πρώιμο νεκροταφείο της Αγοράς της Πέλλας μας έδωσε τα πιο σημαντικά ευρήματα. Από το τέλος του 5ου αι. π.Χ. προέρχεται η επιτύμβια στήλη του Ξάνθου. Ενός φτωχού σχετικά παιδιού. Για να γίνει η μικρή στήλη ξαναχρησιμοποιήθηκε ένα κομμάτι μάρμαρο. Η επιγραφή στη στήλη γράφει: ΞΑΝΘΟΣ/ΔΗΜΗΤΡΙΟ/Υ ΚΑΙ ΑΜΑ/ΔΙΚΑΣ ΥΙΟΣ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει εδώ το μητρωνυμικό Αμαδίκα. Το όνομα αυτό φαίνεται πως προέρχεται από τη ρίζα αμ- από όπου και το ομηρικό ρήμα αμά-ω (αρχ=θερίζω) και τη μακεδονική κατάληξη -δίκα, θυμηθείτε το όνομα Ευρυδίκα. Παρατηρείστε τον κανονικό σχηματισμό της μακεδονικής κατάληξης σε α αντί η. Τα πρόσφατα μάλιστα ευρήματα από τη Βεργίνα μας έδωσαν τρεις φορές το όνομα της μητέρας του Φιλίππου ως Ευρυδίκας και όχι Ευρυδίκης. Ετσι ενώ τα παραδείγματα πριν από μερικά χρόνια ήταν λιγοστά σήμερα καθημερινά αυξάνονται με τις ανακαλύψεις της αρχαιολογικής σκαπάνης. ας δείχνω μάλιστα εδώ δύο ευρήματα από το νεκροταφείο της Πέλλας, βγαλμένα από το χώμα πρόσφατα. Πρόκειται για χρυσά φύλλα με την ταυτότητα των νεκρών. Στο ένα φύλλο καταγράφεται το όνομα Ηγησίσκα, αντί του Ηγησίσκη, από το ρήμα ηγούμαι. Σας αναφέρω ακόμα πως η νεκρή ήταν ένα μικρό κορίτσι, έτσι είναι -ίσκη=Ηγησίσκη. Στο άλλο καταγράφεται το όνομα Φιλοξένα.
'Αλλο ένα εύρημα από το νεκροταφείο της περιοχής της Αγοράς ανήκει σε ένα ενεπίγραφο μολύβδινο έλασμα, ένα κατάδεσμο, όπως έλεγαν οι αρχαίοι. Είναι ένα σημαντικότατο απόκτημα της αρχαιολογικής έρευνας που πραγματοποιείται στη Μακεδονία τα τελευταία χρόνια. Το κείμενο αυτό, κατά την άποψή μου, μπορεί αποφασιστικά να βοηθήσει στην κατανόηση της Μακεδονικής διαλέκτου. Είναι ως αυτή τη στιγμή, το μοναδικό διαλεκτικό κείμενο της μακεδονικής. Η σημασία του αυξάνει ακόμα περισσότερο γιατί είναι σχετικά εκτεταμένο κείμενο. Αυτό το κείμενο που είναι έτοιμο προς δημοσίευση, μόλις εμφανιστεί, είμαι βέβαιος πως θα σχολιαστεί ευρύτατα από τους ειδικούς γλωσσολόγους. Η πινακίδα ήρθε στο φως μέσα σε ένα τάφο ενός ταπεινού ατόμου. Το κείμενο παρουσιάζει σχέσεις με την αττική στη σύνταξη. Ομως διαφέρει από την αττικο-ιωνική ομάδα στα εξής:
1. Το α και εδώ δεν γίνεται δευτερεύον η, βλ. πχ. Θετίμα, αντί Θετίμη, γάμαι αντί γήμαι, άλλα αντί άλλη, έρημα αντί έρημη, κακά αντί κακή.
2. Η συνίζηση του α και ο γίνεται α όχι ω, πχ. Ταν άλλαν πασάν αντί των άλλων πασών, χηράν αντί χηρών κ.λ.π.
3. Γενικά και άλλες ιδιαιετερότητες μας βοηθούν να κατατάξουμε την γλώσσα του κειμένου στην ομάδα των ΒΔ δωρικών ελληνικών βέβαια διαλέκτων. Αυτή λοιπόν είναι η Μακεδονική και αυτή εννοείται όταν ο Αλέξανδρος μιλά στους στρατιώτες του Μακεδονιστί.
