"ΕΙΝΑΙ ΕΥΦΥΗΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ"

Εφημερίδα "Καθημερινή"
Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2007
αρ φύλ 26706
σελ.29



ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ

Του Χρήστου Γιανναρά


Απαιδευσία σημαίνει κυρίως ανελευθερία. Τα ενστικτώδη αντανακλαστικά της αυτοσυντήρησης, της ηδονής, της κυριαρχίας εξουσιάζουν τον απαίδευτο άνθρωπο, συναισθηματικές προτεραιότητες και ψυχολογικά ορμέμφυτα παγιδεύουν την κρίση και τη βούληση, την ελευθερία του. Ο πεπαιδευμένος άνθρωπος είναι και ο περισσότερο ελεύθερος. Ναι, η άσκηση στη χρήση της γλώσσας, στον έλεγχο της λογικής σύνταξης, στη συλλογιστική συνέπεια, στη συγκρότηση επιχειρήματος, είναι ελευθερία από την αλογία, τη νομοτέλεια των ενστίκτων. Ο έμπειρος κριτικής ανάλυσης της πληροφορίας, του βιώματος ή της εικόνας, ο ικανός στη διάκριση των ποιοτήτων, ξέρει ότι η ελευθερία δεν είναι η φενάκη να σου επιτρέπουν επιλογές. Παιδεία, μόρφωση, καλλιέργεια σημαίνει τη μετρητή απόσταση του ανθρώπου από την αλογία των ενστίκτων του, από την κτηνώδη φύση του.

Η κάποτε πολιτική Αριστερά πρέπει να είχε επίγνωση αυτού του δεδομένου. Και συνεισέφερε στην ιστορία της ανθρωπότητας, τη σάρκωση της επίγνωσης σε απαιτητό αίτημα: να εξαλειφθεί η απάνθρωπη απαιδευσία. Ο "αχαλίνωτος καπιταλισμός" του 19ου αιώνα είχε κάθε συμφέρον να παραμένουν οι μάζες απαίδευτες , ανίκανες για κριτική σκέψη, για γλωσσική έκφραση, για διάκριση ποιοτήτων. Επένδυε ο καπιταλισμός στη μειονεξία που συντηρεί την ανημπόρια, τον συμβιβασμό με τους ελάχιστους όρους επιβίωσης.


Σήμερα, η εικόνα μοιάζει να έχει αντιστραφεί: Οι επίγονοι της κάποτε Αριστεράς μεθοδεύουν και εκβιάζουν την παραμονή της παιδείας στο τέλμα, αποκαλύπτονται διαβρωμένοι από τις ίδιες ακιβώς σκοπιμότητες των άλλοτε εκπροσώπων του "αχαλίνωτου καπιταλισμού". Τότε η κτηνώδης απληστία της εργοδοσίας ήθελε το προλεταριάτο βυθισμένο στην ανημπόρια της απαιδευσίας, στην ενστικτώδη αναγκαιότητα της αυτοσυντήρησης, για να αντλεί φτηνό εργατικό δυναμικό. Σήμερα, η ψευδεπίγραφη Αριστερά στην Ελλάδα εξουδετερώνει κάθε ενδεχόμενο (σοβαρό ή ασόβαρο) αναβάθμισης της εκπαίδευσης, για να μπορεί να έχει σίγουρους τους προβατώδεις διαδηλωτές που αναμηρυκάζουν πειθήνια τον κρετινισμό της ντουντούκας, να έχει είλωτες αφισοκολλητές, οπαδούς παραιτημένους από τη σκέψη αφού το κόμμα σκέφτεται γι αυτούς.


Μπορεί οι προθέσεις των μπροστάρηδων της τάχα Αριστεράς σήμερα να είναι ρητορικά εξιδανικευμένες (αυτοί δίδαξαν πρώτοι τις τεχνικές χειραγώγησης της μάζας με παραισθησιογόνες εντυπώσεις). Όμως έμπρακτα βεβαιώνουν το ωμό τους συμφέρον να παραμείνει ο λαός ευνουχισμένος από την απαιδευσία, την αγλωσσία, την ακρισία, την υπανάπτυξη της νοητικής και βουλητικής ικανότητας. Είναι το "πολιτικό" όπλο της σημερινής "Αριστεράς" η απαιδευσία της μάζας, το δήλωσαν αλαζονικά οι ηγήτορες στο (θλιβερού επαρχιωτισμού) προεκλογικό "ντιμπέιτ". Τι μας νοιάζει ,είπαν, αν η Βουλή ψηφίζει νόμους, οι οπαδοί μας στους δρόμους καθορίζουν ποιός νόμος θα ισχύσει και ποιός όχι.


(Και αποκαλύφθηκε σε αυτήν την αθυροστομία πόσο γυμνή από κάθε εγγύηση προστασίας είναι η δημοκρατία στη χώρα μας: Ούτε οι παρόντες, κομματικοί αρχηγοί και δημοσιογράφοι, ούτε οι θεσμικά υπεύθυνοι λειτουργοί της Δικαιοσύνης τόλμησαν να υπερασπίσουν το πολίτευμα της χώρας από τον απερίφραστο φασισμό, που δηλώνει ότι με τη βία στους δρόμους θα ακυρώνει προγραμματικά τη λειτουργία του Κοινοβουλίου).