Η Πέλλα, η πρωτεύουσα του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου και των διαδόχων τους αποκαλύπτει σταδιακά τα μυστικά της και καθημερινά επιβεβαιώνει την πεποίθηση του Ξενοφώντος που την αναφέρει ως την μεγίστην των εν Μακεδονία πόλεων. Η πόλη έγινε η πρωτεύουσα της μεγαλύτερης κοσμοκρατορίας που είχε γνωρίσει ο κόσμος ως τότε. Η πολιτική και στρατιωτική μεγαλοφυία των ανδρών της δημιούργησε τον ελληνιστικό κόσμο και έφερε τον ελληνισμό ως την Βακτρία και την Ινδική. Η ίδρυση τότε πάνω από 70 πόλεων μεταξύ των ακτών της Μεσογείου και της Ινδίας οδήγησε στην εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού στην οικουμένη. Μέσα στα απέραντα αυτά πλαίσια αναπτύχθηκε για πρώτη φορά μια παγκόσμια οικονομική συνεργασία, την κλίμακα της οποίας δεν είχε γνωρίσει η οικουμένη. Μπήκαν τα θεμέλια για την εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας (αττικής), που στη συνέχεια θα γίνει το μέσον επικοινωνίας των λαών. Πρέπει λοιπόν κανείς βάσιμα να υποστηρίξει πως χωρίς την πολιτική αυτή, που συλλαμβάνεται στην Πέλλα, δεν νοείται η ύπαρξη και η μακρόχρονη ανάπτυξη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, αλλά ούτε και κατ' επέκτασιν η διάδοση του δυτικού πολιτισμού. Οι αρχές της διαλλακτικής πολιτικής προς τους κατακτημένους λαούς είχαν τις ρίζες τους στην μακρόχρονη πολιτική του μακεδονικού βασιλείου απέναντι στους λαούς με τους οποίους συγκρούστηκαν. Οι νέες αρχές του κοσμοπολίτικου πνεύματος κατέλυσαν τις παλιότερες αντιλήψεις για διάκριση των λαών σε Ελληνες και βαρβάρους. Σε πολλές περιπτώσεις η μακεδονική μορφή διοίκησης, που ξεκινά από την Πέλλα, προπορεύτηκε κατά πολύ της εποχής της, έδειξε τέτοια πρωτοτυπία πνεύματος, που πραγματικά καθιερώθηκε σαν ένα επιβλητικό φαινόμενο της παγκόσμιας ιστορίας.
Το παράδειγμα της Πέλλας όχι μόνο μας έδωσε πληθώρα νέων στοιχείων για την γλώσσα της, τη θρησκεία των κατοίκων της, τα ήθη και τα έθιμά τους, αλλά αναδεικνύεται και πηγή του σύγχρονου πνεύματος. Οι κάτοικοι της Πέλλας αποδεικνύονται κάθε μέρα και περισσότερο ομόγλωσσοι των υπολοίπων Ελλήνων, παρά και εις πείσμα πρόσφατων αμφισβητήσεων. Είδαμε ακόμα πως είχαν και των θεών τα ιδρύματα κοινά, και ήθεά Τε ομότροπα. Τα στοιχεία αυτά καλλιεργήθηκαν από ηγήτορες και λαό κατά τον λαμπρότερο τρόπο και μετουσιώθηκαν σε ένα ελληνιστικό πολιτισμό, πάνω στον οποίο στηρίζεται το σύνολο των ανθρωπιστικών κοινωνιών της γης.
Σαν κατακλείδα ας θυμηθούμε ένα απόσπασμα του μεγάλου Αθηναίου ρήτορα ΙΣΟΚΡΑΤΗ που έζησε τον 5ο και 4ο αι. π.Χ. «Ομολογείται μεν γαρ την Μακεδονίαν πόλιν αρχαιοτάτην είναι και ελληνικοτάτην και μεγίστην και πάσιν ανθρώποις ονομαστοτάτην». Σε μετάφραση ο Ισοκράτης γράφει: Είναι κοινά παραδεκτό λοιπόν ότι η Μακεδονία είναι χώρα αρχαιοτάτη και πέρα για πέρα ελληνική και η πιο ξακουστή ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους». Αγαπητοί φίλοι, αυτή είναι η κληρονομιά μας. Ανάλογο είναι όμως και το μέγεθος της ευθύνης όλων μας.
[Ο Ιωάννης Μ. Ακαμάτης είναι επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ.]
Ακόμη ένα παλιό αλλά καλό άρθρο, με πολλά ιστορικά, αρχαιολογικά, γλωσσολογικά, φιλολογικά κ.ά. στοιχεία που τεκμηριώνουν με επιστημονική εγκυρότητα την Ελληνικότητα των Μακεδόνων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ γλώσσα των αρχαίων Μακεδόνων
Ancient Macedonian language
Της Ελισάβετ Κοσμετάτου
(Η κυρία Ελισάβετ Κοσμετάτου είναι (2006) επίκουρη καθηγήτρια Κλασσικών Σπουδών στο Tulane University, στην Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνας των ΗΠΑ.)
Date: Wed, 3 Jul 1996 20:21:14 +0200
From: Elizabeth kosmetatou
To: Istoria mailing list
Subject: Makedoves kai Glwssa
Οπως σας υποσχεθηκα απο καιρο, να και οι πληροφοριες περι της λεγομενης "μακεδονικης" γλωσσας τις οποιες κατορθωσα να συγκεντρωσω αφου μιλησα με διαφορους ειδικους και διαβασα διαφορα επιστημονικα αρθρα και συγγραμματα. Αν θελετε να κανουμε συζητηση επι του θεματος η εχετε να ρωτησετε κατι, φοβαμαι οτι θα πρεπει να περιμενετε μετα τις 31 Αυγουστου διοτι παω για ανασκαφες σε δυο μερες.
Πριν αρχισω θα ηθελα να σας παραθεσω το ολον προβλημα. Οπως θα θυμαστε ισως τα μελη της λιστας Ιστορια, πριν απο μερικους μηνες λαβαμε καποιο forward που μας εκανε ο Στελιος καποιας συζητησης του με εναν Σκοπιανο για το γνωστο θεμα. Τοτε ενα απο τα μελη της λιστας, ονοματι Adrian Morton, μας εστειλε δυο συντομα και τελειως αστηρικτα με επιχειρηματα ή στοιχεια μηνυματα με τα οποια μας ελεγε οτι οι Μακεδονες ηταν βαρβαροι που κυβερνουνταν απο ελληνικη δυναστεια. Προσθεσε δε την κρυπτογραφικη προταση οτι "this was a good idea then, and it is a good idea now", της οποιας το νοημα ακομα μου διαφευγει εφοσον δεν θελησε ποτε να το διευκρινισει. Ο λογος που προβαλε ο Morton οτι οι Μακεδονες δεν ηταν Ελληνες ηταν οτι δεν υπηρχε τοτε χωρα με το ονομα Ελλας. Επιπλεον κατηγορησε αμεσα τους Σκοπιανους και εμμεσα τους Ελληνες οτι προσπαθουν αναισχυντα να χρησιμοποιησουν την αρχαια Μακεδονικη ιστορια για πολιτικους λογους. Κατι τετοιο, προσθεσε, δεν θα αρεσε στον ιδιο τον Αλεξανδρο.