Αποκαλυπτικός είναι αυτές τις μέρες και ο τρόμος του σοσιαλεπώνυμου "κινήματος" (της ευρύτερης δηλαδή "Αριστεράς"), μπροστά στην ευφυΐα, στην ξεχωριστή καλλιέργεια. Η κομματική μάζα προκρίνει για μπροστάρη μάλλον τον κραυγαλέα μειονεκτικό, μία συμπαθή, αλλά δραματικά ανεπαρκή πολιτική παρουσία. Λένε καθαρά για τον αντίπαλο: " Είναι ευφυής, άρα δεν είναι δικός μας, δεν μπορεί τέτοιας οξύνειας άνθρωπος να είναι αριστερός" - αριστερός θα πει πειθήνιος, με ευνουχισμένη σκέψη, κρίση, έκφραση. Βολεύεται λοιπόν το "κίνημα" με τον ολίγιστο, τον εξόφθαλμα ανεπιτήδειο, δεν νοιώθει καταγέλαστο τον "αρχηγό" τον "ανορθούμενον επ' άκρων ονύχων και τανυόμενον να φθάση εις ύψος και φανεί και αυτός γίγας". Ο ευφυής φοβίζει, θα βάλει ψήλά τον πήχυ, θα κρίνει ικανότητες και ποιότητα. Προτιμότερος ο μειονεκτικός που πασχίζει να μιμηθεί τον πατέρα του, έστω και αν ιδεολογικοπολιτικά βρίσκεται στους αντίποδές του.


Οι κατακτήσεις της άλλοτε Αροστεράς αποτελούν σήμερα κοινωνικό αυτονόητο, όχι όμως και συντελεσμένο κατόρθωμα. Η παιδεία, η μόρφωση, η καλλιέργεια - το πέρασμα από την αλογία των ορμεμφύτων στην ελευθερία της κοινωνίας των προσώπων - παραμένει για τον άνθρωπο ένα συνεχές άθλημα υπαρκτικής γνησιότητας, στόχος που μπορεί να τον φτάνουμε, αλλά ποτέ δεν τον εξαντλούμε. Γι αυτό και η άνοδός της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, το "κοινωνικό" κράτος, κράτος δικαίου, κράτος πρόνοιας, συνεχίζει και θα συνεχίσει να είναι το καίριο πολιτικό ζητούμενο, το "νεύρο" της πολιτικής.


Στην ελληνική παράδοση η πολιτική ήταν συνειδητή αντιμαχία με την αλογία των ενστίκτων - τόσο με τον κτηνώδη εγωκεντρισμό της απληστίας όσο και με την τυφλή ορμή της αυτοσυντήρησης. Γι αυτό και παρέμενε η πολιτική μία δυναμική συνάρτηση της καλλιέργειας, της παιδείας. Και η πείρα βεβαιώνει πως αν παρακαμφθεί η προτεραιότητα της παιδείας και καλλιέργειας, αν υποκατασταθεί από το κενό ρητόρευμα και ιδιοτελή συνθηματολογία, τότε η αλογία μεταμφιέζει σε πολιτική τον χυδαίο ατομοκεντρισμό, την τυρανία που ασκούν οι αναιδείς (φασιστικής νοοτροπίας) μειοψηφίες.


Στα χρόνια του αχαλίνωτου καπιταλισμού, ο βυθισμός των μαζών στην απαιδευσία εξασφάλιζε την εξουσία στους λίγους μεγιστάνες του πλούτου. Σήμερα, ο έυκολος πλουτισμός και μαζί η μέθη της δημοσιότητας, η ηδονή της εξουσίας, δεν κερδίζονται στον αμείλικτο στίβο της επιχειρηματικής δραστηριότητας, κερδίζονται ασυγκρίτως ανετότερα στο παλκοσένικο της επαγγελματικής πολιτικής. Εκεί και χωρίς προσόντα, χωρίς κεφάλαιο εκκίνησης, μόνο με αδίστακτη θρασύτητα, ικανότητα να σπρώχνεις με τους αγκώνες για να απωθήσεις τους ανταγωνιστές και να βρεθείς μπροστά, κερδίζεις ζωή μυθικών ηγεμονικών απόλαύσεων.

Τορπιλίζει μεθοδικά η φενακισμένη σήμερα Αριστερά όχι μόνο κάθε ενδεχόμενο να αποκτήσει η χώρα παιδεία, αλλά και κάθε πιθανότητα να λειτουργήσει αξιοκρατία στο κράτος, στα κόμματα, στην κοινωνία. Τορπιλίζει η "Αριστερά" κάθε δυνατότητα διάκρισης ποιοτήτων, κάθε προτεραιότητα γλωσσικής καλλιέργειας, κριτικής σκέψης, ορθολογικών κριτηρίων συνεννόησης.