Επειδη θεωρησα και τα δυο μηνυματα προσβλητικα για τη νοημοσυνη οποιουδηποτε προσπαθει να κανει μια σοβαρη συζητηση και επειδη μου εχουνε πεταξει διαφοροι κατα καιρους αναλογα, κυριως ανθρωποι που δεν εχουν ιδεα απο αρχαιοτητα, μαθαινουνε απο τα ΜΜΕ μερικα πραγματα μεσες ακρες και βγαζουνε συμπερασματα, αποφασισα να απαντησω. Συνηθως δεν απανταω σε αστηρικτα μηνυματα οπως αυτο, αλλα θεωρησα οτι οταν καποιος μπαινει σε μια λιστα συζητησεων πρεπει να αναλογιστει και τις συνεπειες των πραξεων του. Εστειλα λοιπον ενα μηνυμα ρωτωντας τον Morton πως εξηγει ορισμενα αρχαιολογικα, φιλολογικα, νομισματικα, ιστορικα και επιγραφικα δεδομενα, με αρκετη ειρωνια ειναι η αληθεια. Ο Morton μου απαντησε οτι θεωρω τον εαυτο μου πνευματικα ανωτερο απο εκεινον και οτι ειμαι γενικως αγερωχη και "arrogant". Παρουσιασε τον εαυτο του ως πρωην καθηγητη (Πανεπιστημιου; ) στην Αμερικη, ειπε οτι εγραψε ενα βιβλιο για την Ολυμπιαδα, παραπονεθηκε οτι δεν εχει πια φοιτητες να του κανουν το background research (υποθετω πως εννοει οπως εγω) και τελικα προσπαθησε να αντικρουσει ενα ελαχιστο των επιχειρηματων μου με ασθενη δικα του. Ο,τι δεν καταλαβε απο το μηνυμα μου το θεωρησε "esoteric question" το οποιο αποσκοπουσε στο να επιδειξω εγω τις γνωσεις μου. Στο μηνυμα του αυτο απαντησα κι εγω δινοντας ακομα πιο πολλα στοιχεια. Ο Morton ποτε δεν πηρε μερος στη συζητηση που επακολουθησε.
θα σταθω ομως σε ενα απο τα επιχειρηματα που προβαλε ο Morton το οποιο χρησιμοποιειται πολυ απο διαφορους "ιστορικους" οι οποιοι συνηθως δεν εχουν και μεγαλη ιδεα περι τινος μιλανε. Δυστυχως υπαρχουνε πολλοι τετοιοι. Θα συναντησετε δε πολλους στο μελλον που θα σας προβαλουν αυτο το επιχειρημα για να σας αποστομωσουνε οταν διαμαρτυρηθειτε για καποια δηλωση τους περι της εθνικοτητας των αρχαιων Μακεδονων. Πρεπει επισης να πω εδω οτι ο,τι εχω ποτε μου πει ή δημοσιευσει σχετικα με το αντικειμενο μου αποτελει πληροφορια ή συμπερασμα που αποκομισα με τον προσωπικο μου μοχθο διαβαζοντας πολυ και αποκτωντας παρα πολυ καλο background knowledge. Δεν εχω κανεναν φοιτητη να καθεται στη βιβλιοθηκη μαζευοντας μου υλικο. Το υλικο μου το μαζευω μονη μου.
Το επιχειρημα που χρησιμοποιησε ο Morton ως αποδειξη του οτι οι αρχαιοι Μακεδονες δεν ηταν Ελληνες ειναι οτι υπαρχουν στοιχεια οτι μιλουσαν καποια μη ελληνικη γλωσσα, απο την οποια, λεει, εχουνε σωθει καμια εικοσαρια λεξεις. Εξεπλαγην οταν το ακουσα αυτο διοτι ποτε στη ζωη μου δεν ηξερα οτι βρεθηκε αρχαιο ντοκουμεντο στη Μακεδονια σε "ξενη γλωσσα". Και ειχα βεβαια πηγες για να μιλαω. Μερικες μερες μετα την ιστορια με το Morton, ελαβα ενα μηνυμα απο μια αρχαιολογικη λιστα (που θα παραμεινει ανωνυμη) οπου καποιος φιλολογος αυτη τη φορα που δεν ηταν ομως ειδικος στο θεμα, διατεινονταν τα ιδια σε ενα πολυ συντομο μηνυμα. Και παλι, δεν υπηρχε βιβλιογραφια ή οποιαδηποτε σημειωση που να δινει περισσοτερες πληροφοριες. Μετα απο μια συζητηση μου με ενα φιλο, ελαβα ενα forward απο ενα σκοπιανο website που κανει οργανωμενη προπαγανδα και το οποιο παρειχε "επιστημονικα", υποτιθεται, στοιχεια για τη μη ελληνικοτητα της αρχαιας Μακεδονιας. Φυσικα μιλησαν και για το θεμα της γλωσσας. Συγκεκριμενα δηλωσαν οτι οι αρχαιες πηγες αναφερουνε οτι οι στρατιωτες του Αλεξανδρου εστελναν συχνα γραμματα στις οικογενειες τους στη Μακεδονια στα "Μακεδονικα". Οτι υπαρχουνε 15.000 (αν θυμαμαι καλα) τετοια γραμματα και οτι οι Ελληνες αρχαιολογοι τα κρυβουνε και δεν τα δημοσιευουνε για να μη μαθει ο κοσμος, ταχα, την αληθεια. Οποιος εχει βεβαια λιγο μυαλο καταλαβαινει αμεσως οτι δεν ειναι δυνατο να ειναι αληθεια ολα αυτα. Τι γραμματα ειναι αυτα; Επιγραφες; Διατεινονται λοιπον οτι οι στρατιωτες σκαλισαν σε κοτρωνες εκατονταδων κιλων τα γραμματα τους στα "Μακεδονικα" και τα φορτωσαν σε γαιδαρο ή ταχυδρομο να τα παει στη Μακεδονια; Διοτι βεβαια αν ητανε γραμμενα σε περγαμηνη ή παπυρο, που συνηθως χρησιμοποιουνταν, τοτε ειναι αδυνατον να σωθηκαν τοσα γραμματα μεχρι τις μερες μου. Η προστυχια τους δεν εγκειται εκει ομως. Εγκειται στο γεγονος οτι ισχυριζονται οτι ο Οικονομιδης, ενας Ελληνας επιγραφικος που πεθανε προσφατα, επροκειτο να τα δημοσιευσει και υπαινισσονται εμμεσως, πλην σαφως, οτι το Κεντρο Ελληνο- Ρωμαϊκης Αρχαιοτητας του Εθνικου Κεντρου Ερευνων της Ελλαδας τον δολοφονησε! Γνωριζα προσωπικα το διευθυντη του Κεντρου αυτου, τον κορυφαιο επιγραφικο Μιλτιαδη Χατζοπουλο και εχω αηδιασει με αυτη τη συμπεριφορα τους. Διοτι δεν υπαρχει πιο τιμιος ανθρωπος στη δουλεια του. Και εχει κανει πολλα για τη δημοσιευση επιγραφων της Μακεδονιας σε corpora. Μαλιστα προκειται να βγαλει και CD Rom με ολες τις επιγραφες.
Δυστυχως δε θυμαμαι αυτη τη στιγμη το URL του web site αυτου, αλλα θα το βρω στο σπιτι και θα σας το στειλω. Αποφασισα ομως να σας στειλω μια περιληψη των δικων μου ευρηματων στη διεθνη βιβλιογραφια και τις αρχαιες πηγες.
Καταρχην συμβουλευτηκα τους ανθρωπους που δουλευουνε στο Packard Project για τις ελληνικες επιγραφες (το λεγομενο Project Ibycus για το οποιο σας εχω μιλησει στο παρελθον). Το τελευταιο τους CD Rom περιλαμβανει ολες τις γνωστες δημοσιευμενες Μακεδονικες επιγραφες. Λοιπον, εχουνε διυλισει τον κωνωπα ερευνητικως και πουθενα δεν βρηκανε επιγραφες που να βρεθηκαν στη Μακεδονια και να ειναι γραμμενες σε γλωσσα αλλη απο την ελληνικη ή τη λατινικη (για τη ρωμαϊκη περιοδο βεβαια). Και εχουν ψαξει απο οτι ξερω θετικα και ΟΛΕΣ τις σκοπιανες εκδοσεις επιγραφων που βρεθηκαν εκει περα. Αλλα παρεμενε το θεμα των επιστημονων που διατεινονταν οτι εχουνε σωθει λεξεις στα αρχαια "Μακεδονικα".
Καταρχην, το site των σκοπιανων εχει ορισμενες λεξεις που υποστηριζουνε οτι ειναι μακεδονικες και που περασαν στα ελληνικα. Μεχρι και τη λεξη "κεφαλη" εχουνε! Φυσικα ολες αυτες οι λεξεις οχι μονο ειναι ελληνικες, αλλα μαρτυρουνται ηδη στον Ομηρο και πιο πριν (Γραμμικη Β). Οι υπολοιπες λεξεις που παραθετουν στα "μακεδονικα" ειναι σλαβικες και δεν μαρτυρουνται φυσικα στην αρχαιοτητα. Ποιες αλλες λεξεις υπαρχουνε ομως που υποτιθεται οτι εχουνε πεισει καποιους απο τους σοβαρους μελετητες; Και πού εχουνε βρεθει;
Η πρωιμοτερη εμφανιση του ονοματος Μακεδονια/Μακεδονας χρονολογειται στα 700 π.Χ. και αναφερεται απο τον Ησιοδο στο αποσπασματικα σωσμενο εργο του "Ηοίαι" ή "Καταλογος Γυναικων". Το εργο αυτο ειναι καταλογος μυθολογικων θνητων γυναικων που πηγαν με θεους και γεννησαν ηρωες. Συγκεκριμενα, ο Ησιοδος αναφερεται στη μυθικη Θυια, κορη του Δευκαλιωνα που την ερωτευτηκε ο Διας, γινανε τα γνωστα και κανανε μαζι δυο γιους, τον Μαγνητα και το Μακεδονα. Ο μεν Μαγνητας εγινε, παντα κατα τον Ησιοδο, πατριαρχης των Μαγνητων που ζουσαν στην Πιερια, ενω ο Μακεδονας εγινε ο γεναρχης των Μακεδονων που ζουσανε στην περιοχη του Ολυμπου. Αυτα για οσους λενε "Μα οι Μακεδονες αναφερονται για πρωτη φορα τον 5ο αιωνα π.Χ.!" Ειναι λαθος. Τωρα γιατι η ελληνικη μυθολογια συμπεριλαμβανει τους Μακεδονες; Διοτι βεβαιως υπηρχανε (καλα, αυτο εχει επιβεβαιωθει και αρχαιολογικα) και επιπλεον τους συμπεριλαμβανει ως Ελληνες. Ο Δευκαλιων, μυθικος γεναρχης των Ελληνων, ειχε δυο παιδια: Τον Ελληνα που ηταν πατερας του Δωρου, του Ξουθου και του Αιολου, και την Θυια που ηταν μητερα του Μαγνητα και του Μακεδονα. Επισης ο Ξουθος ειναι ο γεναρχης των Ιωνων, εφοσον ηταν ο πατερας ή ο θετος πατερας του Ιωνα (αν ακολουθησουμε την παραλλαγη που τον θελει γιο του Απολλωνα). Ο Δευκαλιων λοιπον ειναι ο προγονος των ελληνοφωνων φυλων που μιλανε τις παρακατω διαλεκτους: δωρικη, ιωνικη, αιολικη, μαγνησια και μακεδονικη. Οι πρωτες τρεις ανηκουν συνηθως σε μια ομαδα και ειναι πιο κοντα η μια με την αλλη, ενω οι αλλες δυο εξελιχτηκαν παραλληλα και ανηκουν σε μια δευτερη ομαδα. Απο την αλλη μερια αυτα που γραφω εχουν αποδειχτει απο σωζομενες επιγραφες και απο τις αρχαιες πηγες.
Οι Μακεδονες αναφερονται ομως και σε αλλους μυθους. Συμφωνα με τον Ελλανικο, ιστορικο του 5ου αιωνα π.Χ. (Felix Jacoby, "Die Fragmenten der Griechischen Historiker", 4 F 74), ο οποιος επισκεφτηκε τη Μακεδονικη αυλη κατα το δευτερο μισο του ιδιου αιωνα, ο Μακεδων ηταν γιος του Αιολου. Ο μυθος αυτος ισως υποδηλωνει οτι η Μακεδονικη διαλεκτος ηταν συνδεμενη με την αιολικη. Φυσικα ο Ελλανικος δεν ηταν ο μονος Ελληνας απο το νοτο που ηρθε σε επαφη με τους Μακεδονες. Ηδη κατα τον 7ο και 6ο αιωνα π.Χ. ειχαν ιδρυθει οι παρακατω αποικιες στα παραλια του Θερμαϊκου κολπου: η Πυδνα και η Μεθωνη κατω απο τον Ολυμπο και η Δικαια, Ποτιδαια, η Σανη και η Μηνδη κατα μηκος του ιδιου κολπου. Αν κανεις ετοιμαστει να πει οτι φυσικα τοτε οι μη Ελληνες Μακεδονες εμαθαν ελληνικα απο τους Ελληνες αποικους κανει λαθος διοτι οι Ελληνες αποικοι δεν μιλουσανε αιολικα αλλα δωρικα ή ιωνικα.
Και ο Ηροδοτος (7.127.1, 7.131) και ο Θουκυδιδης (2.99.3-5) αναφερουνε οτι οι Μακεδονες ανεβηκαν προς τα πανω απο την Πιερια, Βοττία, Αλμοπια και Εορδαια και οτι αρχικα ζουσανε γυρω απο τον Ολυμπο και ηταν "παιδια του Δια" εφοσον ζουσαν γυρω απο το σπιτι του. Για την ελληνικοτητα των αρχαιων Μακεδονων φυσικα συνηγορει και το γεγονος οτι ο Ηροδοτος αναφερει οτι οι Περσες χρησιμοποιησαν Μακεδονες και οχι Θρακες στην εκστρατεια τους κατα της Ελλαδας το 480 π.Χ. Φυσικα οι Μακεδονες γνωριζοντας τη γλωσσα εκαναν τη μεταφραση για τους Περσες ωστε να συνεννοηθουνε με τους Βοιωτους (Ηροδοτος, 8.34). Το χωριο του Ηροδοτου το οποιο αναφερεται στην επισκεψη του Αλεξανδρου Ι στους Ελληνες στη Σαλαμινα για να τους προειδοποιησει για την ελευση των Περσων το ξερετε. Ο ανθρωπος λεει καθαρα οτι δεν αντεχει να βλεπει Ελληνες, δικους του ανθρωπους να ειναι υποταγμενοι στους Περσες.
Μπορει να υπηρξε ενσταση που αναφερει ο Ηροδοτος σχετικα με τη συμμετοχη του Αλεξανδρου Ι στους Ολυμπιακους, αλλα τελικα εγινε δεκτος και υπαρχουν ενδειξεις οτι Μακεδονες βασιλεις επαιρναν μερος σε Πανελληνιους και αλλους ελληνικους αγωνες οπου επρεπε να ειναι οι συμμετεχοντες Ελληνες. Συγκεκριμενα, εχει βρεθει χαλκινος ενεπιγραφος τριποδας, επαθλο απο τους αγωνες της Ηρας στο Αργος στον "Ταφο του Φιλιππου" στη Βεργινα. Επιπλεον, το 371 π.Χ., σε εποχη που οι Μακεδονες δεν ηταν ακομα τιποτα σπουδαιο, παντα κατα τους υπολοιπους Ελληνες, ο βασιλιας τους Αμυντας, πατερας του Φιλιππου, ελαβε μερος στο Πανελληνιο συνεδριο που εγινε στη Σπαρτη και ψηφισε σχετικα με την τυχη της Αμφιπολης. Ψηφο ειχανε μονο οι Ελληνες (Αισχινης, 2.32).
Αλλη αποδειξη θελετε; Ολες οι επιγραφες που εχουνε βρεθει μεχρι σημερα επι Μακεδονικου εδαφους, στην Ελλαδα αλλα και στα εδαφη της αρχαιας Μακεδονιας που βρισκονται στα σημερινα Σκοπια, ειναι στα ελληνικα (εκτος απο λατινικες της ρωμαϊκης εποχης οπως ειναι επομενο αλλωστε). Απο τις πιο σημαντικες απο αυτες ειναι οι επιτυμβιες επιγραφες που ανακαλυψε ο Ανδρονικος στη Βεργινα και που χρονολογουνται στα μεσα του 4ου αιωνα π.Χ. Ολα τα 75 ονοματα των νεκρων ειναι ελληνικα καθως και αυτα των πατεραδων τους που ασφαλως γεννηθηκαν κατα τον υστερο 5ο αιωνα π.Χ. Και φυσικα εχουμε τον ερμο τον Ευριπιδη που πηγε και κουβαληθηκε στη Μακεδονια το 408 π.Χ. και εγραψε τεσσερα εργα για τους Μακεδονες: τον "Αρχελαο" (για τις αργειες ριζες της Μακεδονικης δυναστειας των Αργεαδων), τις "Βακχες", την "Ιφιγενεια εν Αυλιδι" και αλλο ενα που μου διαφευγει αυτη τη στιγμη. Και μαντεψτε: ναι, ειναι ολες γραμμενες στα ελληνικα και τις ειδανε στο θεατρο οι Μακεδονες. Και ξερετε φυσικα οτι ολος ο κοσμος πηγαινε στο θεατρο στην αρχαια Ελλαδα, οχι μονο η ελίτ. Αφηστε να μην πιασω τωρα και τα αρχιτεκτονικα και τα κεραμεικα της Μακεδονιας και δεν τελειωσουμε ποτε. Διοτι βεβαια ειναι ελληνικου στυλ.
Ενα απο τα επιχειρηματα που συνηθως χρησιμοποιουνται απο εκεινους που υποστηριζουνε οτι οι Μακεδονες δεν μιλουσανε ελληνικα ειναι η αναφορα στις πηγες της εκφρασης οτι καποιος μιλουσε με "μακεδονικη φωνη". Αν ανοιξετε το λεξικο της αρχαιας ελληνικης του Liddell-Scott και κανετε και ενα search στο CD Rom του Thesaurus Linguae Graecae (το corpus ολων των αρχαιων συγγραφεων) θα δειτε οτι η λεξη φωνη σημαινει συνηθως τη διαλεκτο. Υπαρχουν και χωρια που μιλανε για "πελοποννησιακη φωνη". Φυσικα δεν εχει ερθει ακομα κανενας να πει οτι οι Πελοποννησιοι δεν μιλουσανε ελληνικα. Δουλεια πανω στο θεμα εχει κανει καποιος Ηλιας Καπετανοπουλος στην Αμερικη, ο οποιος και παρουσιασε ενα paper στο συνεδριο του American Philological Association που εγινε στην Atlanta το 1994 (ημουν εκει και εχω abstract απο το paper του). Το κακο ηταν οτι δεν τον αντιπαραθεσαν με τον Borza που μιλουσε για τη μη ελληνικοτητα της "μακεδονικης" γλωσσας στο ιδιο συνεδριο. Μιλουσαν σε διαφορετικα sessions και το βρισκω περιεργο.
Περισσοτερα για το θεμα θα βρειτε στο πολυ ενδιαφερον αρθρο του κορυφαιου Αγγλου ιστορικου N.G.L. Hammond, "Literary Evidence for Macedonian Speech", στο περιοδικό "Historia" 43 (1994), p. 137-142.
Πού ειναι λοιπον οι "καμμια εικοσαρια μακεδονικες λεξεις" που αναφερουνε μερικοι; Υστερορωμαϊκοι και Βυζαντινοι συγγραφεις οπως ο Ησυχιος και ο Αμεριας αναφερουν μερικες λεξεις (κυριως σε λεξικα τους) που χρησιμοποιουνταν απο τους Μακεδονες. Δεν λενε οτι ειναι "μακεδονικες" ως προς τη γλωσσα, αλλα ιδιωματικες εκφρασεις που χρησιμοποιουνταν στη Μακεδονια. Πολλοι φιλολογοι εχουν ανακαλυψει ελληνικες ριζες για τις περισσοτερες απο αυτες τις λεξεις που εξελιχτηκαν παραλληλα, αλλα διαφορετικα, απο τις ιδιες λεξεις που χρησιμοποιουνταν στο νοτο. Λεξεις που αναφερονται ειναι π.χ. "σαυδοι" αντι Σιληνοι (=ακολουθοι του Διονυσου) που συνδεεται ετυμολογικα με το επιθετο του Διονυσου Σαβαζιου που χρησιμοποιειται απο τους Αθηναιους. Ειναι περιεργο μαλιστα ποσες απο αυτες τις "καμμια εικοσαρια λεξεις" κανουν μπαμ απο μακρυα μολις τις δει κανεις οτι εχουνε ελληνικη ριζα. Αλλες λεξεις εχουνε φρυγικη ριζα, οπως η λεξη "αβαγνα" που χρησιμοποιουνταν για τα τριανταφυλλα. Αλλά ξενες λεξεις δανειστηκαν οι Ελληνες απο τη Μυκηναϊκη εποχη μεχρι σημερα οπως εχει αποδειχτει.
Για βιβλιογραφια πανω στο θεμα θα σας παραπεμψω και παλι στον Hammond και συγκεκριμενα στο σημαντικοτατο εργο του "A History of Macedonia", Volumes I and II, Oxford, 1972-1979 (with G.T. Griffith).
Αυτα λοιπον τα περιεργα περι "μακεδονικων" λεξεων που μυστηριωδως δεν χαραχθηκαν πανω σε πετρα αλλα "μας κρυβονται".